سخنرانی در مجمع عمومی
سخنرانی در مجمع عمومی تنها یک بیانیه شعاری و تبلیغاتی نیست، بلکه یک سند راهبردی دیپلماتیک است. انتخاب کلمات، لحن و موضوعات مورد تأکید، همه باید حساب‌شده و در راستای پیشبرد اهداف ملی کشور در صحنه جهانی طراحی شود. اطمینان نداریم که چنین راهبرد جامعی در شرایط کنونی نزد ما باشد که آن را به جهان عرضه کنیم.ولی امیدواریم که پس از سخنرانی آقای پزشکیان ما هم در کنار دیگر شنوندگان به درک این راهبرد نائل شویم.
سخنرانی‌های سالانه مقامات کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به‌طور معمول ظرفیت آن را دارد که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شود. زیرا این مجمع به‌عنوان یک تریبون جهانی قدرتمند عمل می‌کند.
این اهمیت و محتوای مورد انتظار را می‌توان چنین خلاصه کرد: عرصه‌ای است برای دیپلماسی عمومی و شکل‌دهی به روایت‌های جهانی از مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای. همچنین رهبران کشورها می‌توانند با مخاطبان بین‌المللی شامل دیگر دولتمردان، رسانه‌های جهانی و افکار عمومی جهان بدون میانجی سخن بگویند.
کشورها از این فرصت برای ارائه دیدگاه‌ها، اولویت‌ها و روایت خود از واقعیات مسائل جهانی و حوزه خود استفاده می‌کنند. تعیین خط‌مشی و مواضع رسمی کشور نیز در این سخنرانی گفته می‌شود. کوشش برای ایجاد ائتلاف و جلب حمایت بین‌المللی هدف دیگر سخنرانان است. همچنین می‌کوشند تا تصویر خوبِ یک بازیگر مسئول و پیشرو از کشور خود را ارائه کنند.
یک نکته بسیار مهم نیز تاکید کشورها بر نفی یکجانبه‌گرایی و دفاع از چندجانبه‌گرایی است. این ذات چنین مجامعی برای همکاری جمعی و حل مشکلات جهانی است. سخنرانان اغلب بر تعهد کشور متبوع خود به نهادهای چندجانبه و قوانین بین‌المللی تأکید می‌ورزند. اینها اصول کلی است که سخنرانان رعایت می‌کنند. البته، همه این موارد با ارجاع به اولویت‌های ملی هر کشور و جایگاه منطقه‌ای و جهانی و همچنین شرایط حاکم بر جهان در آن سال متفاوت است. طبیعی است که ایران بر حسب اولویت‌ها و دغدغه‌های ملی خود به این موارد خواهد پرداخت.
یکی از مهمترین موضوعات امسال، ادامه و فقدان چشم‌انداز در جنگ اوکراین است. تقابل چین و آمریکا نیز همچنان تصاعدی است. جنگ تعرفه‌های ترامپ و یکجانبه‌گرایی او اقتصاد جهانی را با چالش بزرگی مواجه کرده است. موضوع پناهندگان بیش از گذشته حاد و بین‌المللی شده است. فاجعه تمام‌عیار غزه وجدان و افکارعمومی جهان و جوامع غربی را به‌شدت ملتهب کرده است.
در کنار همه اینها، اقدام برخی از کشورهای مهم اروپایی و جهان در شناسایی کشور فلسطین است که تمام برنامه‌های اسرائیل و نتانیاهو را نقش بر آب کرده است. در کنار همه اینها، مسئله اصلی برای ایران تجاوز نظامی اسرائیل و آمریکا است که اکنون با احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه همراه شده است.
پرسش اساسی این است که ایران چگونه می‌تواند در چارچوب این سازمان به دفاع از حقوق خود بپردازد و درباره همه این موضوعات نیز موضعی سازگار بگیرد؟
به نظر می‌رسد که اگر ایران بخواهد در همه این موارد سیاستی سازگار و به دور از معیارهای دوگانه اتخاذ کند، دچار ابهام خواهد شد. البته، قطعاً می‌توانیم بگوییم که حق با ماست؛ ولی هنگامی که در یک مورد سیاستی ناسازگار با قواعد کلان این سازمان اتخاذ کنیم، این استدلال علیه خود ما هم به‌‌کار برده خواهد شد.
سخنرانی در مجمع عمومی تنها یک بیانیه شعاری و تبلیغاتی نیست، بلکه یک سند راهبردی دیپلماتیک است. انتخاب کلمات، لحن و موضوعات مورد تأکید، همه باید حساب‌شده و در راستای پیشبرد اهداف ملی کشور در صحنه جهانی طراحی شود.
اطمینان نداریم که چنین راهبرد جامعی در شرایط کنونی نزد ما باشد که آن را به جهان عرضه کنیم. حداقل ما اطلاع چندانی از وجود احتمالی آن نداریم. ولی امیدواریم که پس از سخنرانی آقای پزشکیان ما هم در کنار دیگر شنوندگان به درک این راهبرد نائل شویم.
