فوتبال مرگ در خرماپزان

دیر رسیدن آمبولانس و برگزاری مسابقه فوتبال در آبادان در ساعت نامناسب، عامل مرگ حسام نژادیوسفی شد

پنج‌شنبه‌شب اتفاق ناگواری در یکی از ورزشگاه‌های آبادان رخ داد که منجر به درگذشت نوجوانی 16ساله شد. موضوعی که البته از 25روز پیش خانواده مرحوم با آن درگیر بودند. ماجرا از این قرار است که 27تیرماه 1402 و در مسابقه افتتاحیه باشگاهی آبادان در رده سنی 16سال، بین دو تیم کیانوش و پدیده در آبادان، حسام نژادیوسفی در دقیقه 27 به‌دلیل ایست‌قلبی روی زمین می‌افتد. به‌دلیل عدم حضور آمبولانس و تجهیزات پزشکی، حسام با خودروی شخصی ِحاضر در ورزشگاه به بیمارستان منتقل می‌شود، اما بعداز گذشت 25روز به‌دلیل بالا نیامدن سطح هوشیاری، در بیمارستان امام خمینی اهواز فوت می‌شود. کوتاهی سریالی در روز مسابقه دست‌به‌دست هم داد تا شرایط ایده‌آل، همزمان با ایست‌قلبی حسام برای او فراهم نشود. خبرنگار «هم‌میهن» در گفت‌وگو با امید صالحیان، دبیر هیئت‌فوتبال آبادان، دکتر شهین غفاری، پزشک متخصص قلب و عروق، همچنین فاضل عبادی، سرمربی تیمی که حسام بازیکن آن بود، اتفاقات 27تیرماه و ایست قلبی و نبود امکانات کافی در ورزشگاه آبادان را مورد تحلیل و بررسی قرار داد.

اتفاقات مشابه در دنیا

ایست‌قلبی یک بازیکن فارغ از سن‌وسالش، موضوعی است که بارها در ورزشگاه‌های مختلف دنیا رخ داده اما واکنش بعد از این‌حوادث مهم است که بازیکن احیاء می‌شود یا خیر. خردادماه 1400 «کریستین اریکسن» در جریان بازی تیم‌ملی دانمارک برابر فنلاند در مرحله گروهی جام‌ملت‌های‌اروپا، ایست‌قلبی کرد و تمام هواداران حاضر در ورزشگاه و هم‌تیمی‌های او را به شوک فرو برد. تصور همگان این بود که اتفاق مشابه برای «مارک ویوین فوِه»، بازیکن تیم‌ملی کامرون که با ایست‌قلبی درون زمین فوت شد، در حال تکرار برای بازیکن تیم‌ملی دانمارک است. اما شرایط فرق می‌کرد. پزشکان ورزشگاه و پزشکان تیم‌ملی دانمارک در عرض کمتر از 20ثانیه خودشان را به اریکسن رساندند و با تجهیزات بالایی که در اختیار داشتند، عملیات احیاء را آغاز کردند. اریکسن بیش‌از 40دقیقه روی زمین بود و بازیکنان در حال اشک‌ریختن بودند چراکه تصور این بود که دیگر راه بازگشتی نیست. مورتن بوسن، پزشک تیم دانمارک گفت: «وقتی کریستین روی زمین افتاد، ما را به زمین دعوت کردند. من حتی نتوانستم آن را ببینم، اما به‌سرعت مشخص شد که او هوشیار نیست. وقتی به آنجا رسیدیم، او به پهلو دراز کشیده بود، نفس می‌کشید و نبض داشت. خیلی سریع، تصویر تغییر کرد، سپس ما ضربان‌قلب را نجات دادیم. ما همچنین از دکتر استادیوم و بقیه خدمات اورژانس، کمک سریع فوق‌العاده گرفتیم و اقدامات لازم را انجام دادیم. ما اریکسن را احیاء کردیم و او موفق شد قبل‌ازاینکه برای تحقیقات بیشتر و معاینه به بیمارستان منتقل شود، با من صحبت کند.» نکته‌ای که در اتفاق مشابه با ورزشگاهی در شهر آبادان رعایت نشد، عدم‌آگاهی کافی بازیکنان و کادر فنی نسبت به مسائل پزشکی بود. موضوعی که در بین بازیکنان دانمارک به‌خوبی رعایت شد و پیش‌ازاینکه پزشک‌ها به اریکسن برسند، اتفاق مثبتی رخ داد. پس از روی زمین افتادن اریکسن یکی از اقدامات جالب پیش‌از سوت سریع آنتونی تیلور که تنها پنج‌ثانیه پس از زمین‌افتادن اریکسن بازی را متوقف کرد، در مورد سیمون کیائر به‌عنوان کاپیتان دانمارک بود. او پیش‌از کادرپزشکی به هم‌تیمی‌اش کمک کرد که در حالت مناسب دراز بکشد، سپس زبان او را به‌نوعی قرار داد که مانع راه تنفس‌اش نشود. اقدام کیائر پس‌از کمک به احیای اریکسن، دلداری به همسر او بود که به‌همراه کسپر اشمایکل سوژه عکاسان شدند.

ساعت نامناسب و نبود آمبولانس

درحالی‌که مسابقه استقلال و صنعت‌نفت آبادان از سری دیدارهای هفته‌اول لیگ‌برتر در شهر آبادان در ساعت مناسب و زیر نور در شب برگزار شد، مسابقات رده‌پایه در این‌شهر ساعت 17عصر و بدون حضور آمبولانس آغاز می‌شود؛ موضوعی که تاثیر زیادی در مرگ حسام نژادیوسفی در مسابقه مذکور داشت. مسابقه رده‌سنی 16سال در تاریخ 27تیرماه در ورزشگاهی در شهر آبادان برگزار شد که حسام نژادیوسفی در این‌مسابقه در دقیقه 27 به‌دلیل ایست‌قلبی روی زمین می‌افتد. صالحیان، دبیر هیئت‌فوتبال آبادان که در ورزشگاه حضور داشت در مورد حادثه‌ای که رخ داد، توضیح می‌دهد: «بعد از اتفاقی که برای حسام افتاد، پزشک‌ها بالای سر او آمدند. هر تیم باید یک‌پزشک داشته باشد، به‌همیندلیل پزشک تیم بالای سر حسام حاضر شد اما متاسفانه تجهیزات پزشکی و آمبولانس در ورزشگاه محل برگزاری این‌مسابقه وجود نداشت. درواقع اصلا آمبولانس برای رده‌های‌پایه، در ورزشگاه حضور ندارد. بااین‌حال ما خیلی زود حسام را با خودرو شخصی به بیمارستان منتقل کردیم و عملیات احیاء با موفقیت انجام شد، اما هوشیاری او اصلا به سطح مناسبی نرسید.»

امید صالحیان، دبیر هیئت‌فوتبال آبادان در پاسخ به این‌سوال که چطور برای مسابقه استقلال و نفت آبادان، آمبولانس با تجهیزات کامل، کنار زمین بود اما برای نوجوانان چنین اتفاقی رخ نداد، گفت: «خدمت شما عرض کنم، متاسفانه برای رده‌های سنی پایه، مسئولان همکاری نمی‌کنند که آمبولانس را به ورزشگاه مذکور بفرستند. البته بازهم تفاوتی ندارد چون آمبولانس‌های آبادان اصلا مجهز نیستند که کمک‌حال فرد مصدوم باشند.»

این درحالی‌است که اگر آمبولانس با تجهیزات کامل در ورزشگاه حضور داشت، می‌توانست سرنوشت بهتری در انتظار حسام باشد. دکتر شهین غفاری، پزشک متخصص قلب و عروق در گفت‌وگو با «هم‌میهن» گفت: «تجهیزات پزشکی، بسیار مهم‌تر از خودروی آمبولانس بدون امکانات است. تجهیزات پزشکی برای احیاء، شامل دستگاه شوک الکتریکی قلب و داروست. ولی قبل از تجهیزات پزشکی، همه افراد مسئول در ورزشگاه، همچنین بازیکنان باید احیای‌قلبی بدون‌دستگاه را یاد بگیرند. درواقع ماساژ قلبی بدون‌دستگاه، نیاز به آموزش همگانی دارد. اگر بازیکنان و مربیان ماساژ قلبی را بلد بودند، می‌توانستند مریض را در زمین نگه دارند تا آمبولانس با تجهیزات پزشکی برسد. بازهم تاکید می‌کنم، مربیان و دست‌اندرکاران ورزش باید آموزش احیای قلب و عروق یا همان CPR را آموزش ببینند تا در صورت وقوع اتفاقات ناگهانی، بتوانند به انسان‌ها در زمین‌مسابقه کمک کنند.» دکتر غفاری درخصوص ِنبود امکانات کافی در این ورزشگاه و شرایطی که می‌توانست کمک‌حال حسام نژادیوسفی باشد، گفت: «متاسفانه با توضیحاتی که شما ارائه دادید، زمان‌طلایی برای فرد فوت‌شده از دست رفته بود. مرگ‌مغزی ظرف 5دقیقه رخ می‌دهد اما اگر به‌مدت 20دقیقه فرد آسیب‌دیده ماساژ داده شود، با رسیدن آمبولانس، فرد نجات پیدا می‌کند.»

ناهماهنگی مسئولان

حالا مشخص شده که اگر آمبولانس با تجهیزات کامل در ورزشگاه محل برگزاری این‌مسابقه حاضر بود، شرایط برای حسام کمی متفاوت می‌شد. این‌اتفاق اما به‌خاطر کوتاهی مسئولان رخ نداد. صالحیان می‌گوید، بارها نامه‌نگاری کرده تا برای مسابقات رده‌های پایه، آمبولانس در محل مسابقات حاضر شود اما این‌اتفاق رخ نداده است: «بارها از شورای تامین و فرمانداری درخواست کردم که تیم‌های پایه در مسابقات رسمی نیاز دارند که آمبولانس در ورزشگاه حضور داشته باشد، اما متاسفانه پاسخ درستی به درخواست ما داده نشد». فاضل عبادی، سرمربی تیم کیانوش -که حسام در این تیم بازی می‌کرد- نیز در گفت‌وگو با هم‌میهن گفت: «متاسفانه آمبولانس در زمین حضور نداشت تا حسام را زودتر به بیمارستان منتقل کنند. البته آمبولانس‌های آبادان امکانات ندارند. هرچه امکانات هست، در اختیار شهر اهواز قرار می‌دهند. تمام بازی‌ها در اهواز، زیر نور و ساعت 9شب به‌بعد است اما در آبادان اصلا نور نداریم به‌همین‌دلیل باید ساعت 5عصر مسابقه برگزار کنیم.» موضوع ناراحت‌کننده این است که برای مسئولان برگزاری مسابقات، امکانات کافی در اختیار تیم‌ها و بازیکنان لیگ‌برتر در شهر آبادان قرار دادند اما در موقعیت مشابه، نوجوانان در این‌شهر حتی نمی‌توانند زیر نور و بعد از ساعت 9شب که دمای هوا کمی مناسب‌تر است، بازی کنند.