استادیوم؛ مکان محبوب تروریست‏‌ها

اتفاق اخیر در بلژیک یادآور این موضوع شد که ورزشگاه فوتبال موقعیتی ایده‌آل برای حملات تروریستی است

حادثه ترویستی دوشنبه‌شب و قتل سه شهروند سوئدی بازهم ثابت کرد ناامنی در اروپا آنطور که اذعان دارند نیست. کشته‌شدن سه‌شهروند سوئدی که به قصد تماشای مسابقه فوتبال تیم‌ملی کشورشان با بلژیک یادآور حملات تروریستی پرتعداد طی دو دهه اخیر اطراف ورزشگاه‌های فوتبال بود. اینکه یکی از موقعیت‌های پرطرفدار تروریست‌ها ورزشگاه‌های فوتبال است سوژه اصلی این گزارش است. از حملات تروریستی در فرانسه، تهدید به بمب‌گذاری در ورزشگاه سانتیاگو برنابئو تا همین مورد دوشنبه‌شب که منجر به قتل سه‌شهروند سوئدی شد.

بازهم سوئد قربانی گرفت

حملات تروریستی در دو دهه اخیر در یکی از امن‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا افزایش چشمگیری داشته است. صحبت از کشور سوئد است که بیش از پنج حمله تروریستی بزرگ در دو دهه اخیر را تجربه کرده است. این‌بار باوجودی که حمله تروریستی در کشور بلژیک رخ داد اما بازهم سوئدی‌ها قربانی این حمله ناگوار بودند. بد نیست پیش از اینکه اتفاق دوشنبه‌شب را بررسی کنیم، گریزی به حملات تروریستی دو دهه اخیر در اروپا داشته باشیم.

در سال ۱۹۹۷، یک گروه فعال نئونازی به‌نام جنبش مقاومت سوئد (SRM) تشکیل شد و در سال ۲۰۱۶ در جنبش مقاومت نوردیک (NRM) ادغام شد. این گروه پشت چندین عمل خشونت‌بار ازجمله بمب‌گذاری و قتل روزنامه‌نگار بیورن سودربرگین در سال ۱۹۹۹ بوده‌ است. در سال ۲۰۱۷، اعضای NRM به دلیل دست داشتن در دو عمل بمب‌گذاری و یک عمل اقدام برای بمب‌گذاری در گوتنبرگ، دو محل اقامت پناهنده‌ها و یک سازمان سندیکایی، دستگیر شدند. در تیراندازی‌هایی که در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ توسط پیتر منگز در مالمو انجام شد اقلیت‌ها مورد هدف قرار گرفته بودند. همچنین جان اوسونیوس (که با نام ولفگانگ زائوگ نیز شناخته می‌شود)، اقلیت‌ها را مورد هدف قرار داده بود. در سال ۲۰۱۵، حمله به مدرسه ترولهتان توسط یک فرد ۲۱ساله به نام آنتون لوندین پترسون صورت گرفت که دو آموزگار و یک دانش‌آموز کشته شدند. پلیس این حادثه را یک جنایت نفرت‌آمیز با انگیزه‌های نژادپرستانه توصیف کرد. در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۱۷ بر پایه گزارش سرویس امنیتی سوئد (SÄPO) یک کامیون ربوده‌شده عمداً در امتداد خیابان Drottninggatan روی عابران حاضر در خیابان راند، سپس کامیون را به جلوی فروشگاه Åhléns در مرکز شهر استکهلم، پایتخت سوئد کوبید. کامیون باعث مرگ ۵نفر شد و حدود ۱۵نفر نیز زحمی شدند. مظنون از مکان حادثه گریخت. پلیس این حادثه را یک عمل تروریستی برشمرد و اعلام نمود، یک مرد ۳۹ساله اهل ازبکستان به‌نام «رحمت آکیلوف» (Rakhmat Akilov) که یک پناهنده ردصلاحیت پناهندگی است نیز به‌عنوان مظنون این حادثه دستگیر شد. جدیدترین حادثه در سوئد اما به دوشنبه‌شب می‌گردد که همزمان با برگزاری مسابقه تیم‌ملی فوتبال سوئد و بلژیک رخ داد که طی آن یک فرد تونسی که خود را «داعشی» معرفی کرده بود به سه شهروند سوئدی که در راه رسیدن به ورزشگاه بودند حمله و آنها را به ضرب گلوله به قتل رساند.

تراژدی با پایانی خوش

یکی از دراماتیک‌ترین اتفاقات تروریستی که البته پایانی هیجان‌انگیز داشت، مربوط به پنجم ژانویه 2005 می‌شود. وقتی واندرلی لوکزامبورگو، رئال‌مادرید را به منظور انجام دیداری 6 دقیقه‌ای مقابل رئال سوسیداد به زمین فرستاد، یکی از جالب‌ترین شروع‌های فوتبال مدرن برای یک سرمربی، رخ داد. این مسابقه درواقع ادامه دیداری بود که 3هفته پیش‌تر انجام شده بود و ماریانو گارسیا رمون، سرمربی رئال در آغاز بازی بود. این بازی در شرایطی که تا دقیقه 88 با گل‌های رونالدو نازاریو برای رئال و نیهات قهوه‌چی برای سوسیداد، با نتیجه تساوی یک بر یک دنبال می‌شد، مسئولان برگزاری خبردار شدند روزنامه «گارا» پیامی از طرف گروه تروریستی باسکی به نام ETA مبنی بر وجود یک بمب در ورزشگاه دریافت کرده که قرار است کمی بعد از پایان بازی در ساعت 9شب، منفجر شود.

ظرف شش‌دقیقه سانتیاگو برنابئو تخلیه شد تا در صورت صحت چنین موضوعی، امنیت مردم به خطر نیفتد. 70هزار طرفدار لوس بلانکوس با آرامش ورزشگاه را ترک کردند و بازیکنان هم با احتیاط به خارج از استادیوم هدایت شدند. تمام بازیکنان همچنان لباس بازی و کفش‌های‌شان را به تن داشتند و مجبور شدند مدتی در سرمای معمول شب‌های زمستانی مادرید، بیرون منتظر بمانند. لیزاندرو کورتس، داور دیدار، تصمیم گرفت علت تخلیه ورزشگاه را به بازیکنان نگوید تا آنها به‌خاطر نگرانی بابت حضور عزیزان‌شان در سکوها، شروع به بالا رفتن از نرده‌ها و ایجاد همهمه بیشتر نکنند، ولی در هر حال با توجه به شرایط موجود، حدس دلیل اصلی چنین دستوری، چندان سخت نبود. شهر و باشگاه که قبلاً هم در سال 2002 و طی انفجار بمب گروه تروریستی ETA در خارج از ورزشگاه صدمه دیده بودند، در اضطراب و نگرانی منتظر رخدادهای بعدی ماندند. پلیس بعد از تخلیه حاضرین، به دقت ورزشگاه را مورد بازرسی قرار داد، ولی خبری از بمب نبود. خوشبختانه و با وجود تمام نگرانی‌های ایجادشده، همه‌چیز یک فریبکاری بزرگ بود. این رخدادها به معنای آن بود که 2دقیقه وقت قانونی و 4دقیقه اوقات تلف‌شده، از بازی باقی مانده است. خبری از اعلام تساوی برای بازی نبود و مسئولان به این نتیجه رسیدند که 6دقیقه باقی‌مانده از دیدار در اولین فرصت بعدی، برگزار شود. سه‌هفته بعد، این شش‌دقیقه معروف برگزار شد. درهای ورزشگاه برنابئو به روی هواداران باز شد و فقط برای شش‌دقیقه بیش از 80هزار نفر به ورزشگاه آمدند تا شاید تیم‌شان بتواند گل برتری را بزند. دیگر خبری از بمب‌گذاری و ترس در چهره‌های مردم نبود. آنها با آرامش روی صندلی‌های خود نشستند و تیم‌شان را تشویق کردند. معجزه رخ داد و زیدان سه‌دقیقه بعد از سوت داور به نشانه شروع مسابقه، توانست از روی نقطه پنالتی، گل پیروزی‌بخش تیمش را بزند و رئال مادرید درنهایت بتواند پیروز دیدار شود.

فوتبال بازهم هدف اصلی

23 آبان‌ماه 1394 اما اتفاق نادری اطراف ورزشگاه استادو فرانس فرانسه رخ داد. در جریان دیدار دوستانه تیم‌های ملی فوتبال فرانسه و آلمان در پاریس که به برتری 2 بر صفر شاگردان دیدیه دشان انجامید، چند انفجار به فواصل زمانی مشخص در نزدیکی ورزشگاه استادو فرانس، محل برگزاری این بازی، فرانسه را به سکوت برد. پس از اینکه صدای انفجارها شنیده شد و مأموران امنیتی، رئیس‌جمهور فرانسه را از ورزشگاه خارج کردند، هلیکوپترهای پلیس در اطراف ورزشگاه اقدام به گشت‌زنی کردند و تا پایان بازی به این کار خود ادامه دادند. پس از سوت پایان بازی هم تماشاگران به وسط زمین ریختند و پس از آرام‌شدن اوضاع اقدام به ترک ورزشگاه کردند. خبرگزاری فرانسه دراین‌خصوص گزارش داد که در حملات شب گذشته پاریس حداقل 120نفر کشته شده‌اند و از این حادثه به‌عنوان وحشتناک‌ترین حمله پس از جنگ جهانی دوم در این کشور یاد کرد. افراد مسلح و بمب‌گذارها شش‌نقطه مختلف ازجمله سالن‌ کنسرت، رستوران‌ها و مکان‌های شلوغ را مورد حمله قرار دادند و مردم را به کام مرگ کشاندند، حمله‌ای که فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور وقت فرانسه از آن به‌عنوان حمله تروریستی بی‌سابقه‌ در این کشور یاد کرد. این حملات ظاهراً پاسخی از سوی گروه تروریستی داعش به فرانسه که عضو مؤسس ائتلاف به رهبری ایالات‌متحده آمریکا به منظور راه‌اندازی حملات هوایی علیه گروه داعش در سوریه و عراق است، بوده است. کشور فرانسه در آستانه کنفرانس جهانی آب‌و‌هوا که قرار است اواخر ماه جاری میلادی در پاریس برگزار شود، تدابیر شدید امنیتی برقرار کرده و در آماده‌باش کامل برای حملات احتمالی تروریستی به‌سر می‌برد. اولاند که به همراه فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان این بازی را از نزدیک در ورزشگاه تماشا می‌کرد، پس از وقوع چند انفجار در نزدیکی محل برگزاری مسابقه، فوراً از ورزشگاه خارج شد. رئیس‌جمهور فرانسه بلافاصله پس از این اتفاق اعلام وضعیت اضطراری کرد و دستور داد مرزها بسته شوند تا از خروج عاملان این بمب‌گذاری‌ها و حمله تروریستی جلوگیری شود. هرچند طی دو دهه اخیر بسیاری از قوانین امنیتی برای ورود هواداران فوتبال به ورزشگاه‌ها تغییر کرده تا هر فردی که روی صندلی ورزشگاهی می‌نشنید تمام اطلاعاتش ثبت و ذخیره شود، اما بازهم شاهد حملات تروریستی در ورزشگاه و اطراف آن هستیم.