سوال صریح، پاسخ مبهم
ماههاست خانوادههای زندانیان زن زندان اوین از قطع تلفن این بند در روزهای پایانی هفته نگران و ناراضیاند. براساس گزارشهای رسیده از خانواده این گروه از زندانیان، تلفن این بند از چهارشنبهشب تا شنبه صبح قطع میشود. مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری روز گذشته خود درپاسخ به سوال هممیهن درباره علت قطعی تلفن بند زنان زندان اوین در روزهای پایانی هفته و اقدامات انجام شده برای حل این معضل گفت:«اگر اشتباه نکنم، نسبت به مکالمات مقررات ماده 232 آییننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور جاری است. انتظام اینگونه امور و انتظام امور مؤسسه کیفری بر عهده رئیس مؤسسه کیفری مذکور است. بنا بر اقتضائات موجود اینگونه مقرر شده است. اما ما این اظهارات را به مبادیذیربط میرسانیم. فعلاً به این شکل مقرر شده است.» این پاسخ مبهم و فاقد قدرت اقناعکنندگی به سوال هممیهن از سوی سخنگوی دستگاه قضایی کشور چنان بود که گویی سازمان زندانها جزئی منفک از دستگاه قضایی کشور هستند و مسئولان بالادستی این نهاد نمیتوانند برای رفع این معضل اقدامات لازم را انجام دهند. نکته قابل توجه آنکه مردان ساکن در زندان اوین با چنین معضلی مواجه نیستند، تبعیضی که هیچ توجیهی ندارد. علیرضا خوشبخت همسر زهرا توحیدی، زندانی سیاسی به هممیهن میگوید:«بند زنان زندان اوین تنها بندی در کشور است که روزهای پایانی هفته تلفن آن قطع میشود و امکان تماس زندانیان با خانواده فراهم نیست. این موضوع با توجه به فراغت و انتظاری که در روزهای پایانی هفته وجود دارد فشار بیشتری را به خانواده این گروه از زندانیان وارد میکند.» او با اشاره به اینکه اگر پنجشنبهای با اعیاد مصادف شود مانند شب یلدا تماس تلفنی با زندانیان این بند برقرار میشود، تاکید کرد:«این موضوع نشان میدهد که هیچ مشکل فنی در این خصوص وجود ندارد و این رفتار صرفاً تصمیمی از طرف مراجع مربوطه است.» حسن همایون، همسر سعیده شفیعی، روزنامهنگار زندانی نیز در گفتوگو با هممیهن تاکید میکند که تحمل این شرایط بسیار سخت است و تنها پنجشنبهای که توانسته است با همسرش صحبت کند مربوط به 30 آذرماه یعنی شب یلدا بوده است.
به هر روی این رفتار درحالی بر زندانیان زن زندان اوین اعمال میشود که حق تماس و ارتباط با خانوادهها را میتوان یکی از حقوق بنیادین زندانیان دانست. اهمیت این حق چنان بوده است که ماده ۲۲۳ آییننامه سازمان زندانها مقرر کرده است:«رئیس مؤسسه با همکاری شرکت مخابرات و مرکز تلفن منطقه نسبت به نصب تلفن همگانی هوشمند در داخل مؤسسه و در محل مناسب اقدام میکند تا زندانی بتواند براساس میزان امتیاز رفاهی مکتسبه و با رعایت ضوابط و پرداخت هزینه با خانواده، بستگان و وکیل خود تماس برقرار کند.» این آییننامه محدودیت تماس زندانیان را منوط به حکم مقام قضائی کرده است بنابراین هرگونه تحدید حق تماس زندانیان زن زندان اوین، بدون حکم مقام قضائی، قانوناً ممنوع است و طبیعتاً دارای مجازات. از طرف دیگر ماده۲۲۳ آییننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشورمقرر میکند:«رئیس مؤسسه با همکاری شرکت مخابرات و مرکز تلفن منطقه نسبت به نصب تلفن همگانی هوشمند در داخل مؤسسه و در محل مناسب اقدام میکند... این خطوط ارتباطی باید به نحوی تنظیم شود که در ابتدا و انتهای مکالمه تلفنی، مکان تماس به مخاطب اعلام شود.» این روزها اما اخبار نگرانکنندهتری از شرایط زندانیان زن زندان اوین به گوش میرسد. براساس این اخبار که خانواده برخی از این زندانیان در صفحات مجازی خود منتشر کردهاند. 3 نفر از زندانیان زن به مدت یک ماه یعنی تا آخر دیماه ممنوعالملاقات شدهاند. ایران جلیلی، مادر نسیم سلطانبیگی، روزنامهنگار اجتماعی در حساب کاربری خود در ایکس نوشته است:«10 دیماه برای ملاقات با دخترم نسیم سلطانبیگی به زندان اوین مراجعه کردم اما به ما و خانواده الهه محمدی و نیلوفر حامدی اجازه ملاقات داده نشد و گفتند که علت این محدودیت که تا پایان دیماه ادامه خواهد داشت استفاده خارج از مقررات از تلفن زندان بوده است.»