نفت در سراشیبی ۲۰۲۶/تحلیلگران در گفت‌وگو با هم‌میهن وضعیت بازار نفت در سال آینده میلادی را بررسی کردند

سال ۲۰۲۵ رو به پایان است؛ سالی که کشورهای دارای ذخایر فسیلی، شرایط خاصی را طی کردند؛ جنگ روسیه با بالاترین ذخایر نفت و گاز با کشور اوکراین ادامه‌دار شد و اسرائیل نیز با حمله به ایران که از بزرگترین دارندگان ذخایر نفتی و گازی است، جنگ 12روزه‌ای را آغاز کرد که فعلاً در شرایط آتش‌بس به سر می‌برد.

آمریکا و عربستان نیز که هر دو از غول‌های نفتی جهان هستند در صلح و رابطه خوب اقتصادی به سر می‌برند و از مواهب جنگ‌های دنیا به‌خصوص خاورمیانه سود می‌برند. اما پرسش اصلی اینجاست که قیمت نفت در سال جدید میلادی به چه صورت خواهد بود و آیا رکوردی شکسته خواهد شد؟ 

عبدالله باباخانی، کارشناس ارشد انرژی در کانال تلگرام خود نوشت: «از سال ۲۰۲۲ و هم‌زمان با آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین تاکنون، پیش‌بینی قیمت نفت با دقتی قابل قبول و در بسیاری موارد بسیار نزدیک به واقعیت انجام شده است. در سال جاری نیز برآورد میانگین قیمت نفت حدود ۶۵ دلار و حرکت قیمت به سمت ۶۲ دلار در پایان سال، با حداقل خطا به تحقق نزدیک شده است.

چنین برآوردهایی، در صورت قرار گرفتن در یک اقتصاد باثبات و مبتنی بر تصمیم‌سازی کارشناسی، می‌تواند به خلق ثروت، کاهش ریسک و بهبود سیاست‌گذاری انرژی منجر شود. اکنون که به پیشواز سال ۲۰۲۶ می‌رویم، برآورد من برای میانگین قیمت نفت برنت در سال آینده حدود ۵۹ دلار است. بر اساس پارامترهای عرضه، تقاضا، سیاست‌های اوپک‌پلاس و روند رشد اقتصاد جهانی، انتظار می‌رود قیمت نفت در پایان سال ۲۰۲۶ در محدوده ۵۷ دلار به تعادل برسد. با این حال، نباید از سناریوهای شوک قیمتی غافل شد.

در صورت بروز تنش یا جنگ احتمالی در منطقه خلیج فارس، امکان جهش موقت قیمت تا محدوده ۷۰ دلار وجود دارد. در مقابل، با توجه به مازاد تولید بیش از ۴ میلیون بشکه در روز نسبت به تقاضای جهانی، سناریوی سقوط مقطعی قیمت تا حوالی ۵۰ دلار نیز دور از انتظار نخواهد بود.»

او در ادامه نوشت: «در مورد نفت ایران، محدوده قیمتی ۴۵ تا ۵۰ دلار در شرایط فعلی منطقی به نظر می‌رسد. همچنین، در صورت تداوم وضعیت کنونی سیاسی، میانگین صادرات نفت ایران حدود ۹۰۰ هزار بشکه در روز قابل محاسبه است؛ به‌طوری که کف فروش در محدوده ۷۰۰ هزار بشکه و سقف آن تا حدود 1/1 میلیون بشکه در روز قابل برآورد خواهد بود. بدیهی است در صورت دستیابی به توافقی با غرب و کاهش محدودیت‌ها، دستیابی به میانگین صادرات حدود 1/3 میلیون بشکه در روز نیز امکان‌پذیر خواهد بود.»

پیش‌بینی اوپک

اوپک در گزارش ماهانه خود که پنجشنبه هفته گذشته منتشر شد، اعلام کرد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۶، حدود 1/4 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت که تحت تاثیر رشد اقتصادی قوی است و پیش‌بینی‌های تقاضا را نسبت به گزارش ماه گذشته، بدون تغییر نگه داشت.

برخلاف سایر پیش‌بینی‌کنندگان، بانک‌های سرمایه‌گذاری و تحلیلگران، اوپک همچنان انتظار رشد قوی تقاضا در سال ۲۰۲۶ را دارد که بالاتر از افزایش تخمینی حدود 1/3 میلیون بشکه در روز برای سال ۲۰۲۵ خواهد بود. 

اوپک همچنین اعلام کرد انتظار می‌رود تقاضا برای نفت خام از سوی تولیدکنندگان اوپک‌پلاس در سال ۲۰۲۶، به ۴۳ میلیون بشکه در روز برسد که ۶۰ هزار بشکه در روز نسبت به پیش‌بینی برای سال ۲۰۲۵ افزایش یافته است. تولیدکنندگان اوپک پلاس پس از دسامبر، افزایش تولید ماهانه هدفمند خود را در سه ماهه اول سال ۲۰۲۶ متوقف خواهند کرد. اوپک انتظار دارد که عرضه نفت کشورهای رقیب غیراوپک پلاس در سال آینده، حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد، درحالی‌که رشد حدود یک میلیون بشکه در روز برای سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی شده بود.

همچنین میانگین سبد نفتی اوپک در نوامبر، به ۶۴ دلار و ۴۶ سنت در هر بشکه رسید که در مقایسه با ۶۵ دلار و ۲۰ سنت در اکتبر، ۷۴ سنت کاهش یافت. میانگین سبد نفتی اوپک از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، ۷۰ دلار و ۲۷ سنت در مقایسه با ۸۰ دلار و ۴۹ سنت در مدت مشابه سال ۲۰۲۴ بود.

تولید نفت اوپک در اکتبر، یک هزار بشکه در روز کاهش یافت و به ۲۸ میلیون و ۴۸۰ هزار بشکه در روز رسید. تولید نفت ایران نیز با ۱۹ هزار بشکه در روز کاهش، به ۳ میلیون و ۲۲۱ هزار بشکه در روز رسید.

کاهش ۱۳ درصدی قیمت نفت ایران

بر اساس گزارش ماهانه اوپک در ماه نوامبر، قیمت نفت سنگین ایران در سال ۲۰۲۵ نسبت به سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۰ دلار کاهش داشته است. میانگین قیمت نفت سنگین ایران در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۱ دلار بوده که این رقم در ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۵، با حدود ۱۳ درصد کاهش، به 70/7 دلار رسیده است. میانگین قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۲ به ‌ترتیب برابر با 83/4  و 101/7 دلار بود و روند میانگین قیمت‌ها نشان می‌دهد نفت سنگین ایران در سه سال اخیر نزدیک به ۳۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.

بر اساس این گزارش، قیمت سبد نفتی اوپک (ORB) نیز در سه سال اخیر بیش از ۳۰ درصد افت کرده و از ۱۰۲ دلار به ازای هر بشکه در سال ۲۰۲۲ به 70/8 دلار در ۱۰ ماهه ۲۰۲۵ رسیده است. نفت خام برنت دریای شمال هم از حدود ۱۰۳ دلار سال ۲۰۲۲ به 70/1 دلار در ۱۰ ماهه ۲۰۲۵ کاهش داشته است.

پیش بینی ۷۵ دلاری

بر اساس نظرسنجی ماه نوامبر رویترز، بازار نفت با مازاد عرضه روبه‌رو خواهد بود و قیمت شاخص آمریکا (WTI) به‌طور میانگین ۵۹ دلار و قیمت برنت 62/23 دلار پیش‌بینی شده است که کاهش نسبت به پیش‌بینی اکتبر نشان می‌دهد. بانک گلدمن ساکس نیز از وجود مازاد بزرگ در بازار خبر داده و انتظار دارد قیمت WTI در سال ۲۰۲۶ به‌طور میانگین ۵۳ دلار باشد. انتظار می‌رود بازار نفت در سال ۲۰۲۷ دوباره تعادل پیدا کند، زیرا سال ۲۰۲۶ آخرین موج بزرگ عرضه نفت خواهد بود که بازار باید با آن کنار بیاید.

بانک سیتی نیز پیش‌بینی کرده قیمت نفت برنت در سه‌ماهه اول سال آینده میلادی به‌خاطر بالا رفتن ذخایر سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، تا متوسط ۶۰ دلار در هر بشکه کاهش یابد. به گزارش تسنیم، پیش‌بینی پایه این بانک برای شاخص بین‌المللی نفت قیمت متوسط ۶۲ دلار برای کل سال ۲۰۲۶ است. بانک سیتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریو قیمت نفت برنت در سال آینده میلادی را به‌خاطر وجود مخاطرات ژئوپلیتیکی در عرضه ۷۵ دلار در هر بشکه تخمین می‌زند.

در بدترین سناریو هم پیش‌بینی نفت برنت را 50 دلار در هر بشکه اعلام کرده‌است که دلیل آن هم می‌تواند معاملات ژئوپلیتیکی، کاهش خرید چین و افزایش عرضه اوپک پلاس پیش‌از انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا باشد. این بانک سرمایه‌گذاری همچنین پیش‌بینی می‌کند ائتلاف اوپک‌پلاس روند توقف افزایش تولید خود را در سایه مازاد عرضه پیش‌بینی‌شده برای سال آینده میلادی تمدید کند و حتی ممکن است این روند تا ۲۰۲۷ادامه یابد تا از سقوط قیمت‌ها جلوگیری شود.

پیش‌بینی وزرت انرژی آمریکا

سازمان اطلاعات انرژی آمریکا زیرمجموعه وزارت انرژی این کشور، اینگونه پیش‌بینی کرده که در سه ماه نخست سال ۲۰۲۶، قیمت نفت برنت به خاطر مازاد عرضه به بازار تا ۵۵ دلار در هر بشکه کاهش ‌یابد و تا پایان سال در همان قیمت بماند. در این گزارش آمده انتظار می‌رود گروه اوپک‌پلاس سیاست‌های تولید و عرضه نفت خود به بازار جهانی را طوری تنظیم کند که بتواند کاهش قیمت نفت برای سال آینده را محدود و کنترل کند. همچنین این انتظار وجود دارد که چین با همگام‌سازی سیاست خود در خرید نفت از بازار به این رویکرد کمک کند. بر اساس این گزارش، عرضه نفت گروه اوپک پلاس برای سال آینده 1/3 میلیون بشکه روزانه کمتر از میزان برنامه‌ریزی شده این گروه خواهد بود.

احتمال رقابت نفت ایران و روسیه

سامان شفیعی، کارشناس نفت و پتروشیمی، در گفت‌وگو با هم‌میهن، درباره پیش‌بینی خود از بازار نفت در سال ۲۰۲۶ گفت: «با شرایطی که در دنیا وجود دارد و اگر صلح بین روسیه و اوکراین که این روزها صحبت از آن است نتیجه دهد قاعدتاً در سال ۲۰۲۶ شاهد افت قیمت نفت خواهیم بود چون تحریم‌های روسیه برداشته خواهد شد و نفت آنها به راحتی وارد بازار خواهد شد.»

او در پاسخ به این پرسش که این روند چه تاثیری در فروش نفت ما خواهد داشت؟، عنوان کرد: «اگر این صلح اتفاق بیفتد و نفت روسیه وارد بازار شود، قطعاً نفت ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد و آنهایی که نفت ما را می‌خرند، تخفیف‌های بیشتری را خواهند خواست چون کشور بزرگی مانند روسیه با حجم انبوهی از نفت که اتفاقاً نفت اورال آنها شبیه نفت ایران است، وارد بازار خواهد شد و رقابت سختی بین نفت ما و نفت روسیه شکل خواهد گرفت.

قطعاً روس‌ها با قیمت بالاتر خواهند فروخت چون تحریم جزو آن نیست و آمریکا به کشورهای دیگر برای نخریدن آن فشار نخواهد آورد، ولی همچنان فشار بر روی ما ادامه‌دار خواهد بود و حتی ممکن است آمریکا به چین فشار بیاورد که نفت ایران را نخرند؛ روندی که اتفاق افتاده و کشتی‌ها را توقیف می‌کنند در این زمینه تاثیرگذار خواهد بود.»

شفیعی درباره اینکه گفته می‌‌شود اگر در ایران دوباره جنگ شود، این امکان وجود دارد که نفت ما تا ۲۰ دلار افزایش قیمت پیدا کند، شما این را منطقی می‌بینید؟ گفت: «من چنین تصوری ندارم، امروز بازار نفت اشباع شده است و اوپک‌پلاس نیز در حال ایجاد بالانس و توازن است. حتی اگر بین روسیه و اوکراین صلح شود و نفت روسیه وارد بازار شود و از این طرف اگر جنگ جدیدی برای کشور ما رخ دهد، من بعید می‌دانم تا ۲۰ دلار افزایش قیمت داشته باشیم، البته ممکن است به صورت مقطعی تا ۵ دلار افزایش داشته باشیم اما بیشتر نمی‌شود.

در جنگ 12روزه هم نفت ما این میزان افزایش قیمت نداشت چون بازار بود و نبود نفت ایران را حس نمی‌کند، ما یک یا دو خرید عمده داریم که آنها نیز با تخفیف‌های زیاد نفت ما را می‌خرند و اصولاً چون نفت را به آنها ارزان می‌فروشیم مشتری ما شده‌اند، آنهاً حتما از کشورهای دیگر نیز نفت را با قیمت بالاتر می‌خرند اما میانگین هزینه سبد خرید نفت‌شان با تخفیفی که از ایران می‌گیرند برایشان به‌صرفه است.»

در همین راستا و در گفت‌وگو با محمدصادق مهرجو کارشناس بازار نفت و سعید میرترابی کارشناس انرژی به بررسی بیشتر این موضوع پرداختیم.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید