در فهم سیاستمداری

یکی از مهمترین ایراداتی که به سیاست‌های رسمی گرفته می‌شود، بی‌ارتباطی آن با امکانات و نیز ظرفیت‌های واقعی حکومت، جامعه و مردم است. نکته مهم این است که سیاستمداران مخالف و منتقد نیز دقیقا دچار همین اشتباه می‌شوند و ایده‌هایی را مطرح می‌کنند که فارغ از خوب یا بد بودن آن، پا در روی زمین ندارند و بیش از اینکه برنامه‌ای سیاسی برای اجرا باشند، ایده‌ای انتزاعی و غیرعملی هستند که نقشه راهی برای اجرا ندارند و میان اجرای آنها و امکانات موجود تناسبی برقرار نیست. در نهایت این‌گونه طرح‌های سیاسی روی زمین می‌ماند و به یأس و ناامیدی طرفداران منجر می‌شود. وضعیت ایران در شرایط کنونی به‌گونه‌ای است که نوعی اتفاق‌نظر وجود دارد که تداوم این وضع بدون تغییرات ملموس و جدی ممکن نیست و دیر یا زود به افزایش بحران‌های گوناگون منجر خواهد شد و حکومت و دولت چاره‌ای جز پذیرش تغییرات مناسب ندارند. ولی همه می‌دانند که انجام تغییرات کارآمد همیشه با مشکلات و عوارض خاص خود همراه است، و چه‌بسا تغییرات نابهنگام عوارض بیشتری از ادامه وضع موجود داشته باشد؛ از این‌رو سیاستمدار ورزیده می‌کوشد که میان تغییرات مطلوب و ساختارهای موجود، چنان تعادلی ایجاد کند که موثرترین تغییرات را با کمترین عوارض شاهد باشد. اگر از این زاویه به عرصه سیاست در ایران نگاه کنیم، بیانیه‌ آقای خاتمی در ضرورت انجام اصلاحات و تغییرات برای جامعه ایران مفید، عملی و راهگشاست؛ به این دلیل روشن که این تغییرات در اصل در چارچوب‌های موجود است و به‌نوعی بازگشت به اصل است و نه عدول از آنها. تغییراتی است که انجام آنها بدون مشکل می‌تواند مورد حمایت مردم قرار گیرد. تغییراتی است که به‌سرعت موجب بهبود امور، حداقل در بخشی از حوزه‌ها خواهد شد. تغییراتی است که همه آنها جزو شعارهای انقلاب و خواست عمومی بوده و هیچ‌کدام آنها از این حیث امر جدیدی نیستند. تغییراتی است که فقط نیازمند شکل‌گیری اراده‌ای در جهت همراهی با مردم است و نیازمند هیچ مقدمه دیگری نیست. با توجه به جمیع جهات می‌توان گفت که بیانیه آقای خاتمی نقشه راهی سیاستمدارانه برای عبور از وضعیت موجود است و اجرای هیچ بندی از آن تعلیق به محال نشده است و یک رویکرد سیاستمدارانه و اصلاح‌طلبانه است. باید امیدوار بود که این رویکرد مورد توجه صاحبان قدرت قرار گیرد و در ادامه عفو اخیر، شاهد تحولی در همه حوزه‌های مذکور در بیانیه باشیم.