چالش جدید برای قدرت کیم جونگ اون/نزدیک شدن زیاد پیونگ یانگ به مسکو، باعث ایجاد شکاف داخلی در کره شمالی شده است
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، ممکن است با تهدید جدیدی برای تسلطش بر قدرت، به رهبری کسی جز دست راست خودش، روبه‌رو شود.
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، ممکن است با تهدید جدیدی برای تسلطش بر قدرت، به رهبری کسی جز دست راست خودش، روبه‌رو شود. طبق گزارش اخیر اطلاعاتی کره جنوبی، چو ریونگ هائه - رئیس کمیته دائمی پارلمان کره شمالی و معاون رئیس کمیسیون امور دولتی - در حال ایجاد پایگاه حمایتی متشکل از چهره‌های قدرتمند نظامی و سیاسی است که به طور فزاینده‌ای از رهبری کیم ناراضی هستند.
این اولین گزارشی نیست که نشان‌دهنده جدال قدرت در درون دولت در پیونگ یانگ است، اما ممکن است دقیق‌ترین گزارش باشد. با توجه به ویژگی تحلیلی این گزارش، احتمالاً رقابت بین کیم و چو چیزی بیش از یک درگیری سیاسی است. در نهایت، اگر چو در به چالش کشیدن رهبری کیم موفق شود، نه‌تنها می‌تواند منجر به انحلال سیستم جانشینی موروثی کره شمالی شود، بلکه روابط را در سراسر منطقه و فراتر از آن نیز متزلزل خواهد کرد.
ستاره در حال ظهور
چوئه، سومین مقام عالی‌رتبه کره شمالی پس از کیم و نخست‌وزیر پاک تائه سونگ، از دهه 1970 سابقه طولانی و موفقی در عرصه سیاسی و نظامی داشته است. با این حال، او تنها پس از به قدرت رسیدن کیم در اواخر سال ۲۰۱۱ توسط عموم مردم کره شمالی به‌طور گسترده شناخته شد. او نقش مهمی در تضمین رهبری کیم پس از مرگ کیم جونگ ایل ایفا کرد. در آن زمان، بخش بزرگی از مقامات کره شمالی از جانگ سونگ تائک (که گمان می‌رود در ماه‌های منتهی به مرگ کیم جونگ ایل به عنوان رهبر بالفعل خدمت کرده باشد) برای این نقش حمایت کردند و معتقد بودند که کیم جونگ اون برای رهبری ملت بسیار بی‌تجربه است.
در سال‌های پس از آن، چو به عنوان یکی از نزدیکترین دستیاران سیاسی کیم خدمت کرد. کیم بارها چو را برای مذاکرات مهم به چین فرستاد. اولین سفر چو به آنجا در سال ۲۰۱۳ بود؛ زمانی که روابط بین پکن و پیونگ یانگ به دلیل جاه‌طلبی‌های هسته‌ای پیونگ یانگ متشنج شده بود، چو با اعضای عالی‌رتبه حزب کمونیست چین در مورد از سرگیری احتمالی مذاکرات شش‌جانبه برای حل مسالمت‌آمیز مسئله هسته‌ای گفت‌وگو کرد. اگرچه مذاکرات ناموفق بود، اما گفت‌ؤگو بین چین و کره شمالی پس از این دیدار شدت گرفت.
به نظر می‌رسید نفوذ چوئه در سال ۲۰۱۶، زمانی که به مدت سه ماه کاملاً از انظار عمومی ناپدید شد، از بین رفته است. (قبل از این زمان، او همیشه در رویدادهای عمومی حضور داشت و اغلب در کنار کیم ظاهر می‌شد.) وقتی نام او در لیست شرکت‌کنندگان در یک مراسم تشییع جنازه دولتی قرار نگرفت، شایعاتی مبنی بر پاکسازی او توسط دولت منتشر شد؛ دولتی که از زمان به قدرت رسیدن کیم، بسیاری از مقامات ارشد را حذف کرده بود. وقتی چوئه دوباره ظاهر شد، اطلاعات کره جنوبی معتقد بود که او تحت یک «برنامه بازآموزی» قرار گرفته است؛ نوعی مجازات که وقتی چهره‌های سیاسی برجسته به رهبر عالی بی‌وفایی نشان می‌دهند، استفاده می‌شود. برای بسیاری دیگر، این امر عملاً به حرفه سیاسی آنها پایان می‌داد.
اما چوئه یک سال پس از بازگشتش، با تبدیل شدن به رئیس اداره سازماندهی و ارشاد، که انتصابات کلیدی پرسنل در حزب حاکم را کنترل می‌کند، توانست قدرت خود را تثبیت کند. در حالی که او در اواخر دهه ۲۰۱۰ و اوایل دهه ۲۰۲۰ حضور عمومی خود را کاهش داد، نفوذ او هم در حزب و هم در ارتش (به عنوان رهبر سیاسی نیروهای مسلح کره شمالی) به خوبی تثبیت شده است.
او نقش خود را به عنوان دست راست کیم تثبیت کرد و از موقعیت خود برای انتصاب چهره‌های کمتر شناخته‌شده و جاه‌طلب حزب به سمت‌های ارشد استفاده کرد و بدین ترتیب وفاداری آنها را به دست آورد و پایگاهی از حمایت برای خود ایجاد کرد. چنین مانورهایی در کشوری که قدرت و اقتدار در دست کیم جونک اون متمرکز است، بی‌سابقه است.
زاویه نگاه چین
چو چندین سال است که رابط حیاتی با چین بوده و سفرهای مکرری به پکن داشته، از مقامات ارشد چینی در بدو ورودشان به پیونگ یانگ استقبال کرده و در مورد راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای مذاکره کرده است. درحالی‌که این مذاکرات در این زمینه نتیجه چندانی نداشته است، چو موفق شده است در مورد شرایط تجاری بهتر با چین و حتی کمک مالی مذاکره کند، که به پیونگ یانگ کمک کرده است تا با تحریم‌ها و بحران اقتصادی طولانی‌مدت مقابله کند. آخرین دیدار رسمی بین چو و یک مقام چینی (ژائو لجی، قانونگذار ارشد) در آوریل 2024 برگزار شد؛ زمانی که این دو توافق کردند که همکاری سیاسی و اقتصادی بین کشورهای خود را افزایش دهند.
با این حال، از آن زمان، روابط کره‌شمالی با چین رو به وخامت گذاشته است. تابستان گذشته، کیم و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، پیمانی در مورد همکاری‌های دفاعی و اقتصادی مشترک امضا کردند. آنها شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین را در مذاکرات منتهی به امضا، شرکت ندادند. کیم متعاقباً برای مدرن‌سازی قابلیت‌های نظامی کشورش به روسیه روی آورده است.
مسکو سیستم‌های دفاع هوایی ارسال کرده، فناوری‌های موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای را فراهم کرده و موافقت کرده است که هواپیماهای جنگنده را در اختیار پیونگ یانگ قرار دهد. همچنین در ازای حضور سربازان کره شمالی در کنار سربازان روسی علیه اوکراین، مواد غذایی، فناوری فضایی و کمک‌های مالی ارائه داده است. در این مدت، چین اعلام کرده است که اگر پیونگ یانگ هر نوع درگیری نظامی را آغاز کند، به کره‌شمالی کمک نخواهد کرد و تمایلی به ارائه پشتیبانی نظامی که از روسیه دریافت می‌کند، به کره شمالی نداشته است.
در بحبوحه این تغییر، چندین حادثه دیگر به شکاف فزاینده بین پیونگ یانگ و پکن دامن زد. در ژوئیه گذشته، گزارش‌ها حاکی از آن بود که کیم به دیپلمات‌های کره شمالی در پکن دستور داده است که هنگام انجام وظایف خود «به چین توجه نکنند». سپس شایعاتی مبنی بر قصد چین برای اخراج کارگران کره شمالی از این کشور منتشر شد. آشکار شد که تسلط چین بر کره شمالی در حال تضعیف است و پکن در بحبوحه مشکلات اقتصادی خود، توجه زیادی به تحولات شمال ندارد و این مسئله باعث ایجاد فضایی برای مسکو شد.
هنگامی که نیروهای کره شمالی در ابتدا به روسیه اعزام شدند، ایالات متحده شروع به اعمال فشار بر چین برای انجام کاری در مورد همکاری رو به رشد بین دو کشور کرد. پکن که به سرمایه‌گذاری بیشتر ایالات متحده نیاز داشت، تمایل خود را برای بحث در مورد این موضوع ابراز کرد و این امر به روابط خود با پیونگ یانگ آسیب بیشتری رساند.
در همین حال، اطلاعات کره جنوبی بارها اطلاعاتی را در مورد گروهی از مقامات عالی‌رتبه کره شمالی که نسبت به اقدامات اخیر کیم نگران شده‌اند، به اشتراک گذاشته است. طبق گزارش‌ها، آنها با تصمیم کیم جونگ اون برای اعزام نیرو به روسیه در ازای حمایت اقتصادی و نظامی که به اعتقاد آنها کمتر از آنچه چین می‌تواند ارائه دهد، قابل اعتماد است، مخالف بودند. (زمان افشاگری‌ها جالب است؛ کره جنوبی ممکن است در تلاش باشد تا توجه را از مسائل سیاسی خود منحرف کند - اگرچه علاقه‌ای به هشدار به جهان در مورد کودتای احتمالی که می‌تواند کل منطقه را به لرزه درآورد نیز دارد.) در این گزارش‌ها همچنین آمده است که اعضای این جناح فکر می‌کردند که استفاده کیم از مجازات اعدام بیش از حد شده است. سپتامبر گذشته، او در یک روز ۳۰ مقام کشور را به دلیل ناتوانی در جلوگیری از سیل شدید در کشور اعدام کرد. این جناح همچنین ظاهراً در مورد جایگزینی سیستم جانشینی موروثی کره شمالی بحث کرده است.
رقیب اصلی
گزارشی که این ماه توسط سرویس تحقیقاتی مجلس ملی کره جنوبی منتشر شد، نشان داد که چو به عنوان رهبر این گروه ظهور کرده است. طبق گزارش‌ها، دیگر شرکت‌کنندگان کلیدی شامل چهره‌های نظامی ری یونگ گیل، نو کوانگ چول و کیم سو گیل و همچنین نخست‌وزیر کابینه پاک تائه سونگ هستند. در ماه‌های اخیر، حضور عمومی چو افزایش یافته است و نکته مهم این است که او همچنین در رویدادهایی که کیم به دلایل نامعلومی در آنها غایب بود، مانند جلسه دوروزه پارلمان در ژانویه و بازدید سالانه از مقبره پدربزرگش کیم ایل سونگ در سالروز تولد بنیانگذار فقید در آوریل، حضور داشت.
درحالی‌که چوئه هرگز علناً از تصمیم کیم برای نزدیکی به روسیه به جای چین انتقاد نکرده است، شایعات مداوم در مورد اختلاف، گنجاندن نام او در گزارش اطلاعاتی، تثبیت غافلگیرکننده قدرت او و روابط دیرینه‌اش با پکن نشان می‌دهد که نقطه اصلی اختلاف بین او و کیم بر سر روابط کره شمالی با چین و روسیه است. علاوه بر این، چوئه یک رهبر نظامی است که به خاطر فداکاری‌اش برای نیروهای مسلح شناخته شده است، بنابراین بسیار محتمل است که او نمی‌خواسته شاهد اعزام نیرو به روسیه و احتمالاً مرگ آنها به خاطر اتحادی باشد که آن را متزلزل می‌دانست.
یکی از عناصر شگفت‌انگیز این داستان این است که چوئه با وجود انتشار نقشش در مخالفت با رژیم کیم، هنوز زنده است. اینکه او توانسته است موقعیت سیاسی خود را در تمام این مدت حفظ کند، نشان می‌دهد که او می‌تواند توسط یک نیروی خارجی (احتمالاً چین) حمایت شود که می‌توانسته در افشای اطلاعات مربوط به مبارزه قدرت نیز نقش داشته باشد.
در بحبوحه عدم قطعیت در خصوص تعرفه‌های ایالات متحده، پکن با شرکای خود، از جمله ژاپن و کره جنوبی، تماس گرفته است تا پاسخی مشترک به سیاست تجاری ایالات متحده ایجاد کند. در آخرین نشست سه‌جانبه، توکیو و سئول تهدید هسته‌ای پیونگ یانگ را به عنوان مانع اصلی بهبود روابط ذکر کردند و این نشان‌دهنده خواست آنها از پکن برای مهار جاه‌طلبی‌های هسته‌ای پیونگ یانگ است.
اکنون به نفع چین است که این همکاری سه‌جانبه را دنبال کند. اما با توجه به پیمان کره شمالی با روسیه و نزدیکی روزافزون کیم به پوتین، برای چین دشوار خواهد بود که دوباره بر کره شمالی تسلط یابد؛ مگر اینکه بتواند از یک چهره برجسته که قبلاً پایگاه قدرتی ایجاد کرده است که می‌تواند تصمیمات کیم را به چالش بکشد، حمایت کند. اگر چوئه و گروه حامیانش موفق به سرنگونی رهبری فعلی شوند، به احتمال زیاد به معنای تغییر در سیستم اتحاد در شرق آسیا خواهد بود. چین به عنوان حامی این جناح، می‌تواند نفوذ خود را بر کره شمالی بازیابد، مذاکرات هسته‌ای را از سر بگیرد و در نتیجه اتحاد با ژاپن و کره جنوبی را پیش ببرد.
این امر حتی می‌تواند منجر به بهبود روابط ایالات متحده و چین شود، با توجه به اینکه واشنگتن مدت‌هاست می‌خواهد پکن تهدید کره شمالی را مدیریت کند. مهار پیونگ یانگ حتی می‌تواند به تلاش پکن برای میانجیگری در مذاکرات صلح روسیه و اوکراین کمک کند. این کار احتمالاً مسکو را آزار می‌دهد، اما روابط روسیه و چین به‌‌رغم اظهارات هر دو طرف که خیلی دوستانه به نظر می‌رسد، شکاف‌های عمیقی دارد. چین مطمئناً می‌تواند از کمک به رهبر جدید کره شمالی برای به قدرت رسیدن سود ببرد. اما همچنین باید در نظر داشته باشد که خانواده کیم دهه‌هاست که قدرت را در دست دارند و اجرای چنین کاری، حداقل آسان نخواهد بود.
