مربـی ایـرانی والیبالیست‌های جوان و کاری بزرگ

بررسی عملکرد والیبال ایران در لیگ ملت‌ها در گفت‌وگو با عادل غلامی

ایران؛ شروعی ضعیف و صعودی چشمگیر

شاگردان بهروز عطایی در مرحله یک‌چهارم پایانی در تقابلی جذاب فقط یک گام مقابل لهستان تیم رنکینگ یک دنیا کم آورد و با حساب سه بر دو شکست خورد و حذف شد. باتوجه به تغییر نسلی که تیم ملی در این مسابقات انجام داده بود و دیگر خبری از ستاره‌‌های همیشگی یک دهه اخیر نبود، انتظار نمی‌‌رفت ایران حتی از دور گروهی صعود کند اما با قرار گرفتن در رتبه هفتم، مجوز حضور در دور حذفی را کسب کرد. عادل غلامی یکی از همان ستاره‌‌هایی است که با حضور خولیو ولاسکو در تیم ملی والیبال درخشید. او در گفت‌وگو با «هم‌‌میهن» درخصوص این مسابقات و نتایج تیم‌ملی گفت: «من قبل از شروع مسابقات هم به دوستانی که ابراز نگرانی می‌‌کردند با بهروز عطایی نتیجه نخواهیم گرفت، توضیح دادم که نباید اینقدر زود نسبت به اتفاقی که رخ نداده اظهارنظر و تحلیل کنیم. ما باید به مربیان خود فرصت بدهیم برنامه‌‌ای که دارند را اجرا کنند و بعد نسبت به کارنامه‌‌شان صحبت کنیم. البته این موضوع را هم باید اشاره کنم که نباید به شکل اغراق‌آمیز از نتایج ملی‌پوشان ایران در لیگ ملت‌‌ها تمجید کرد که از آن‌ور بوم بیفتیم. ما تا پایان هفته دوم نتایج خوبی در این مسابقات نگرفتیم و در ادامه با آشنا شدن بازیکنان به شرایط مسابقات، نتایج بهتری گرفتیم و به جمع هشت تیم برتر دنیا هم صعود کردیم. به همین خاطر است که می‌‌گویم نباید تحلیل‌‌های ما براساس احساسات و هیجان باشد.»

مربی ایرانی یا خارجی؟

حضور سرمربی ایرانی روی نیمکت تیم ملی والیبال ایران اتفاقی است که برای هواداران و کارشناسان این رشته ورزشی کمی غریبه است. از سال 2002 به بعد که مصادف شد با حضور پارک کی وون کره‌‌ای تا همین امروز، به‌جز حضور دوساله مرحوم حسین معدنی به‌عنوان سرمربی، فدراسیون تصمیم گرفت کار را به مربیان خارجی بسپارد. اوج این کار مربوط می‌‌شود به دوره‌ی حضور خولیو ولاسکو آرژانتینی که به زعم تمام کارشناسان، والیبالیست‌‌های ایرانی را با علم روز این رشته آشنا و به تیم‌‌های قدرتمند جهان نزدیک کرد. حالا در بازه زمانی 20ساله برای دومین بار هدایت تیم ملی ایران به یک مربی ایرانی یعنی بهروز عطایی رسیده. در نگاه اول نگرانی‌‌های زیادی وجود داشت که بازیکنان والیبال از مربی ایرانی تبعیت نکنند و در مسابقات لیگ ملت‌‌ها آنطور که باید نتایج درخشانی حاصل نشود اما ملی‌پوشان جوان ایران با مربیگری بهروز عطایی به جمع هشت‌تیم برتر دنیا صعود کردند، اتفاقا بزرگان این رشته را نیز مانند گذشته شکست دادند و فقط یک گام برای رسیدن به جمع چهار‌تیم کم آوردند. یکی از نگرانی‌‌های جامعه والیبال این بود که فدراسیون والیبال سال‌‌ها با مربیان خارجی کار کرد و حالا برای یک تورنمنت بزرگ، به مربی ایرانی اعتماد کرده و شاید سقف رویاهای مربی ایرانی با توقعات عمومی جامعه تراز نباشد. سرعتی‌‌زن سابق تیم ملی ایران معتقد است با ورود مربیان خارجی بادانشی چون ولاسکو، بسیاری از مربیان ایرانی هم خط‌فکری درستی را آموزش دیدند و الگوبرداری کردند: «این نگرانی در هر صورت وجود داشت چون والیبال از سال 2013 با حضور ولاسکو نکاتی را آموزش دید که قبلا تجربه نکرده بود. ولاسکو کاری کرد تا والیبال ایران با علم روز دنیا در این رشته ورزشی آشنا شده و تعامل ما با دنیا نیز بیشتر شود. اینکه ما می‌‌توانستیم برای اولین بار تیم‌‌های بزرگی چون ایتالیا، لهستان، صربستان و برزیل را شکست دهیم و حتی با آنها بازی کنیم اتفاق بزرگی بود که در زمان ولاسکو رخ داد. ولاسکو از لحاظ روانی و ذهنی هم روی بچه‌‌ها کار می‌‌کرد که نباید از حریفان قدرتمند ترسید و این تیم‌‌ها در هر صورت شکست‌ناپذیر نیستند. به همین خاطر بود که نگرانی بابت حضور مربی ایرانی وجود داشت اما این را باید بگویم که مربیان ایرانی زیادی هستند که همانند آقای عطایی با علم روز والیبال آشنا هستند و می‌‌توانند در تیم ملی عملکرد قابل‌قبولی داشته باشند. پس اینطور نیست که بگوییم والیبال ایران با مربی وطنی به جایی نمی‌‌رسد».

چطور سیر صعودی متوقف نشود؟

غلامی درخصوص اینکه چطور پیشرفت والیبال ایران ادامه‌دار خواهد شد عقیده دارد که باید با دنیا ارتباط داشته باشیم تا از لحاظ علمی و سخت‌افزاری بتوانیم تعامل خوبی داشته باشیم: «همان نسل طلایی که شما اشاره کردید اگر می‌خواهند مربیان بزرگی شوند، باید به دوره‌‌های پیشرفته مربیگری بروند و این مستلزم این است که تعامل ما با دنیا بیش‌ازپیش شود. ما خواستگاه والیبال دنیا نیستیم. مثل کشتی نیستیم که در دنیا سرآمد باشیم پس برای اینکه همچنان بتوانیم از تیم‌‌های بزرگ دنیا باقی بمانیم، باید به‌روز باشیم. ما با ولاسکو مقام خاصی کسب نکردیم ولی دیدید که با کواچ به مقام چهارم دنیا رسیدیم و در جام‌جهانی هم ششم شدیم که البته سال بعدش اتفاقاتی رخ داد که اصلا خوشایند نبود.» سعید معروف، محمد موسوی، شهرام محمودی، عادل غلامی و... بازیکنانی بودند که با کناررفتن‌شان از تیم ملی، بسیاری تصور می‌‌کردند روند صعودی که طی 12-10سال اخیر شکل گرفته متوقف می‌شود اما بازیکنان جدید، تمام تحلیل‌‌ها را تغییر دادند. غلامی در همین خصوص نظر جالبی دارد: «به‌نظرم نسل جدید از لحاظ فیزیکی و فنی از دوره ما قوی‌‌تر هستند و می‌‌توانند کارهایی که ما به پایان نرساندیم را تمام کنند. از علل اصلی موفقیت مداوم والیبال ایران، ثبات مدیریتی است که طی 12سال اخیر رقم خورد و برخلاف بسیاری از رشته‌‌ها مدیران سال‌به‌سال عوض نشدند و اجازه یافتند تا برنامه خودشان را پیاده کنند. اگر چندسال پیش در هر شهر یک یا نهایتا دو آکادمی والیبال وجود داشت الان می‌‌بینیم که منطقه‌به‌منطقه آکادمی‌‌های آموزش والیبال تاسیس شده و از دل همین نوجوان‌ها، افراد مستعدی کشف می‌‌شوند که می‌‌توانند آینده تیم ملی ایران باشند. بچه‌‌های والیبال فعلی هم دقیقا با همین روش به اینجا رسیدند و توانستند حداقل در این برهه زمانی راه قبلی‌‌ها را ادامه دهند». این روزها صحبت از قیاس مربی ایرانی با خارجی است. کارشناسان فوتبال می‌‌گویند مربی ایرانی در حد جام جهانی نیست و در صورت برکناری اسکوچیچ بازهم باید مربی خارجی جای او را بگیرد اما این مساله در والیبال کاملا خلافش ثابت شد و با یک مربی ایرانی در لیگ ملت‌‌ها نتیجه قابل‌قبولی کسب شد. همچنین قیاس حقوق مربی ایرانی و خارجی نیز بحث این روزهای فضای مجازی بود که بازیکن سابق تیم ملی امیدوار است مربیان ایرانی نیز براساس تلاشی که می‌‌کنند حقوق درخور شان یک سرمربی ملی را دریافت کنند: «واقعا ناراحت شدم وقتی حقوق بسیار پایین آقای عطایی را در رسانه‌‌ها خواندم. البته آقای عطایی انسان مادی‌گرایی نیستند اما اینطور هم نباید باشد که تفاوت دستمزد ایشان با یک مربی خارجی تا این حد متفاوت باشد. البته چیزی که من شنیدم حقوق آقای عطایی از یک مربی پایه هم کمتر بود. امیدوارم حقوق مربیان ما براساس زحمتی که می‌‌کشند اصلاح شود».