نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

آیا دولت بایدن عامدانه تحریم‌های ایران را نادیده می‌گیرد؟

از زمان حمله حماس به اسرائیل در تاریخ ۷ اکتبر، صداهایی در واشنگتن بیش از پیش دولت بایدن را با ادعای عدم سختگیری کافی برای اجرای تحریم‌های نفتی علیه ایران تحت فشار قرار داده‌اند. در همین راستا اخیراً طرح‌هایی در کنگره ارائه شده‌است تا دولت سختگیری بیشتری در اجرای تحریم‌های نفتی ایران اعمال کند؛ تحریم‌های گسترده‌ای که پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از برجام همچنان پابرجاست اما صادرات نفت ایران افزایش یافته‌است. براساس گزارش‌های داخلی درآمد نفتی ایران سال ۲۰۲۲ به ۴۲ میلیارد دلار رسیده‌است که بسیار بیشتر از رقم ۲۵میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۱ و ۱۹میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۰ است. جمهوری‌خواهان می‌گویند که دولت بایدن عامدانه نقض تحریم‌ها توسط ایران را نادیده می‌گیرد. سناتور تد کروز، سیاستمدار جمهوری‌خواه مخالف برجام معتقد است که دولت بایدن از تلاش‌های دولت ترامپ برای جلوگیری از فروش نفت ایران عقب‌نشینی کرده‌است. یک گروه لابی‌گر که از سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ حمایت می‌کند، می‌گوید که دولت بایدن تحریم‌ها را به صورت گزینشی اعمال می‌کند و این سیاست را سیاست «تمکین حداکثری» نامیده‌است. تحریریه وال‌استریت‌ژورنال اخیراً در یادداشتی بایدن را متهم کرده‌است که «اعمال نکردن» تحریم‌های نفتی علیه ایران را «انتخاب کرده‌است.»

این ادعا که دولت بایدن عامدانه تحریم‌ها را اعمال نمی‌کند، حتی میان برخی کارشناسان کارکشته مسائل ایران هم طرفدار پیدا کرده‌است. خاویر بلاس از پایگاه خبری بلومبرگ، ماه ژانویه در گزارشی نوشت که بایدن از سیاست فشار حداکثری عقب‌نشینی کرده‌است و گفت، «نظریه‌پرداز توطئه درونش» باور دارد که بایدن این کار را کرده‌است تا جلوی تورم قیمت کالاهای مصرفی را بگیرد. هنری رم، از اندیشکده سیاست‌گذاری خاور نزدیک استدلال می‌کند، هرچند فشار حداکثری هنوز رسماً وجود دارد، اما بایدن به صورت نظام‌مند آن را اعمال نمی‌کند. همه این افراد افزایش صادرات نفت ایران را مبنای تحلیل خود قرار داده‌اند اما هرچند صادرات نفت ایران در دوران دولت بایدن به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده‌است، اما این روند پیش از دولت بایدن آغاز شده‌بود. داده‌ها نشان می‌دهد که بهبود وضع صادرات نفت ایران از سطح بسیار پایین در ابتدای سال ۲۰۲۰ در واقع از دوران ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شد. اواخر سال ۲۰۲۰ سه شرکت مهم رصد میزان فروش نفت گزارش دادند که صادرات نفت ایران در پاییز ۲۰۲۰ تقریباً به دو برابر صادرات نفت ایران در ابتدای همان سال رسیده‌بود. باید توجه کرد که کاهش یافتن تعداد تحریم‌های جدید به این معنا نیست که رویکرد ایالات متحده در دوران بایدن تلطیف شده‌است.  رویکرد دولت اوباما بود که ترجیح می‌داد تحریم‌ها به صورت تصاعدی در طول زمان افزایش پیدا کنند. آنها معتقد بودند، چنین رویکردی بهترین روش برای تغییر سیاست در دولت هدف است. اما طراحان سیاست فشار حداکثری ترامپ این روش را کنار گذاشتند و به جای آن یک راهبرد زمین‌سوخته در مقابل ایران در پیش گرفتند. این رویکرد شامل اعمال تحریم‌های پرشتاب توسط دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (OFAC) بود که گاهی چند بسته تحریمی در هفته می‌شد که کل تعامل‌های اقتصادی ایران را با جهان هدف قرار می‌داد. دولت ترامپ آنقدر تحریم علیه ایران وضع کرد که در سال آخر حضور ترامپ در کاخ سفید، دولت او اعتراف کرد که دیگر هدف‌های کافی برای تحریم کردن وجود ندارد. رابرت او برایان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور توضیح داد که مشکل با کشورهایی مانند ایران این است که «به اندازه‌ای تحریم علیه این کشورها وجود دارد که دیگر کار چندانی از ما بر نمی‌آید.» در واقع در ماه‌های آخر ریاست‌جمهوری ترامپ OFAC نهادهایی را که قبلاً تحریم شده‌بودند بار دیگر با بهانه‌های غیرهسته‌ای تحت تحریم مضاعف قرار می‌داد.با این حساب، انتظار اینکه دولت بایدن هم با سرعت و شتاب دولت ترامپ تحریم جدید وضع کند، غیرمنطقی است. معنای کم شدن سرعت تصویب تحریم‌های جدید این نیست که دولت بایدن تلاش نکرده‌است جلوی شتاب افزایش فروش نفت ایران را بگیرد. علاوه بر چندین دور تحریم جدید علیه صادرات نفت ایران، شبکه‌های فروش پتروشیمی و تحریم به دلیل نقض تحریم، دولت بایدن کشورها را قانع کرد که استفاده از پرچم‌شان را در کشتی‌هایی که متهم به نقش تحریم بودند، ممنوع کنند.