زنگ خطـر
نتایج تیم‌ملی بزرگسالان و نوجوانان ایران در عرصه بین‌المللی ثابت کرد مسیر موفقیت در مسابقات بزرگ چندان راحت نیست
نتایج تیم‌ملی بزرگسالان و نوجوانان ایران در عرصه بین‌المللی ثابت کرد مسیر موفقیت در مسابقات بزرگ چندان راحت نیست
تیم‌ملی بزرگسالان ایران در دومین گام از انتخابی جام‌جهانی 2026 مقابل ازبکستان قرار گرفت و با تساوی دو بر دو مقابل این تیم متوقف شد. توقف مقابل ازبکستان، زنگ خطر جدی را به صدا درآورد که تیم‌ملی قلعه‌نویی اگر از این موضوع درس نگیرد در جام‌ملت‌ها به مشکل خواهد خورد. پیروزی پیاپی مقابل تیم‌های متوسط و درجه سوم، این امیدواری کاذب را ایجاد کرده بود که مسیر تیم‌ملی با قلعه‌نویی به خوبی پیش می‌رود اما ضعف فنی به‌خصوص کامبک خوردن مقابل ازبکستان نشان داد، مشکلات اساسی در تیم‌ملی وجود دارد. ازسوی‌دیگر تیم نوجوانان ایران نیز در مرحله یک‌هشتم پایانی به شکل تلخی مقابل مراکش در ضربات پنالتی شکست خوردند و از گردونه رقابت‌ها کنار رفتند. تیمی که آمده بود ما را با رویاپردازی‌های رنگی امیدوار کند، خیلی زود از رقابت‌های بزرگ جام‌جهانی کنار رفت. روز تلخ فوتبال ایران می‌تواند یکبار دیگر به ما ثابت کند که هنوز در عرصه‌های بین‌المللی، فاصله زیادی با تصورات‌مان داریم.
تیم‌ملی ایران با هدایت قلعه‌نویی شباهت بسیاری به تیم اسکوچیچ دارد؛ ازاین‌جهت که ایران به روند بردهای پیاپی برگشته و از شکست‌های جام‌جهانی 2022 فاصله گرفته است. نکته دیگری که این تیم شباهت بسیاری به تیم‌ملی دوران اسکوچیچ دارد این است که هرچند آنها به‌صورت پیاپی پیروز می‌شوند، اما نگاه افکار عمومی به این تیم امیدوارکننده نیست؛ تناقضی که در ادامه درموردش خواهیم گفت. اما فعلاً بد نیست نگاهی آماری داشته باشیم به نتایج تیم‌ملی ایران با قلعه‌نویی و اسکوچیچ. بازی ایران مقابل هنگ‌کنگ در آغاز مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۲۶، دهمین حضور امیر قلعه‌نویی روی نیمکت تیم‌ملی در دومین دوره حضورش بود. پیش‌ازاو، کارلوس کی‌روش هدایت تیم‌ملی را به‌عهده داشت که بعد از انجام ۶ بازی (۳ بازی جام‌جهانی و ۳ بازی دوستانه)، برای بار دوم همکاری‌اش با فدراسیون فوتبال ایران به‌پایان رسید. آخرین مربی که حداقل ۱۰ بازی روی نیمکت ایران نشست، دراگان اسکوچیچ بود. تیم تحت هدایت قلعه‌نویی از نظر بازیکن هم شباهت زیادی به ایرانِ اسکوچیچ دارد. به بهانه شروع درخشان امیر قلعه‌نویی، مقایسه آمار او در این مقطع با دراگان اسکوچیچ، رکورددار بهترین شروع در تاریخ تیم‌ملی هم خالی از لطف نیست.
قلعه‌نویی در این 10 بازی با تیم‌های روسیه، کنیا، افغانستان، قرقیزستان، ازبکستان، بلغارستان، آنگولا، اردن، قطر و هنگ‌کنگ دیدار کرد. ازبکستان، بوسنی‌وهرزگوین، سوریه، هنگ‌کنگ، بحرین، کامبوج، عراق، سوریه، عراق و امارات هم 10 حریف نخست دراگان روی نیمکت تیم‌ملی ایران بود.
قلعه‌نویی که با تساوی، دومین دوره حضورش روی نیمکت ایران را شروع کرد، در آستانه رسیدن به رکورد اسکوچیچ هم قرار داشت. اسکوچیچ هر 10 بازی اولش در تیم‌ملی ایران را برده بود. اولین جایی که اسکوچیچ لغزید، بازی یازدهم مقابل کره‌جنوبی بود که به روند بردهای پیاپی او پایان داد. حالا تیم امیر هم 9 بازی متوالی را برده بود و می‌توانست مقابل ازبکستان به دهمین برد پیاپی برسد که این اتفاق رخ نداد.
توقف در اولین تقابل جدی
یکی از دلایلی که نگاه افکار عمومی به قلعه‌نویی و این تیم‌ملی برای موفقیت مثبت نیست، این است که تیم‌ملی با رقبای قابل‌قبولی که فوتبال باکیفیتی ارائه کنند بازی نکرده است. قلعه‌نویی در این 10 بازی با تیم‌های روسیه، کنیا، افغانستان، قرقیزستان، ازبکستان، بلغارستان، آنگولا، اردن، قطر و هنگ‌کنگ دیدار کرد. تیم‌ملی در این مسابقات ذکرشده مشکل خاصی را احساس نکرد و عملاً به‌راحتی در 9 مسابقه به برتری رسید. تنها دیداری که تیم‌ملی ایران با چالش رو‌به‌رو شد درواقع اولین مسابقه با یک رقیب جدی بود که فوتبال‌فهم بودند. گرگ‌های سفید (لقب تیم‌ملی ازبکستان) که اکنون با 52 رده اختلاف پایین‌تر از ایران در رتبه 73 رنکینگ جهان و دهم آسیا قرار دارند، اولین بازی خود در این مرحله را با برتری 3 بر یک مقابل ترکمنستان در انتخابی جام‌جهانی 2026 تمام کردند. ایران از ابتدای سال 2023 که امیر قلعه‌نویی را روی نیمکت خود داشته، 9 برد و دو تساوی به دست آورده است. ازطرفی ازبک‌ها در این سال آمار 7 برد، 2 باخت و 3 مساوی را به‌جا گذاشته‌اند که عملکرد قابل‌قبولی ازسوی هر دو تیم بوده است.
بازتولید حاشیه توسط قلعه‌نویی
یکی از موضوعاتی که شاید درخصوص صحبت‌های امیر قلعه‌نویی قابل نقد باشد این است که او هربار از این فرصت استفاده می‌کند تا کنایه‌ای درمورد جام‌ملت‌های 2007 که خودش سرمربی بود، بزند. این کنایه‌ها مهم نیست به چه شخصی باشد اما سرمربی تیم‌ملی سعی می‌کند همیشه اینطور القاء کند که به ناحق از سمتش کنار رفته است؛ موضوعی که چندان با واقعیت هم‌خوانی ندارد، چراکه تیم‌ملی ایران مقابل یکی از ضعیف‌ترین‌های کره‌جنوبی قرار گرفت و با یک عملکرد ضعیف و بحث‌برانگیز در ضربات پنالتی مغلوب شد تا رنگ نیمه‌نهایی را نبیند. این درحالی‌است که قلعه‌نویی قبل از کشیده‌شدن بازی به ضربات پنالتی، دروازه‌بان اصلی تیم را عوض کرد و عملاً چنین تصمیم فنی‌ای نیز پاسخ مثبتی برای ایران در برنداشت. قلعه‌نویی درخصوص آن‌دوره پیش از دیدار با هنگ‌کنگ اینطور با کنایه صحبت کرد که قربانی تصمیمات سیاسی دو گروه شده است: «در آن‌دوره هم شرایط تیم‌ملی خوب نبود. در تیم‌ملی ما دو گروه به جان هم افتاده بودند و بعد از آن هم کمیته انتقالی بود که فقط تسویه‌حساب می‌کردند. آقای آخوندی در یک جلسه‌ای به من گفت که روی شما معامله کردیم. بدون باخت جابه‌جا شدم و این زدن‌ها سیاسی بود. از آقای آخوندی هم اگر سوال کنید چرا از من حلالیت طلبیده، به شما می‌گوید که این تسویه‌حساب بین آقای صفایی‌فراهانی و علی‌آبادی بود».
قلعه‌نویی اما می‌گوید نسبت به 16 سال گذشته اشتباهاتش را تکرار نخواهد کرد: «درمجموع تا لحظه‌ای که هستیم، باید به نحو احسن کار انجام بدهیم. نسبت به 16 سال گذشته اشتباهاتی که داشتم را تکرار نمی‌کنم. من اینجا هستم که اگر یک‌دقیقه هم باشد به تیم‌ملی کمک کنم».
تکمیل روز تلخ
تیم‌ملی فوتبال نوجوانان ایران در بازی دور یک‌هشتم نهایی جام‌جهانی زیر ۱۷ سال اندونزی از ساعت ۱۵:۳۰ دیروز به مصاف مراکش رفت و با نتیجه یک بر یک به تساوی دست یافت و درنهایت در ضربات پنالتی، شکست خورد. شکست در ضربات پنالتی به‌خودی‌خود تلخ است اما نحوه شکست نوجوانان ایران تلخ‌تر از حالت نرمال بود. اسماعیل قلی‌زاده در دقیقه ۷۳، گل ایران را وارد دروازه حریف کرد و نسیم عزوضی در دقیقه ۴+۹۰ گل تساوی‌بخش مسابقه را به‌ثمر رساند. این بازی که در ورزشگاه گلورا بونگ تومو، شهر سوربایا اندونزی برگزار شد بعد از تساوی یک - یک در ۹۰ دقیقه، به ضربات پنالتی کشیده شد و مراکشی‌ها در ضیافت پنالتی‌ها ۴ بر یک پیروز و درنهایت فاتح میدان شدند. در ضیافت پنالتی‌ها زکریا اوازان، نسیم عزوضی، عمران نازی و فواد زهوانی پنالتی‌های مراکش را گل کردند. در تیم نوجوانان کشورمان نیز ابتدا ضربه عرفان درویش‌عالی به تور دروازه مراکش بوسه زد، اما پنالتی حسام نفری، راهی به دروازه نیافت. کسری طاهری برای زدن پنالتی سوم ایران، پشت توپ ایستاد که ضربه او را سنگربان مراکش مهار کرد، اما با بررسی صحنه توسط کمک‌داور ویدئویی، پنالتی تکرار شد. طاهری باز هم پشت توپ ایستاد و مجدداً ضربه‌اش را دروازه‌بان مراکش مهار کرد. تیم نوجوانان ایران در اولین بازی خود با یک کامبک تاریخی با نتیجه ۳ بر ۲، برزیل را از پیش‌رو برداشت؛ برزیلی که دوشنبه با پیروزی مقابل اکوادور به جمع ۸ تیم برتر راه یافت. شاگردان حسین عبدی در گام دوم، ۲ بر ۱ به انگلیس باختند و با پیروزی ۵ بر صفر مقابل نیوکالدونیا، به‌عنوان تیم‌سوم به مرحله حذفی صعود کردند. در مرحله یک‌هشتم نهایی، اما نوجوانان ایران مقابل مراکش شکست خوردند و فرصت صعود به جمع ۸ تیم برتر از دست رفت.
