همدل با رئیس‌‏جمهور

این گزارش نگاهی به مهم‌ترین اظهارات صورت‌گرفته پیرامون این موضوع خواهد داشت.

مسئولان

در بین مقاماتی که درباره وفاق ملی نکته‌هایی را به صورت رسمی مطرح کرده‌اند، نام سه نفر دیده می‌شود:

حسین سلامی (فرمانده کل سپاه): مقاومت و ایستادگی شکوهمند ملت ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی در جنگ همه‌جانبه ترکیبی دشمن به‌ویژه در عرصه تحریم و فشارهای حداکثری به اقتصاد کشور و معیشت مردم در معادله‌ای معکوس با همدلی و «وفاق ملی» آمال و آرزوهای شیطانی و ضدایرانی اردوگاه سلطه و استکبار را باطل ساخته است. (اول شهریور؛  پیام به مسعود پزشکیان)

محسن رضایی (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام): گام دوم وفاق و اجماع ملی برداشته شد. مجلس شورای اسلامی به همه وزرای آقای دکتر پزشکیان رأی اعتماد داد. امروز یک صدای واحدی از ایران برای بسیج همه توانایی‌های ملی برای پیشرفت و بهبود زندگی مردم و ایستادگی در مقابل زیاده‌خواهی دشمنان ایران بلند شده است.(31 مرداد؛ توئیتر)

عبدالحسین خسروپناه (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی): انصافاً این کاری که اتفاق افتاد در تاریخ جمهوری اسلامی از جهتی بی‌نظیر است. از آن جهت که اولاً کاندیدایی که دولت معرفی کرد از یک حزب خاص نبود و در واقع یک وفاق ملی شکل گرفت؛ و از طرفی هم مجلس به این وفاق ملی پاسخ مثبت داد و به همه وزیران دولت رأی داد و در واقع مجلس به این وفاق ملی پاسخ مثبتی به صورت عملی نشان داد. لذا خیلی کار مبارکی اتفاق افتاد. به‌‌رغم اینکه مجلسی‌ها نسبت به سه چهار نفر از وزیران حرف و حدیث‌هایی داشتند و حتی احتمال عدم رأی‌آوری آنها هم بود، ولی مجلس در واقع عملاً با این رأی پاسخ مثبتی به وفاق ملی دولت داد. (2 شهریور؛ مصاحبه با جماران)

بهارستان‌نشین‌ها

اما بیشترین اظهارنظرهایی که درباره وفاق ملی انجام شده، از سوی نماینده‌های مجلس دوازدهم است که در زمان بررسی صلاحیت نماینده‌ها اظهارنظر خود را هم از طریق تریبون مجلس و هم از طریق گفت‌وگو با رسانه‌ها عنوان کرده‌اند:

مجتبی ذوالنوری (نماینده قم): اگرخود پزشکیان نمی‌خواست وفاق ملی باشد و کابینه دیگری بچیند، ممکن بود افراد دیگری مدنظر او بودند و ایده‌آل‌های او چیز دیگری باشد، همین که ایده‌آل  خودش را رها می‌کند و برای وفاق ملی فرد دیگری را معرفی می‌کند، این به معنای کوتاه آمدن است و من معتقدم در مجموع پزشکیان بسیار مبارک عمل کرده است. (2 شهریور؛ مصاحبه با خبرآنلاین)

عالیه زمانی کیاسری (نماینده ساری): بعد از سال‌ها از دوران ریاست‌جمهوری مقام معظم رهبری شاهد یک کابینه وفاق ملی هستیم. حضور جناح‌های مختلف سیاسی معتقد به ولایت و انقلاب در کابینه دکتر پزشکیان، همان عملیاتی شدن شعار وفاق ملی است. تک‌تک وزرای پیشنهادی مدیر و مدبر و صاحب دانش و فن و تخصص و صاحب تجربه و بلدکار هستند. (27 مرداد؛ نطق در مجلس)

سیدجلیل میرمحمدی (نماینده تفت و میبد): بهترین و مؤثرترین وعده‌ای که یک رئیس‌جمهور می‌تواند بدهد را آقای پزشکیان داده است. دولت ایشان دولت وفاق ملی است. بدنه دولت بسیار گسترده است و حتماً از تمامی ظرفیت‌های نظام استفاده خواهد شد. صداقت را در آقای پزشکیان دیده‌ام و وعده‌های ایشان اجرایی خواهد شد. (27 مرداد؛ نطق در مجلس)

محمدرضا رضایی‌کوچی (نماینده جهرم): آقای پزشکیان در انتخاب کابینه صداقت داشت و بحث وفاق ملی را مطرح کرد و مجلس نیز این صداقت را نشان داد که از شعارها و کابینه‌ای که از همه گروه‌های سیاسی هستند حمایت می‌کند. رای اعتماد مجلس پیام مثبتی به جامعه و دولت بود. (اول شهریور؛ مصاحبه با دنیای اقتصاد)

احمد فاطمی (نماینده بابل): رئیس‌جمهور به قول خود در مورد وفاق ملی عمل کرد و کابینه‌ای که معرفی کرد نشان از وفاق ملی دارد. در حقیقت اسامی لیست وزرای پزشکیان به اندازه‌ای عجیب بود که حتی جبهه پایداری را هم شوکه کرد، چراکه اگر جلیلی هم رئیس‌جمهور بود حدود ۵۰، ۶۰ درصد افراد حاضر در همین لیست را معرفی می‌کرد و بعید نبود. (28 مرداد؛ مصاحبه با خبرآنلاین)

عبدالوحید فیاضی (نماینده محمودآباد و نور): دکتر پزشکیان به عهد خود وفا کرد. کابینه‌ای که ایشان تشکیل داده است می‌تواند نمادی از یک کابینه وفاق ملی باشد. این اتفاق تجربه اول در جمهوری اسلامی است که یک رئیس‌جمهور توانسته، وزرایی برخلاف گرایش‌های سیاسی خود انتخاب کند... دکتر پزشکیان افراد را از همه دولت‌ها وارد کابینه کرده و این همان وفاق ملی است. این یک نقطه قوت و البته یک ریسک بزرگ نیز است. (29 مرداد؛ مصاحبه با جماران)

علاءالدین بروجردی (نماینده خنج، گراش و لارستان): از آقای دکتر پزشکیان و همکار چنددوره‌ای مجلس تشکر می‌کنم که وعده صادق خود را محقق کردند، ایشان اشاره کردند کابنیه من وفاق ملی است و مصدایق آن را به خوبی شاهد هستیم. (28 مرداد؛ نطق در مجلس)

عبدالحسین روح‌الامینی (نماینده تهران): وی (پزشکیان) به گونه‌ای صادقانه آنچه را که مبنی بر عبور کشور از قالب‌های رسوب‌کرده سیاسی گذشته بوده و به تعبیر وی دردی از جامعه دوا نمی‌کرده از سر راه برداشته و باب جدیدی را به سوی همگان گشوده است. وی همان‌طور که بسیاری از تشریفات و پروتکل‌ها را کنار گذاشته است، بسیاری از بده‌بستان‌های مرسوم سیاسی را هم تعطیل کرده و به نوسازی و بهسازی سیاست در ایران روی آورده است. در این راه، نمایندگان مجلس هم اراده کردند تا وی را در رسیدن به این هدف که همانا وفاق ملی است، همراهی کنند. (اول شهریور؛ یادداشت در روزنامه ایران)

روح‌الله عباس‌پور (نماینده آوج و بوئین‌زهرا): آقای پزشکیان در کلیات سعی کرده کابینه‌ای معرفی کند که وفاق ملی داشته باشد؛ یعنی هم از جریان اصلاحات هستند، هم متعادل و اصولگرا؛ کابینه معرفی شده تقریباً فراجناحی است و در مجموع خوب هستند. (26 مرداد؛ مصاحبه با ایلنا)

جهانبخش قلاوند (نماینده اندیمشک): رویکردهای آقای پزشکیان، برنامه‌ریزی در چارچوب، اهل عمل و معتقد به اصول اخلاقی است و دولت و وزیران دولت فرایندی از شرایط تاریخی ما است و در این شرایط که اوضاع داخلی و پیرامونی را همه استحضار داریم، لازم است این ترکیب را زخمی نکنیم. شرایط امروز کشور ما به گونه‌ای است که همه جناح‌ها و جریان‌ها واقف هستند بر اساس یک همدلی، همراهی و وفاق گرد هم آمده‌اند و دعوتی که آقای رئیس‌جمهور از همه جریان‌ها کرده است نماد این وفاق است. (27 مرداد؛ نطق در مجلس)

مصطفی نخعی (نماینده سربیشه و نهبندان): دکتر پزشکیان یک خودزنی بزرگ کرده است. بنده به جسارت و شجاعت ایشان تبریک می‌گویم که یک جزایر مختلف سیاسی در کابینه جمع کرده و اداره کردن این مجمع‌الجزایر کار سختی است... انتخاب وزرای دکتر پزشکیان در راستای وفاق ملی بوده است؛ دکتر پزشکیان با برداشتن این قدم به قول خود عمل کرده است و البته ریسک بزرگی بوده، ولی بنده معتقدم دکتر پزشکیان با توجه به این روحیات می‌تواند کابینه را اداره کند و ما هم باید به ایشان کمک کنیم. (29 مرداد؛ مصاحبه با جماران)

حسنعلی محمدی (نماینده فسا): تشکیل دولت وفاق ملی بهترین رویکرد دولت چهاردهم است که می‌تواند از سطح کلان و کابینه تا تمامی سطوح محلی و مدیران ارشد استان‌ها و شهرستانی تعمیم پیدا کند و زمینه‌ساز وحدت و به‌کارگیری مشارکت شایستگان در مدیریت و اجرای قانون بشود. (31 مرداد؛ دیدار با رئیس‌جمهور)

صدیف بدری (نماینده اردبیل): دولت چهاردهم به گفته رئیس‌جمهور، دولت وفاق ملی و فراتر از نگاه جناحی، سیاسی و حزبی است و نشانه‌هایی از این همراهی و همسویی رئیس‌جمهور را با مجلس شورای اسلامی و نمایندگان شاهد هستیم که این نویدبخش حل مشکلات و دغدغه‌ها در حوزه‌های مختلف است. (30 مرداد؛ مصاحبه با خبرگزاری مهر)

سیدکریم معصومی (نماینده فومن و شفت): آقای پزشکیان یادتان است مخالفان شما می‌گفتند شما دولت سوم روحانی را تشکیل می‌دهید اما شما در پاسخ گفتید که جناحی عمل نخواهید کرد. کابینه پزشکیان نمایانگر این است که قائل به خالص‌سازی و فاصله ده فرسنگی تا پاستور حتی برای تیم رقیب هم نشده‌اید و این همان وفاق ملی است. (27 مرداد؛ نطق در مجلس)

سیدمرتضی محمودی (نماینده تهران):  این دولت، دولت آقای پزشکیان، دولت وفاق ملی و ناشی از رای مردم به جریان اصلاحات و اعتدال است، اما نوع کنش آقای پزشکیان طوری بوده که یک دولت وفاق ملی شکل بگیرد و ما هم از این بابت، خوشحال هستیم و البته قرار نیست از فردا هر ناکارآمدی پیش آمد، به پای مقام معظم رهبری و یا هر فردی که در سطوح بالای کشور مشورت داده، نوشته شود. (اول شهریور؛ مصاحبه با رویداد 24)

مهرداد گودرزوندچگینی (نماینده رودبار): کابینه‌ای که ارائه شده بایستی در پی اجرایی کردن وفاق ملی و  دور از درگیری‌ها و دعواهای سیاسی به دنبال جذب نیروهای کارآمد باشد. آقای دکتر پزشکیان ثابت کردند با انتخاب کابینه فراجناحی عملاً در پی پیاده‌سازی قول‌ها و گفتمان انتخاباتی هستند. (27 مرداد؛ نطق در مجلس)

محمد سراج (نماینده تهران): کابینه معرفی‌شده از سوی مسعود پزشکیان منطبق با وفاق ملی است. ایشان از همه سلیقه‌ها انتخاب کردند و این واقعاً قابل تحسین است. بنده خودم گفتم اگر وفاق ملی در کابینه ایشان نباشد جزء مخالفان صحبت می‌کنم، اما دیدم که وفاق ملی در کابینه محقق شده و با شعار دکتر پزشکیان همخوانی دارد نقطه قوت در مسیر وفاق ملی است و امیدوارم بتواند آن را مدیریت کند. (27 مرداد؛ مصاحبه با جماران)

چهره‌ها

علاوه بر مقامات و نماینده‌های مجلس، برخی چهره‌های شاخص اصول‌گرا نیز با استفاده از روش‌های مختلف ارتباطی اظهارنظرهایی را در حمایت از وفاق ملی عنوان کرده‌اند:

احمد وحیدی: رای اعتماد به کابینه پزشکیان، پیام وفاق و همبستگی ملی را به جهان مخابره کرد. (اول شهریور؛ نشست مشترک معاونان و مدیران وزارت کشور با اسکندر مومنی)

عبدالله گنجی: پزشکیان فراجناحی وارد شد و مجلس فراجناحی رأی داد. همسویی و وفاق دوطرفه شد. برخی توئیتری‌ها هم سنگ روی یخ شدند. (31 مرداد؛ توئیتر)

حمیدرضا ترقی: فقدان وفاق ملی موجب کاهش مؤلفه‌های قدرت و افزایش سوءاستفاده و توطئه‌های دشمنان برای ضربه زدن به مؤلفه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی می‌شود. وفاق ملی یک ضرورت برای حفظ و دوام نظام و کشور است. برای تحقق وفاق ملی به تعامل، تحمل و مدارای جریان‌های سیاسی با یکدیگر و اداره کشور نیاز است. در صورت وجود تشتت و اختلاف میان جریان‌های سیاسی  و نبود مدارا و هم‌افزایی، خلأها و روزنه‌هایی برای نفوذ دشمن ایجاد می‌شود و وفاق ملی به‌دست نمی‌آید. (30 مرداد؛ مصاحبه با ایسنا)

سعید محمد: دکتر پزشکیان به وعده خود در مورد تشکیل کابینه ‎وفاق ملی جامه عمل پوشاند و وزرایی از طیف‌های سیاسی مختلف مبتنی بر شایسته‌سالاری به مجلس محترم معرفی کرد. به نفع کشور و مردم است که نمایندگان دست پزشکیان را به گرمی بفشارند تا دولت چهاردهم هرچه سریع‌تر و با پشتوانه قوی مستقر شود. (29 مرداد؛ توئیتر)

احمد توکلی: از سوی دولت سخنان نسبتاً کوتاه و رفیقانه رئیس‌جمهور بیشتر بر این متمرکز بود تا شعار دولت که وفاق ملی بود را اثبات کند. ترکیب معرفی‌شدگان تا حد قابل قبولی حقانیت دعوی را می‌رساند. نکته برجسته این است که وقتی صحبت از برخی حوادث انحرافی تلخ گذشته مطرح بود، معترضان به‌جای آنکه به خشم غیرقابل‌کنترلی مبتلا شده باشند، با استدلال و استناد سخن گفتند و افراد مورد اعتراض به جای دست‌وپا زدن و انکار گذشته و یا تدلیس، همت خویش را صرف این کردند تا نشان دهند وضعیت کشور از نظر فقر و بی‌عدالتی، رشد، سلامت، درمان و آموزش چنان تلخ است که نباید وقت را صرف چندگانگی و انشقاق کرد و با تأکیدات غیرتصنعی بر قانون اساسی، سیاست‌های کلی ابلاغی رهبری و مواضع مهم ایشان در دفاع از مردم، عزت ملی و استقلال کشور، می‌خواستند پایبندی خویش را به ‌نظام سیاسی کشور و نیز توانایی علمی و اجرایی خویش را برای نجات مردم و حفظ استقلال ملی نشان دهند. (30 مرداد؛ نامه به پزشکیان و قالیباف)

محمدرضا میرتاج‌الدینی: آقای دکتر پزشکیان رئیس‌جمهور محترم اصالتی دارد که در حیطه رسالت خودش وزرا را با رویکرد ملی معرفی کرد. این رویکرد جدیدی بود که او پایه‌گذار آن شد و می‌تواند برای آیندگان ادامه داشته باشد... کابینه وفاق ملی است، در هر صورت بررسی وزرا با این رویکرد باید باشد و امیدواریم این بحث‌ها برای ارتقای دانش جامعه و انتخاب درست همراه باشد. (31 مرداد؛ مصاحبه با خبرآنلاین)

سیدمحمدحسن ابوترابی‌فرد: ایشان در حوزه اول تلاش کردند که هیئت دولتی را به مجلس معرفی کنند که نماد وفاق ملی باشد و جریان‌های سیاسی کشور در آن حضور پررنگ داشته باشند و درکنار هم دست در دست یکدیگر در جهت حرکت در راستای سیاست‌های کلی نظام که نقشه راه دولت چهاردهم است حرکت کنند. به نظر من این کار واقعاً کار دشواری بوده است، چون معمولاً جریان پیروز انتظار دارد که کابینه با حضور پررنگ او شکل بگیرد. وقتی رئیس‌جمهور از این انتظار فاصله می‌گیرد از یک دالان سختی عبور کرده است. تا آنجایی که بنده در جریان هستم و با دوستان خودم در مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو داشتم، نمایندگان محترم مردم هم به این کار بزرگی که شکل گرفته است اذعان و توجه دارند. (2 شهریور؛ مصاحبه با صداوسیما)

عباس سلیمی‌نمین:  آقای پزشکیان به وعده خود مبنی بر تشکیل دولت وفاق ملی پایبند بود و این کار دشواری است. بسیاری از نیروهای اصلاح‌طلب تندرو، خودشان را آماده کرده بودند که در مناصب قرار بگیرند اما چنین زیاده‌خواهی‌هایی جواب نمی‌دهد و واکنش‌ها را برمی‌انگیزد. برخی از نیروهای اصواگرا و طیف رقیب آقای پزشکیان هم زیاده‌خواه هستند که فکر می‌کنند باید خواسته‌های آنان در دولت چهاردهم تامین شود اما این تفکر منطقی نیست و رقیب آنان رأی آورده است. (27 مرداد؛ مصاحبه با خبرآنلاین)

عبدالرضا داوری: دولت وفاق ملی با میانگین ٢٣٧ رای موافق، بالاترین میزان میانگین رای اعتماد را در تاریخ دولت‌های جمهوری اسلامی کسب کرد. این پیروزی بزرگ برای عقلانیت و توسعه‌گرایی در ایران، جز با هدایت رهبر معظم انقلاب و همکاری آقایان پزشکیان و قالیباف میسر نبود. (31 مرداد؛ توئیتر)

ائمه جمعه

برخی تریبون‌های نمازجمعه نیز در مسیری قرار گرفتند که به حمایت از رئیس‌جمهوری جدید ایران و وفاق ملی بپردازند:

سیدمحمد سعیدی (قم): از این اسامی که از سوی رئیس‌جمهور معرفی شده است می‌توان نتیجه گرفت که وی تلاش داشته تا وعده‌ای که در مورد دولت وفاق داده است را به عمل نزدیک کند. (26 مرداد؛ خطبه‌های نمازجمعه)

سیدحسن عاملی(اردبیل):  از آقای رئیس‌جمهور تشکر می‌کنیم که در تشکیل کابینه به وعده خود که فرموده بود کابینه، مظهر وفاق ملی خواهد بود، عمل کرد. حضور مشارب مختلف فکری در کابینه نشان اهتمام به شایسته‌سالاری است و راه پیشرفت و اعتلاء، لحاظ کردن شایسته‌سالاری در بدنه اجرایی کشور است. این اقدام رئیس‌جمهور واقعاً قابل تحسین و مایه امید است و ایشان در قدم اول ثابت کرد که مرد عمل است و هرچه قول می‌دهد به آن عمل می‌کند. (26 مرداد؛ خطبه‌های نمازجمعه)

حبیب‌الله شعبانی‌موثقی (همدان): این رأی اعتماد نشان‌دهنده وفاق ملی است که بدون شک با این شرایط مجلس بیشتر از گذشته برای حل مشکلات جامعه و مردم همراه دولت خواهد بود. هم‌فکری سیاسی، نبود چالش‌های سیاسی و تلاش برای حل مشکلات مردم را نتیجه وفاق ملی است. زمانی که وفاق صورت بگیرد توان حل مشکلات مردم از سمت دولت و مجلس بیشتر خواهد شد.(2 شهریور؛ خطبه‌های نمازجمعه)

عباس کعبی (اهواز): ملت ایران برای همیشه با فتنه‌گران و منافقان قهر است و تحقق وفاق ملی با اتحاد ملت در مقابل دشمنان ایران خواهد بود و نیاز امروز کشور برای پیشبرد اهداف و پیشرفت و حل مشکلات وفاق ملی است. امروز کشمکش‌های بی‌حاصل کشور را مستهلک‌ می‌کند و باید با تکیه بر افرادی عالم و توانمند برای پیشبرد کشور قدم برداریم. (2 شهریور؛ خطبه‌های نمازجمعه)

جریان‌ها و گروه‌ها

اما در کنار مقامات و چهره‌های شاخص اصول‌گرا، یک بیانیه هم در ارتباط با وفاق ملی و مسعود پزشکیان از سوی مهم‌ترین مجمع اصول‌گرایی صادر شد:

شورای ائتلاف نیروهای انقلاب: دکتر پزشکیان برپایه دیانت و شجاعت و صداقت خود و با معرفی فهرستی از سلیقه‌های مختلف سیاسی به مجلس – و البته در چارچوب مبانی انقلاب اسلامی – راه را برای وفاق ملی باز کرد و مجلس نیز با رأی اعتماد به همه آن فهرست، راه را برای دست یافتن به فضای همدلی و همکاری و کوتاه شدن دیوار میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان هموار کرد. این اتفاق تازه می‌تواند در سپهر سیاسی جمهوری اسلامی ایران پدیده مبارکی باشد، به شرط آنکه دولت و مجلس و جریانات سیاسی و اصحاب رسانه از آن همچون نوزادی تازه‌متولدشده نگاهداری و پرستاری کنند و اجازه ندهند افرادی از هر دو جناح که این وفاق و همدلی را خوش نمی‌دارند آن را عقیم و ابتر سازند. (31 مرداد؛ بیانیه)

دست دوستی

آنچه در این گزارش مورد اشاره قرار گرفت، گوشه‌ای از واکنش‌های رسمی است که طی چند روز اخیر (و به‌خصوص پس از معرفی کابینه پیشنهادی به مجلس)، از سوی اصول‌گرایان درباره وفاق ملی بیان شده است. بررسی این واکنش‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از اصول‌گرایان از این طرح استقبال کرده و هم اینکه از عملکرد مسعود پزشکیان در تحقق وفاق ملی تا به اینجای کار رضایت کامل داشته‌اند و اشکال عمده‌ای به نوع انتخاب‌های رئیس دولت چهاردهم نمی‌گیرند. البته ذکر این نکته ضروری است که حاصل این بررسی‌ها نشان داد که تندروهای اصول‌گرا و چهره‌های بنیادگرا مسیری برخلاف سایر اصول‌گرایان را در نظر گرفته‌اند. به عبارتی در روزهایی که دست دوستی از سوی بسیاری از اصول‌گرایان به سمت رئیس‌جمهوری جدید ایران دراز شده است، اصول‌گرایانی که مشی تندتری در مقایسه با سایر اصول‌گرایان دارند، به استقبال از وفاق ملی نرفته‌اند.