اهداف کرملین از تهدید غرب به تغییر دکترین هستهای روسیه
موضع روسیه درباره روی میز بودن گزینه «تغییر دکترین هستهای» این کشور، اقدامی بازدارنده و با هدف کاهش سطح درگیری و جنگ با اوکراین تحت پشتیبانی غرب و آمریکا است.
استفاده از توانمندی هستهای بعد از جنگ اوکراین از سوی رهبران روسیه مورد تاکید قرار گرفت، چراکه این کشور سعی داشت قابلیت بازدارندگی خود را در حوزه هستهای به رخ قدرتهای بزرگ حامی اوکراین بکشاند، اما در مرحله فعلی، هدف روسیه تهدید غرب از طریق تکیه به استفاده از سلاح هستهای یا تغییر دکترین هستهای نیست، بلکه سعی دارد با این کار نوعی بازدارندگی ایجاد کند تا غرب را از ارسال تسلیحات پیشرفته نظامی به اوکراین باز دارد.
روسیه نسبت به ارسال تجهیزات پیشرفته نظامی از سوی غرب به اوکراین به شدت ناراحت و نگران است و بخشی از این نگرانی را در مواضع اخیر مقامات این کشور شاهد بودیم.
روسیه از تسلیحات نظامی که به اوکراین داده شده است یا در آینده در اختیار این کشور قرار میگیرد، نگران است و بارها نیز هشدار داده که مشخص نیست موشکهایی که به اوکراین داده میشود قابلیت ارتقا به یک موشک هستهای را دارد یا نه، و آن را یک تهدید هستهای احتمالی برای خود قلمداد میکنند. از این رو با مواضع اخیر میخواهند پیشدستی کرده و به غرب به خاطر تبعات این تصمیم هشدار دهند.
شاید غرب بهخاطر جنگ اوکراین با روسیه، کییف را به تجهیزات پیشرفته نظامی و موشکی تجهیز کند، اما مسئله غرب بهویژه آمریکا لزوماً در چارچوب یک جنگ و تعاملات و تبعات آن نیست، بلکه میتواند ابعاد وسیعتری پیدا کند. از این رو، روسیه سعی دارد غرب را متوجه ابعاد تصمیماتش در قبال اوکراین نماید که ممکن است حتی رویکرد روسیه در استفاده از سلاح هستهای که برای چندین دهه ثابت بوده را تغییر دهد.
پوتین و دیگر مقامات روسیه بارها این هشدار را به کشورهای اروپایی و آمریکا دادهاند که نباید سلاحهایی به اوکراین دهند که بهطور علنی تهدیدی برای تمامیت ارضی روسیه محسوب میشوند ولو این کار به بهانه جنگ اوکراین و روسیه باشد.
مواضع اخیر پوتین و دیگر مقامات روسیه مبنی بر احتمال تغییر دکترین هستهای این کشور در حالی که فشارهای بسیاری از سوی آمریکا و اروپا علیه مسکو در جریان است، هشداری است برای جلوگیری از ارتقاء سطح جنگ با اوکراین که آمریکا و اروپا به جدیت از آن حمایت میکنند. روسیه این توانمندی را دارد که وضعیت فعلی خود را به همین شکل نگه دارد، اما اگر غرب بخواهد به هر شکل سطح جنگ اوکراین را با افزایش و تمدید تحریمها و ارسال سلاحهای نظامی پیشرفته ارتقا دهد، روسیه نگاهش به مسئله تغییر میکند و بعید نیست حتی برای پیشگیری از هرگونه حمله تعیینکننده اوکراین دست به اقدامات غیرقابل کنترل بزند.
روسیه از ابتدای جنگ بر این موضوع تاکید کرده است که آمادگی دارد از ظرفیت هستهای خود در صورت برهم خوردن توازن جنگ استفاده کند. روسیه دلیلی ندارد درحالیکه به شدت از سوی غرب تحت فشار است خود را در شرایطی قرار دهد که گامهای بعدیاش را پیشبینیپذیر کند. اگر غرب و آمریکا بخواهند سطح جنگ در اوکراین را ارتقا دهند، شرایط غیرقابل پیشبینی میشود و این طبیعی است که روسیه نمیخواهد گرفتار ضربهای مهلک از سوی آمریکا و اروپا به دست اوکراین شود.
بنابراین، این رویکردها و تهدیدات بر رفتار طرفهای درگیر تاثیرگذار است و یکی از دلایل مهم تغییر رویکرد روسیه نسبت به دکترین هستهای خود است. درباره احتمال روی کار آمدن دونالد ترامپ در انتخابات پیشروی آمریکا و تغییر احتمالی سیاست این کشور در قبال اوکراین باید گفت که این موضوعی است که در آینده جنگ اوکراین تاثیرگذار است، چراکه سیاستهای ترامپ درباره روسیه و اوکراین با سیاست بایدن متفاوت است و شاید مواضع روسیه بیارتباط با رویدادهای احتمالی آتی در آمریکا نباشد.
روسیه این پیام را به ترامپ میدهد که برای بدترین سناریوها نیز آمادگی دارد. از طرفی، حتماً آمریکا این تغییر رویکرد از سوی روسیه را با دقت رصد میکند، اما بعید است ترامپ تمایل به ارتقاء سطح جنگ اوکراین و روسیه داشته باشد.
