پشتپرده مذاکرات روسیه و اوکراین
پشت اظهارات متکبرانه حمایت از اوکراین از سوی رهبران جهان، یک واقعیت دیپلماتیک عبرتآموزی قرار گرفته است.
پشت اظهارات متکبرانه حمایت از اوکراین از سوی رهبران جهان، یک واقعیت دیپلماتیک عبرتآموزی قرار گرفته است. آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان در سفر به کییف گفت: «آلمان قاطعانه کنار اوکراین ایستاده است. ما از اوکراینیها هر قدر که به ما نیاز داشته باشند، حمایت میکنیم تا بتوانند مسیر خود را برای رسیدن به صلح عادلانه ادامه دهند.»
با این حال آنچه اوکراین از فوریه ۲۰۲۲ نیاز داشته صرفاً حمایت «تا زمانی که لازم باشد» نیست بلکه حمایت برای رسیدن به پیروزی در سریعترین حالت ممکن است. این موضوع حالا که کشورهای اروپایی با فشارهای سیاسی و بودجهای روبهرو هستند، حمایتهای بیانتها را بهطور فزایندهای ناپایدار میکند.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا هفته گذشته در مقالهای در اظهارات متکبرانه خود درباره اهمیت جنگ اوکراین تصریح کرد که از زمان حمله روسیه بیشتر در ظاهر انجام شده است. آنچه آستین حذف کرده بود، جالبتر بود. او و دیگر رهبران آمریکا نسبت به اجازه به اوکراین برای حمله به تاسیسات نظامی در خاک روسیه که این کشور حملات خود را آغاز میکند، سکوت کردند که یک انحراف تاکتیکی نظامی است.
آستین درباره درخواستهای اوکراین برای عضویت در ائتلاف ناتو نیز اظهارنظر نکرد. حتی حرفی از اقدام قاطعانه برای رویارویی با اعزام ۱۰هزار سرباز کرهشمالی به روسیه، در نزدیکی مرز اوکراین نیز نزد.
آستین مینویسد: «هیچ راهکار جادویی وجود ندارد. هیچ قابلیتی بهتنهایی نمیتواند جریان را عوض کند. هیچ سیستمی نمیتواند حمله پوتین را پایان دهد. آنچه اهمیت دارد، اثرات ترکیبی قابلیتهای نظامی اوکراین و متمرکز ماندن بر آنچه کارکرد دارد، است.»
مشکل این است که آنچه ایالات متحده و اروپاییها از فوریه ۲۰۲۲ انجام دادهاند، بهاندازه کافی کارکرد نداشته است. مخصوصاً اگر هدف پایان دادن به حمله روسیه و تصرف اراضی اوکراین و مهار حملات آینده روسیه باشد.
آنچه مقامات ارشد اروپایی و آمریکایی هم علناً نمیگویند این است که توافق نظر فزاینده و پشتپردهای وجود دارد مبنی بر اینکه مذاکرات که دستکم واگذاری موقت حاکمیت بر مناطق تحت تصرف است، تنها راه پایان دادن به این جنگ بهشمار میرود.
نیروهای روسی مدام در دونباس پیشروی میکنند و اوکراین برای تقویت نیروهایش دچار چالش شده است. مقامات کشورهای غربی هم نمیپذیرند که دیگر نمیتوانند برای کییف حمایت نظامی که تاکنون فراهمکردهاند را ارسال کنند، که یا بهدلیل کمرنگ شدن تفاهمهای سیاسی مورد نیاز است یا بهدلیل محدودیتهای بودجهای و بازارهای سهام تضعیف شده. این بادهای مخالف همچنان مسیر اوکراین را برای عضویت در ناتو مسدود میکنند. جدا از عده معدودی، حتی پیشروترین متحدان هم بهطور ضمنی درباره «ساخت پلی» برای اوکراین برای عضویت در ناتو صحبت میکنند.
این اولین پل به ناکجاآباد در سیاستهای جهانی نیست. فارغ از نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، در واشنگتن حمایت اندکی از اوکراین برای عضویت در ناتو یا برای ارسال قابلیتهایی که به کییف اجازه میدهد جریان را علیه روسیه برگرداند، وجود دارد. آنچه از نظر استراتژیک در آغاز حمله روسیه هیاهو بهنظر میرسید (تلاش برای مدیریت تشدید درگیری با قدرت هستهای) حالا به خمیدگی استراتژیک، تشویق روسیه به تشدید حملات نهتنها در اوکراین بلکه با عملیات خرابکارانه علیه کشورهای اروپایی نیز هست.
چندین ماه است که ارتباطات دیپلماتیک پشتپردهای بین روسیه و اوکراین، مستقیم و غیرمستقیم، بیشتر شده است. این گفتوگوها منجر به معاوضه زندانیها و گفتوگو درباره محافظت از آنچه از زیرساختهای انرژی اوکراین باقیمانده است. این مذاکرات همچنین بهطور فزایندهای نمای کلی توافق بالقوه برای پایان جنگ را در نظر گرفته است.
نتیجه همچنان مبهم است. درخواستهای روسیه همچنان باقی میماند تا اینکه اوکراین حاکمیت خود را بهجز اسمش تقدیم روسیه کند. کییف در ضعیفترین شرایط خود از فوریه ۲۰۲۲ قرار گرفته و چشمانداز فروش چنین مذاکرهای، میدان مین سیاسی برای ولودیمیز زلنسکی رئیسجمهور اوکراین است. علاوه بر آن رهبران اروپایی باید پیامهایی را به مردم خود منتقل کنند که دو سال است بهآنها گفتهاند که این درگیری، جنگ موجودیتی نهتنها برای اوکراین بلکه برای امنیت اروپاست، و میلیاردها دلار به کییف کمک کردهاند.