تولد دوباره در میان تاریکی

برگزاری دوسالانه غزه توسط هنرمندان فلسطینی که به‌عنوان عملی برای نشان دادن مقاومت و بقا معرفی شده شامل نمایش آثار در غزه و ارسال آن‌ها از خطوط محاصره اسرائیل برای نمایش در سراسر جهان است. در این دوسالانه حدود ۵۰ هنرمند از غزه آثار خود را در این منطقه تحت محاصره به نمایش خواهند گذاشت و در عین حال به‌دنبال گالری‌هایی در خارج از کشور برای میزبانی از این نمایشگاه‌ هستند اما چالش اصلی آن‌ها رساندن آثارشان به دید جهانیان است، چراکه باید از خطوط محاصره اسرائیل عبور کنند.

حدود یک‌‌چهارم از این هنرمندان موفق شدند اوایل جنگ وارد مصر شوند. برخی از هنرمندانی که در غزه باقی مانده‌اند، تلاش می‌کنند آثارشان را با کمک امدادگرانی که به‌صورت پراکنده اجازه عبور از خطوط محاصره را دارند، ارسال کنند. عده‌ای نیز آثار خود را به‌شکل دیجیتالی از طریق عکس‌ها و ویدئوها ارائه خواهند داد، درحالی‌که برخی دیگر با هنرمندان غربی همکاری خواهند کرد.

این ایده به‌‌عنوان دلیلی هنری برای ادامه زندگی در برابر تلاشی برای سلب انسانیت از فلسطینیان غزه شکل گرفته است. این پروژه در ابتدا از گفت‌وگو میان هنرمندانی آغاز شد که به‌دنبال یکدیگر بودند تا مطمئن شوند دوستان‌شان هنوز زنده‌اند و درباره اینکه چگونه نه‌تنها زنده بمانند، بلکه تحت بمباران و کمبود شدید غذا به خلق هنر ادامه دهند، تبادل نظر می‌کردند.

به گزارش ایسنا به نقل از گاردین، یکی از آثار هنری در این دوسالانه، مجسمه‌ای است با عنوان «دلم برایت خیلی تنگ شده» از خالد حسین، که در دیرالبلح، غزه ساخته شده است. این اثر دو چهره بزرگ را نشان می‌دهد؛ یکی با چشمان بسته به بالا متمایل است و دیگری عمودی ایستاده و گونه چهره اول را می‌بوسد. تسنیم شطات، یک جوان ۲۶ ساله از خان یونس که به ارائه این ایده کمک کرد و یکی از برگزارکنندگان آن خواهد بود، گفته است: «جنگ چیزهای زیادی را از ما و مردم غزه دزدید و همچنان به دزدیدن ادامه می‌دهد، با این حال دنیا در سکوت به تماشا نشسته است.

ما می‌خواهیم نهادهای بین‌المللی این آثار را به نمایش بگذارند. ما داستان‌هایی را که دنیا از آن‌ها آگاه است تعریف نمی‌کنیم، بلکه از تولد دوباره در میان تاریکی و بی‌عدالتی و از زندگی در میان مرگ سخن خواهیم گفت.»  برگزارکنندگان می‌گویند اگر میزبان خارجی برای برگزاری این دوسالانه پیدا شود، این رویداد به‌شکلی بی‌سابقه در تاریخ معاصر برگزار خواهد شد: هنرمندانی که تحت محاصره و گرسنگی هستند، توانسته‌اند نمایشگاهی در سطح جهانی برپا کنند.

محمد الحاج، هنرمند ۴۲ ساله و معلمی که اکنون در اردوگاه نصیرات در مرکز نوار غزه پناه گرفته است، تلاش می‌کند حتی در شرایطی که او و اطرافیانش برای تأمین نیازهای اساسی در مضیقه هستند، به طراحی ادامه دهد. او می‌گوید: «کمبود غذا و آب وجود دارد، هیچ سرپناهی نیست و در آستانه زمستان هستیم. در عین حال با کمبود قلم، رنگ و ابزار نقاشی مواجه هستیم.

حتی اگر این ابزارها پیدا شوند، چندین برابر قیمت عادی فروخته می‌شوند. از طریق هنر، ما به دنیا این پیام را می‌دهیم که هنوز زنده‌ایم و تا زمانی که هنوز نفس می‌کشیم، می‌توانیم بر هر آنچه در اینجا اتفاق می‌افتد، نور بتابانیم.» الحاج که زمانی استودیویی در شهر غزه داشت، همه آن را از دست داده و از یک اردوگاه چادری به اردوگاهی دیگر نقل مکان می‌کند. او قصد دارد آثارش را که بیشتر طراحی‌های نمادین درباره رنج فلسطینیان است، از طریق همکاری با هنرمندان کرانه باختری که آثارش را بازآفرینی می‌کنند یا با عکاسی با کیفیت بالا و ارسال الکترونیکی برای چاپ روی تخته‌ها صادر کند.

پروژه دوسالانه غزه در مراحل اولیه خود است و به مداخله یک گالری هنری یا موزه ملی در خارج از کشور برای تحقق آن بستگی دارد. اما هنرمندان فلسطینی خوشبین‌ هستند و معتقدند که همه آثار هنرمندان بیرون خواهند آمد و نور را خواهند دید و از موانع، مرزها و قوانین عبور خواهند کرد و تمام جهان آنها را خواهند دید. این قدرت هنر است.