پـاتک بـه ماسـک

مارک زاکربرگ پذیرفت پلتفرمی را با نواقص بسیار منتشر کند، اما در حساس‌ترین مقطع زمانی ضربه نهایی را به توئیتر بزند

همه‌چیز از یک شوخی شروع شد. «جنگ در قفس» بین زاکربرگ و ایلان ماسک، مالکان اینستاگرام، فیس‌بوک و توئیتر، سوژه روزی بود که رسانه‌ها هفته گذشته با آب‌وتاب در موردش صحبت کردند و نوشتند. کار حتی به جایی کشید که پیشنهاد دعوای این‌دو در شهر تاریخی رم ایتالیا نیز مطرح شد. ماجرا از این قرار بود که ابتدا ایلان ماسک در حساب کاربری‌اش در شبکه‌اجتماعی تحت‌مالکیت خود -توئیتر- در توئیتی نوشت، آماده مبارزه در قفس با زاکربرگ است. مارک زاکربرگ، رئیس شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام، متا، سپس اسکرین‌شات از توئیت ماسک را با عنوان «مکان را برای من بفرست»، منتشر کرد. یک زمین محصورشده برای مسابقات قهرمانی نهایی UFC با تشک هشت‌ضلعی که در لاس‌وگاس مستقر است. اما حالا این شوخی بین دومدیر از غول‌های پلتفرم‌ها به یک دعوای حقوقی ِجدی در شبکه‌های‌اجتماعی تبدیل شده است. چراکه زاکربرگ از ضعف مدیریتی ماسک در توئیتر استفاده و پلتفرمی را راهی بازار کرد که قرار نبود به این زودی‌ها منتشر شود. زاکربرگ حاضر شد با باگ‌های فراوان این پلتفرم را به مردم معرفی کند تا ضرب‌شست اول را خیلی محکم به رقیب جدی خود یعنی «ایلان ماسک» زده باشد.

ماسک در موضع ضعف

هفته‌گذشته ایلان ماسک اعلام کرد، دیدن توئیت‌های کاربران، براساس یک الگوریتم مشخص تغییر خواهد کرد. کاربرانی که تیک آبی در توئیتر دارند و ماهانه هشت‌دلار پرداخت می‌کنند، می‌توانند روزانه 3000توئیت را رصد و مطالعه کنند. کاربران قدیمی تا 600 توئیت و کاربرانی که تازه به عضویت این پلتفرم درآمده‌اند، فقط می‌توانند روزانه 300توئیت را مشاهده کنند. در توجیه چنین تصمیمی، ایلان ماسک اعلام کرد برای جلوگیری از سرقت داده‌ها و اطلاعات کاربران، باید برخی فعالیت‌ها را محدود می‌کرده است. اما بعد از اتخاذ چنین تصمیمی، به‌یک‌باره کاربران توئیتر تصمیم گرفتند به «بلو اسکای» هجوم ببرند و در آنجا ثبت‌نام کنند. کار به جایی رسید که این پلتفرم (بلو اسکای) از کار افتاد و به‌مدت سه‌روز پذیرای این حجم از کاربران جدید نبود. بیانیه مدیر «بلو اسکای» دراین‌خصوص نشان داد، این پلتفرم آنطور که باید، نمی‌تواند آلترناتیو جدی‌ «توئیتر» لقب بگیرد. به‌همین‌دلیل، خیال ایلان ماسک چندروزی از بابت کوچ‌نکردن کاربرانش به پلتفرم دیگری راحت شد.

تردز پیش از موعد آمد

این پایان ماجرا نبود و ایلان ماسک با تصور اینکه رقیب جدی‌ای ندارد پس کاربرانش جایی نخواهند رفت، در حال توئیت‌زدن بود که پلتفرم تردز به‌یک‌باره و بدون اطلاع قبلی، منتشر شد. درواقع مارک زاکربرگ، مالک اینستاگرام تصمیم گرفت پیش‌ازموعد، این پلتفرم را راهی بازار کند و حتی پذیرفت که باگ‌های اولیه نیز در معرض عموم قرار بگیرد و انتقادات را به‌جان بخرد، اما «ضربه کاری» را در لحظاتی زد که حریف کاملا در موضع ضعف بود. «آدام موسری»، رئیس اینستاگرام می‌گوید که توئیتر، سکان‌دار شبکه‌های‌اجتماعی متن‌محور است ولی با این وجود متا براساس شرایط به این نتیجه رسیده که فرصتی برای رقابت وجود دارد و سرویس تردز می‌تواند رقیبی مناسب برای توئیتر باشد. او می‌گوید، این شبکه‌اجتماعی می‌تواند برای کاربرانی که از اینستاگرام استفاده می‌کنند، مناسب باشد. این شبکه‌اجتماعی رابط کاربری ساده‌ای دارد و کاربران می‌توانند با لایک، کامنت، ری‌پست و اشتراک‌گذاری، به پست‌های منتشرشده واکنش نشان بدهند. درواقع اینستاگرام‌تردز، نسبتاً مشابه توئیتر است. ازسوی‌دیگر این شبکه‌اجتماعی ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ با اینستاگرام دارد. کاربران می‌توانند به‌راحتی با نام کاربری اینستاگرام خود وارد اینستاگرام‌تردز شوند. صفحه اصلی تردز هم شبیه اینستاگرام است که پست‌های منتشرشده را نشان می‌دهد. ازسوی‌دیگر تمام کاربرانی که در اینستاگرام فالو کرده بودند را مجدداً در اینستاگرام‌تردز نیز فالو کنند.

نواقص بسیار در تردز

همانطور که پیشتر اعلام شد، زاکربرگ باوجود ایرادات اساسی در این پلتفرم، ضربه استراتژیکی را به توئیتر وارد کرد و صرفاً هدف این بود که از فرصت نهایت‌بهره را ببرد تا کاربران در کمترین لحظه ممکن وارد تردز شوند. اما ایرادات اساسی این پلتفرم چیست که زاکربرگ آنها را نادیده گرفته و حاضرشده با همین نواقص بسیار، آن را راهی بازار کند؟ به‌طورمثال در بخش «اکسپلور» در توئیتر و اینستاگرام، کاربران پست‌های افرادی را ملاحظه می‌کنند که توسط خود کاربر «فالو یا دنبال» شده اما در تردز، پست‌های کاربرانی مشاهده می‌شود که ممکن است شما اصلاً آن کاربر را دنبال نکرده باشید! ایراد دیگر این است که وقتی تعداد 20کاربر به‌یک‌باره شما را «فالو یا دنبال» می‌کنند آن فرد نمی‌تواند تمام 20نفر را یکجا ببیند و فقط به‌صورت رندم، چندین‌نفر که به‌عنوان اعضای جدید از دنبال‌کنندگان شما هستند را نشان می‌دهد. همچنین یکی دیگر از ایرادات اساسی تردز این است که اگر شما اکانت خود را پاک کنید، اینستاگرام شما نیز برای همیشه بسته می‌شود مگر اینکه شما از صفحه خود در تردز «خارج» شوید و اکانت خود را پاک نکنید؛ در این‌صورت مشکلی برای اینستاگرام شما پیش نمی‌آید. همچنین اگر شما صفحه‌ای را در اینستاگرام بلاک کرده باشید، در «تردز» نیز این کاربر برای شما بلاک‌شده محسوب می‌شود و نمی‌تواند پست‌ها و فعالیت‌های شما را ببیند.

تردز نیامده فیلتر شد

قابل پیش‌بینی بود که اپلیکیشن تردز در ایران خیلی زود فیلتر شود. اما با توجه به اینکه این پلتفرم زیرمجموعه شرکت متاست به‌صورت خودجوش در ایران به‌صورت فیلترشده قابل دسترسی است. درواقع در اینجا نهادهای نظارتی با سختی روبه‌رو نشدند و به‌راحتی توانستند این پلتفرم را فیلتر کنند. مسدودبودن تردز نشان می‌دهد فیلترینگ در ایران به مرحله جدیدی رسیده است. اما باوجود فیلترینگ گسترده، کاربران ایرانی و حتی افراد مشهور حاضر در اینستاگرام خیلی زود به عضویت تردز درآمدند و اطلاع‌رسانی نیز کردند. در یک زمینه با مردم چین مشترک هستیم. این پلتفرم در چین نیز خیلی سریع فیلتر شد اما به‌‌رغم محدودیت‌های بسیار، این اپلیکیشن در کشور چین، پنجمین پلتفرم محبوب در آپ‌استور شناخته شده است. همچنین درحالی‌که کاربران آمریکایی و برخی کشورهای آسیایی می‌توانند از تردز استفاده کنند، این سرویس هنوز در دسترس کاربران منطقه اتحادیه اروپا قرار نگرفته، اما در فاصله کمتر از 24ساعت بیش از 600میلیون نفر وارد تردز شدند و در حال انتشار پست‌های مختلف در صفحات خود هستند.

دزدی زاکربرگ از ماسک؟

«متا ده‌ها کارمند سابق این شرکت را در سال گذشته شکار کرده است که برخی از آنها «به اسرار تجاری توئیتر و سایر اطلاعات بسیار محرمانه دسترسی داشته و دارند و بسیاری از آنها اسناد توئیتر یا دستگاه‌های الکترونیکی را به‌طور نامناسب نگهداری می‌کردند.». این جدی‌ترین و البته مهم‌ترین ادعای وکلای توئیتر علیه مارک زاکربرگ است. مدیران توئیتر عقیده دارند، این یک «دزدی اطلاعات و کپی‌برداری آشکار» از این پلتفرم در راستای زمین‌زدن آنهاست و سریعاً چنین بی‌اخلاقی‌ای باید متوقف شود. در نامه توئیتر آمده است: «متا عمداً به این کارمندان مأموریت داده تا در عرض چندماه، برنامه کپی‌شده«Threads» را توسعه دهند و با استفاده از اسرار تجاری توئیتر و سایر دارایی‌های معنوی، توسعه این اپلیکیشن را تسریع کنند.» ایلان ماسک روز پنج‌شنبه و البته پیش از فراگیرشدن پلتفرم تردز، با خونسردی مضاعف در توئیتی نوشت: «رقابت خوب است، تقلب خوب نیست!» توئیتر تهدید کرده که از متا به‌دلیل اپ جدید Threads که مارک زاکربرگ آشکارا از آن به‌عنوان رقیب توئیتر یاد کرده، شکایت خواهد کرد و مدعی‌است که این شرکت «حقوق مالکیت معنوی» توئیتر را نقض کرده است. در همین راستا دالکس اسپیرو، وکیل توئیتر در نامه‌ای به مارک زاکربرگ، مدیرعامل این شرکت گفت: «توئیتر نگرانی‌های جدی دارد که متا از اسرار تجاری توئیتر و سایر مالکیت‌های معنوی شرکت سوءاستفاده سیستماتیک، عمدی و غیرقانونی کرده است». اصطلاحی که می‌گوید: «شوخی‌شوخی، جدی شد»، حالا مصداق بارز تقابل مارک زاکربرگ و ایلان ماسک است که این‌دو را وارد یک جنگ و رقابت تمام‌عیار با حضور کابران در شبکه‌های‌اجتماعی کرده است. تصور اینکه کدام‌یک در این زمینه پیروز می‌شوند یا مارک زاکربرگ عقب‌نشینی می‌کند تا وارد چالش جدی با ماسک نشود، کمی سخت است اما به صبرکردن آن می‌ارزد.