محمد مصدق، کسی که مفهوم شهروندی ملی را در ادبیات حقوق شهروندی ایران به ارمغان آورد، در سالهای پایانی عمرش، تبعیدی قلعه احمدآباد شده بود. شعبانبیمخهایی که منجر به سرنگونی نخستوزیر ایران در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شده بودند، پس از تحمل سه سال حبس او و حصر در احمدآباد نیز دست از سر او برنداشتند و به آن روستا رفتند و در حمایت از پهلوی شعار دادند و به مصدق اهانت کردند و مردم روستا را مورد آزار و اذیت قرار دادند. پایان زندگی او ۱۳ سال پس از سقوط، در بیمارستان نجمیه نخستین بیمارستان مدرن تهران که مادرش وقف کرده بود، حادث شد. به مناسبت پنجاهوهفتمین سالگرد مرگ او، محمد ترکمان، تاریخنگار، نیکلا گرجستانی، کارشناس سابق بانک جهانی و داریوش رحمانیان در نشست مجازیای که در کلاب هاووس تحت عنوان گفتوگوهای ملی برگزار شد، گردهم آمدند تا با عنوان «نخستوزیر محصور، چالشها و چشماندازها»، صحبت کنند که در ادامه بخشهایی از این نشست را میخوانید: