نه غول و نه میش/درباره مصاحبه اخیر محمدجواد ظریف و آنچه درباره ترامپ گفت

این سخن محمدجواد ظریف در مصاحبه اخیرش که «ترامپ غول نیست، ما هم ضعیف نیستیم»؛ سخنی درست، بجا و کلیدی در شرایط فعلی است که از زبان یک دیپلمات برجسته، خوش‌سابقه و متعهد به دین و آیین و پابسته مُلک و دلبسته ملت شنیده می‌شود. آنچه از این مضمون که این بار ظریف آن را فصیح‌تر و بلیغ‌تر بیان کرده می‌توان فهمید این است که هم ترامپ را یک غول تصور کردن و هم ایران را آنقدر بی‌دست‌وپا حساب کردن که نتیجه‌اش واهمه و دلهره از چهره‌به‌چهره شدن و تن به مذاکره دادن باشد؛ هر دو توهمی بی‌اساس و ناشی از درک نادرست و فروگذاشتن جانب خرد است.

وقت آن است که این نمودار چندین و چندساله که به نقطه اوج خود رسیده را به منحنى در حال برگشت تبدیل کنیم و این اسب تیزپاى خیالِ محال را مهار کنیم و واقع‌بینانه این پُرپیچ‌وخم‌ترین گردنه را به سلامت پشت سر بگذاریم. حتى اگر آمریکا هنوز همان گرگ قوی و درنده‌ای باشد که چهل سال پیش بود - که البته به استناد تحلیل‌ها و نظرات اردوگاه پای‌دارى‌ها، چنین نیست و به تعبیر آنها آمریکا در حال افول و سقوط است (که از سویداى دل می‌خواهیم که چنین باشد)- اما هرکس بعد از گذشت بیش از چهل سال از انقلاب و پشت سر گذاشتن فرازوفرودهای فراوان هنوز ایران را یک میشِ ناتوان و عاجز می‌پندارد که همچنان باید از چهره‌به‌چهره شدن و مذاکره با آن گرگ درنده پرهیز کند یا کاملاً در اشتباه هست یا به دلیل دیگرى خود را به نادانى زده تا دیگران را به اشتباه محاسباتى دچار کند و همچنان از این آب گل‌آلود ماهی خود را بگیرد و از این فضای وحشت و ترس منافع خود را ببرد.

از نظر نویسنده این سطور، نه امروز بلکه سال‌ها پیش از این نیز ایران این توانایی و اعتمادبه‌نفس را داشت که با آمریکا رودررو بنشیند و از منافع و مصالحش دفاع کند و اگر نه نتیجه کاملاً مطلوب اما نتیجه‌ای بگیرد که از خسارت‌های هنگفت ناشى از سال‌های طولانى آمریکاستیزی افراطى بهتر باشد.*

امروز اما به تندروها، پایِ‌دارى‌ها و روسوفیل‌ها و حتى به رئیس‌مجلس باید گفت، ظریف را نمی‌خواهید، نخواهید، اصلاً همین فردا عزلش کنید، حبسش کنید، حصرش کنید... اما نکند به دلیل عنادتان با ظریف، و به بهانه برجامی که بدفرجامی‌اش ناشی از قیچی بُرَّنده‌اى بود که یک سر آن دیوانگى ترامپ و سر دیگرش لجبازىِ جاهلانه خودتان  بود، توصیه کارشناسانه و مشفقانه ظریف، که پرهیز از رویارویی و مقابله و در پیش گرفتن رویکرد گفت‌وگو و توافق عاقلانه و منصفانه با آمریکا است را زیر پا بگذارید و کشور را به سمت‌وسوی بحران و درگیری ببرید که هم در پیشگاه ملت و هم در وجدان بیدار تاریخ و هم در محکمه عدل دادارِ حکیم باید جوابگو باشید.

پی‌نوشت:

*نگاه کنید به روزنامه جمهورى اسلامى/ پنجشنبه ١٢آبان١٣٦٧/ صفحه ١٠/ مقاله به مناسبت ١٣آبان که در فرازى از آن نوشته‌ام: «امروز انقلاب اسلامى ایران به درجه‌اى از ثبات و اقتدار رسیده است که دیگر واهمه غلتیدن به دامن امپریالیسم را ندارد که بخواهد خود را از او دور نگه دارد… و از مذاکره و مناسبات معقول و منطقی با آمریکا پرهیز نماید.»