تحریم حقوق بشر/ درباره برخورد آمریکا با فرانچسکا آلبانزه گزارشگر ویژه سازمان ملل در کرانه باختری و غزه
آمریکا گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین اشغالی را تحریم کرد. همه چیز از گزارشی شروع شد که فرانچسکا آلبانزه، یک هفته قبل به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه کرد. گزارشی که میگفت غولهای فناوری مانند مایکروسافت، آلفابت، آمازون و پالانتیر اشغالگری اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی را تسهیل میکنند و به ارائه سختافزار نظامی، فناوری نظارتی و زیرساختهایی به رژیم تلآویو میپردازند که از اشغالگری غیرقانونی حمایت میکند.

گروه خبر: آمریکا گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین اشغالی را تحریم کرد. همه چیز از گزارشی شروع شد که فرانچسکا آلبانزه، یک هفته قبل به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه کرد. گزارشی که میگفت غولهای فناوری مانند مایکروسافت، آلفابت، آمازون و پالانتیر اشغالگری اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی را تسهیل میکنند و به ارائه سختافزار نظامی، فناوری نظارتی و زیرساختهایی به رژیم تلآویو میپردازند که از اشغالگری غیرقانونی حمایت میکند. سرزمینهای اشغالی فلسطین در ادبیات سیاسی به مناطقی گفته میشود که اسرائیل پس از جنگ ۶ روزه ۱۹۶۷ آنها را تحت اشغال قرار داده است.
آلبانزه که از سال ۲۰۲۲ از سوی شورای حقوق بشر به این جایگاه منصوب شده، یک وکیل و کارشناس حقوق بشر ایتالیایی است که انتقادات تندی از سیاستهای آمریکا و اسرائیل در مورد وضعیت انسانی در نوار غزه کرده است. از یکی از چهرههای بینالمللی است که بیمحابا از وقوع نسلکشی در غزه صحبت میکند. موضوعی که مورد پسند تلآویو و واشنگتن نیست. آلبانزه همچنین از حکم بازداشت دادگاه کیفری علیه نتانیاهو حمایت میکند و خواستار اجرای آن است.
گزارش تلخ از غزه
فرانچسکا آلبانزه، گزارشگر ویژه سازمان ملل هفته گذشته اظهاراتی درباره وضعیت غزه ارائه کرد که عمق فاجعه را نمایان میکرد. آلبانزه گفت که «هیچ راهی برای خروج از این وضعیت وجود ندارد، مگر اینکه کشورها به استانداردهای دیوان بینالمللی دادگستری پایبند باشند. اکنون زمان آن رسیده که تحریم تسلیحاتی علیه رژیم اسرائیل اعمال شود و توافقات تجاری با این رژیم نیز متوقف شود. ارتش اسرائیل و شهرکنشینان در 20 ماه گذشته مناطقی را تخریب کردهاند، اما بورس تلآویو سود کرده است، اکنون زمان آن رسیده که تحریم تسلیحاتی علیه اسرائیل اعمال شود و توافقات تجاری به حالت تعلیق درآید. افراد، نهادها و شرکتهایی هستند که از تخریب و کشتار در غزه سود بردهاند.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل گفت که آنها به بهانه توزیع کمکهای انسانی در غزه، به نسلکشی ادامه میدهند. زمان آن رسیده که شرکتهایی که به اقتصاد نسلکشی کمک میکنند، روابط خود را با رژیم صهیونیستی پایان دهند.» او گفت بیش از 1000 شرکت با رژیم صهیونیستی در ارتباط هستند و از آنها خواست روابط خود را با این رژیم قطع کنند و تاکید کرد که «اقدامات اسرائیل صهیونیستی در غزه جنگ نیست، بلکه نسلکشی است.»
او گفت: «آنچه امروز در نوار غزه جریان دارد، نهتنها محصول خشونت استعماری است، بلکه ریشه در منافع اقتصادی سازمانیافتهای دارد که بهشکل نظاممند از این فاجعه انسانی بهرهبرداری میکند.» به گفته آلبانزه، «کشورهایی که درحالیکه اسرائیل مرتکب جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسلکشی است، آن را تأمین مالی و تسلیحاتی میکنند، بهروشنی ناقض حقوق بینالملل هستند و تعهد حقوقی دارند که این روند را متوقف کرده و مداخله کنند.»
گزارش آلبانزه در ماه مارس ۲۰۲۴ (فروردین ۱۴۰۳) هم با واکنش تند سیاستمداران آمریکایی و اسرائیلی روبهرو شده بود. آمریکا و اسرائیل که تلاش میکنند اقدامات خود در قبال مردم غزه را به عنوان دفاع از خود و شرایط جنگی معرفی کنند و حساسیت زیادی بر متهم شدن تلآویو به نسلکشی دارند. آلبانزه در این زمان گزارشی ارائه کرد که نشان میداد اسرائیل در نوار غزه مرتکب نسلکشی شده است. بر اساس خبری که خبرگزاری فلسطینی سما منتشر کرد، این گزارش نسلکشی در نوار غزه را مستندسازی کرده بود. در این گزارش آمده بود: «دلایل منطقی وجود دارد که بگوییم اسرائیل در موارد بسیاری مرتکب نسلکشی و کشتار شده است. ماهیت و گستردگی حملات رژیم اسرائیل به غزه از نیات آنها برای نابودی فلسطینیان پرده برمیدارد.»
همان زمان یک مقام آمریکایی در واکنش به این گزارش سازمان ملل مدعی شد: «ما دلیلی نداریم که باور کنیم، اسرائیل در غزه نسلکشی میکند.» نمایندگی اسرائیل در ژنو هم ادعا کرد: «گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل بخشی از کارزار برای تضعیف ماست.»
اظهارات او غیرقابل قبول است
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا خبر تحریم آلبانزه را اعلام کرد. او روز چهارشنبه در توئیتر (ایکس) نوشت که آلبانزه را «به دلیل تلاشهای نامشروع و شرمآورش برای وادار کردن دادگاه بینالمللی کیفری به اقدام علیه مقامات، شرکتها و مدیران آمریکایی و اسرائیلی» تحریم میکند. روبیو در ادامه نوشت که «کارزار جنگ سیاسی و اقتصادی آلبانزه علیه ایالات متحده و اسرائیل دیگر تحمل نخواهد شد. ما همیشه در کنار شرکای خود در حق دفاع از خود خواهیم ایستاد. آمریکا به انجام هر اقدامی که برای پاسخ به قانونشکنی و محافظت از حاکمیت خود و متحدان ضروری بداند، ادامه خواهد داد.»
آلبانزه پس از اعلام تحریم توسط وزیر خارجه آمریکا، در گفتوگویی با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت این تحریم «نشانه قدرت نیست، نشانه گناه است.» البته آنچه روبیو اعلام کرد، یک اقدام عملی علیه این گزارشگر سازمان ملل است اما حملههای سیاسی به او پیش از این کلید خورده بود. ماه گذشته، دولت ترامپ نامهای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نوشت و از او خواست تا آلبانزه را از سمتش برکنار کند. دولت آمریکا او را به «یهودستیزی کینهتوزانه و حمایت از تروریسم» متهم کرد. دولت بایدن نیز مواضع تندی در قبال این کارشناس حقوق بشر ایتالیایی داشت.
واکنش سازمان ملل
استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل درباره این اقدام ایالات متحده گفت: «فرانچسکا آلبانزه، مانند سایر گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل، یک متخصص مستقل حقوق بشر است که توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل منصوب شده و به شورای حقوق بشر گزارش میدهد. گزارشگران ویژه به دبیرکل سازمان ملل گزارش نمیدهند و او هیچ اختیاری درباره آنها یا نظارت بر کارشان ندارد.»
او اضافه کرد: «با این اوصاف، کشورهای عضو سازمان ملل کاملاً حق دارند نظرات خود را داشته باشند و با گزارشهای گزارشگران ویژه مخالفت کنند، اما ما آنها را تشویق میکنیم که با ساختار حقوق بشر سازمان ملل متحد تعامل و همکاری کنند. استفاده از تحریمهای یکجانبه علیه گزارشگران ویژه یا هر متخصص یا مقام دیگر سازمان ملل غیرقابل قبول است.»
نمایش نفاق عریان و تمامعیار
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتر نوشت: «حقیقت را نمیتوان با تحریم سرکوب کرد. خانم فرنچسکا آلبانزه، گزارشگر وضعیت حقوق بشر در فلسطین اشغالی، بهخاطر بیان حقیقت و ایستادگی در برابر نسلکشی، اشغالگری و آپارتاید تحریم شده و در معرض قلدری قرار میگیرد. همزمان نتانیاهو که یک جنایتکار جنگی تحت تعقیب دیوان بینالمللی کیفری است در واشنگتن مورد استقبال قرار میگیرد. شما در حال نمایش نفاقی عریان و تمامعیار هستید و دنیا دارد تماشا میکند.»
لایق نوبل صلح
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین کشورمان اینگونه به استاندارد دوگانه آمریکا واکنش نشان داد: «اثبات بیپایگی اتهامات واشنگتن؛ آمریکا سرکرده القاعده سوریه را از فهرست تروریستی خود حذف کرد و همزمان گزارشگر ویژه حقوق بشر ملل متحد را تحریم کرد. درست مثل سال ۱۹۸۴، که ایالات متحده صدام را از فهرست تروریسم حذف و ایران را به آن اضافه کرد. جایزه صلح نوبل امسال به گزارشگر ویژه حقوقبشر سازمان ملل متحد ارائه شود.»
آبروریزی حقوق بشری
احمد زیدآبادی، نویسنده و مشاور هممیهن در کانال تلگرامی خود نوشت: «وزارت خارجه آمریکا خانم فرانچسکا آلبانزه گزارشگر ویژه حقوق بشر در کرانه باختری و نوار غزه را به دلیل حمایت او از حکم دیوان کیفری بینالمللی علیه بنیامین نتانیاهو تحریم کرد! یک آبروریزی حقوق بشری! این اقدام آمریکا میتوانست دستاویز مناسبی برای دولتهای مخالف آمریکا از جمله جمهوریاسلامی جهت بیاعتبار کردن ادعاهای حقوق بشری آمریکا و اسرائیل ایجاد کند، اما ایجاد نمیکند! چرا؟ چون خود این کشورها قبلاً گزارشگران ویژه مربوط به خود را کاملاً بیاعتبار کردهاند! در این میان اما آن دسته از فعالان حقوقبشری مخالف جمهوریاسلامی که بیاعتبارسازی نمایندگان ویژه حقوق بشرِ سازمان ملل را به شدت محکوم میکردند، قاعدتاً باید حرکت آمریکا علیه فرانچسکا را نیز محکوم کنند. کردهاند؟ من که ندیدهام!»
نباید شگفتزده شد
عمادالدین باقی، پژوهشگر و فعال حقوق بشر با اشاره به اظهارات روبیو علیه آلبانزه نوشت: «فعلاً او را حامی تروریسم خوانده تا ترور شخصیت کند ولی با توجه به این روند که الجولانی را که دستش به خون هزاران نفر آغشته است از لیست تروریسم خارج کرده و پاداش هم میدهند و همچنین وقتی سازمان ملل سه روز پیش قطعنامهای علیه سرکوب زنان در افغانستان توسط طالبان را صادر کرد و خواستار بازگرداندن فوری حق تحصیل، کار و حضور زنان در اجتماع شد آمریکا و اسرائیل تنها کشورهایی بودند که با آن مخالفت کردند، نباید شگفتزده بشویم اگر زمان دیگری، گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل را که دستهجمعی (به جز یک نفر که ایرانی است) نسلکشی اسرائیل را محکوم کردهاند تروریست اعلام کنند.
برای قدرتهای جهانی حقوق بشر هم تا وقتی در خدمت سیاست و منافع آنها باشد قابل قبول است. سازمان ملل موظف است از گزارشگران ویژه حقوق بشر در برابر این جباریتها دفاع کند. اکنون در مقابله با این اقدام آمریکا عدهای خانم فرانچسکا آلبانزه را نامزد جایزه صلح نوبل کردهاند و تلخترین طنز تاریخ این است که در همین زمان، نتانیاهوی جلاد هم ترامپ را برای جایزه صلح نوبل پیشنهاد کرده است.»
تلاش مطابق قوانین بینالمللی
آگنس کالامارد دبیرکل عفو بینالملل در بیانیهای گفت: «من خشم خود را از تحریمهای دولت آمریکا علیه فرانچسکا آلبانزه گزارشگر ویژه سازمان ملل، ابراز میکنم. فرانچسکا آلبانزه برای مستندسازی و گزارشدهی درمورد اشغال غیرقانونی، آپارتاید و نسلکشی اسرائیل مطابق با قوانین بینالمللی تلاش میکند.»
ابراز تاسف از اقدام آمریکا
انور العنونی، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته در جمع خبرنگاران گفت: «اتحادیه اروپا قویاً از نظام حقوق بشر سازمان ملل متحد حمایت میکند و تصمیم برای تحریم خانم آلبانزه را عمیقاً تأسفبرانگیز میداند.»
او ادامه داد: «اتحادیه اروپا به حمایت از تلاشهایی که با هدف انجام تحقیقات مستقل درباره نقضها و سوءاستفادههای حقوق بشری و تخلفات حقوق بینالملل بشردوستانه صورت میگیرد، از جمله مواردی که ممکن است به عنوان جنایت بینالمللی تلقی شوند، ادامه خواهد داد.»
عکس: EPA