تقویت نهادهای صنفی برای حمایت از خبرنگاران
روزنامه هممیهن ، منتشر کننده آخرین و بروزترین اخبار داخلی و خارجی.
روزخبرنگار فرصت مناسبی است برای گفتن و شنیدن درباره مصائب خبرنگاری و روزنامهنگاری و صد البته، مشکلات ریز و درشتی که مطبوعات و رسانهها را احاطه کردهاند. دیروز مراسمی از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد به مناسبت روز خبرنگار در تالار وحدت برگزار شد. اگر چه جنس مراسم کاملا دولتی بود و سخنرانان هم نزدیک به یک طیف سیاسی، اما برپایی این مراسم کار ارزشمندی بود و درخور تقدیر. چون فرصتی برای طرح مسائل و مشکلات خبرنگاران به وجود آورد. ردیف نخست طبق سنت به دولتیها و صاحبمنصبان اختصاص داشت تا شاید بهتر به مشکلات خبرنگاران گوش کنند و برای رفع آن تلاش کنند. اما مشکلات مطبوعات و رسانهها و بالطبع آن مشکلات خبرنگاران سالهاست که لاینحل باقی مانده و نهتنها از شدت آن کاسته نشده که به مقدار آن نیز افزوده شده است. مشکلات خبر و رسانه را شاید بتوان از دو زاویه بررسی کرد. یکی مشکلات کلان رسانه است؛ مشکلاتی که حیات کلی مطبوعات را نشانه رفته است. طبیعی است وقتی رسانهای نباشد روزنامهنگاری هم نخواهد بود. اما این مساله شاید تا حدودی انتزاعی نیز به نظر برسد. پس از زاویهای ملموستر در روز خبرنگار به مشکلات اهالی رسانه میپردازم. مشکلاتی که از سالهای گذشته همواره وجود داشته و البته هر سال دریغ از پارسال. خبرنگاران دیروز در مراسم روز خبرنگار خطاب به مسئولان دولتی از وضعیت بیمه، دستمزدهای پایین، امنیت کاری، برخوردهای قضایی، دشواریهای فعالیتهای رسانهای، خط قرمزهای فراوان، خطرات برخورد با فساد و... گفتند و صف اول هم احتمالا شنید. تصور میکنم بسیاری از اهالی مطبوعات به اندازه کافی درباره دشواریهای حرفهای خبرنگاری گفتهاند. پس از ذکر مشکلات عبور میکنم و با یک مثال درباره یک مشکل جدید به اصل مطلبی که میخواهم بگویم میپردازم. آن هم پذیرفتن انجمنهای صنفی خبرنگاری و واگذاری برخی از مسئولیتها و اختیارات به این نهادهای صنفی است. اینترنت خبرنگاری یکی از موضوعهای جدیدی است که این روزها به دغدغه بسیاری از خبرنگاران و روزنامهنگاران تبدیل شده است. یکی از راهحلهای دولت آقای رئیسی، ثبتنام خبرنگاران در سامانههای وزارت ارشاد تعریف شده تا وزارت ارتباطات آنها را به رسمیت بشناسد. پس اگر کسی در این سایتها ثبتنام نکند، اینترنت خبرنگاری نخواهد داشت؛ چون به عنوان روزنامهنگار شناخته نخواهد شد. نتیجه اینکه بسیاری از خبرنگاران شناختهشده و اسم و رسمدار هم نمیتوانند اینترنت خبرنگاری بگیرند. همین مساله درباره طرح ترافیک خبرنگاری نیز صدق میکند. شهرداری تهران برای نهادی مانند انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران فقط 10 سهمیه در نظر گرفته است. حساب کنید انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران چگونه و با چه ملاکی میتواند ده سهمیه را بین 420 عضو خودش توزیع کند؟ قطعا نشدنی است و به همین دلیل در نامهای اعلام کرده که لازم است سمهیه انجمن بیشتر شود که قطعا انتخاب ده نفر از بین چندصدنفر رای سمهیه طرح ترافیک شدنی نیست. اما نکته مهم اینکه بهترین شیوه میتواند کوچک شدن نهادهای دولتی و واگذاری اختیارات به نهادهای صنفی باشد. انجمنهای صنفی دائمی نیستند، انتصابی نیستند و با رای روزنامهنگاران برای مدت مشخص انتخاب میشوند. مجبور به پاسخگویی مقابل همکارانشان هستند، فعالیتهایشان شفافیت بیشتری دارد، مطالبات همکارانشان را بهتر میتوانند منعکس کنند و دهها نکته ریز و درشت دیگر. به نظر من مدیران دولتی که بتوانند اختیاراتشان را به تدریج به نهادهای صنفی و مدنی واگذار کنند و برخی از فعالیتها و برنامههای مطبوعات را از طریق این نهادها اجرایی کنند قطعا مدیران قدرتمندتری هستند تا کسانی که تمام امور را متمرکز و از طریق خودشان به مرحله اجرا میرسانند. سالهاست که تلاش میکنند بر روزنامهنگاران و نظام مطبوعاتی کشور تسلط مطلق داشته باشند. این روزها گوش مسئولان سیاسی و حاکمیتی از مشکلات فراوان اصناف مختلف از جمله روزنامهنگاران، خبرنگاران و عکاسان، پر است؛ مسالهای که مطبوعات را از وظیفه اصلیشان که وظیفه نظارتی است، باز میدارد. امروز شاید یکی از مهمترین خواستهها میتواند این مساله باشد که دولت به نهادهای صنفی فضای بیشتری برای کار و پیشبرد فعالیتهایشان بدهد. روز خبرنگار میتواند فرصت مناسبی برای طرح این مساله باشد. اما تا سال بعد، که قاعدتا این خواسته هم عملی نخواهد شد و به فهرست مشکلات خبرنگاری موارد دیگری اضافه میشود.