نگاهی به تامین سوخت نیروگاهی
چندی قبل برخی رسانه‌های منتقد دولت به یکباره هجمه‌ای را علیه وزارت نفت به راه انداختند. موضوع از طریق درز برخی داده‌ها در صنایع نیروگاهی استارت خورد.
چندی قبل برخی رسانه‌های منتقد دولت به یکباره هجمه‌ای را علیه وزارت نفت به راه انداختند. موضوع از طریق درز برخی داده‌ها در صنایع نیروگاهی استارت خورد. خبرگزاری فارس از «هشدارهای پی‌درپی از شهریورماه» یاد می‌کند بدون اینکه منشأ آن را بیان کند و ادامه می‌دهد هنوز اقدام جدی برای تامین گازوئیل و جلوگیری از بحران انرژی صورت نگرفته است.
رسانه‌های همراه این خبرگزاری هم گفتند که از اواسط شهریور زمانی که نیمی از ذخایر سوخت نیروگاه‌ها پر بود، دولت زمان داشت تا نسبت به تکمیل ظرفیت ذخایر اقدام کند اما تاکنون سوخت مایع نیروگاه‌ها نه‌تنها افزایش نیافت بلکه کمتر شده؛ به‌گونه‌ای که از ۱۶ شهریور تا ۶ آبان ذخایر سوخت مایع کشور در مناطق مختلف بین ۳ تا ۳۳ درصد کاهش را تجربه کرده‌اند.
آنچه که احتمالاً با همکاری بخش‌هایی از صنعت تولید برق به رسانه‌ها درز داده شده (و تلاش گردیده تا ردپایی از آنها باقی نماند)، این است که نشان داده شود «اوضاع نامناسبی» در سوخت نیروگاهی حاکم است و عنقریب کاهش مستمر ذخایر سوخت نیروگاهی کشور را به وضعیت بحرانی رسانده است. موضوع بر سر ذخیره‌ی سوخت نیروگاه‌ها است. رسانه‌های مذکور به آمارهای وضعیت مخازن «گازوییل» نیروگاه‌ها در شهریور و آبان سال جاری دسترسی پیدا کرده و تولیدات رسانه‌ای خود را معطوف تحلیل آنها کرده‌اند.
رسانه‌های منتقد دولت همگی به «گازوییل» اشاره کرده‌اند؛ حال آنکه سوخت نیروگاهی منحصر به گازوییل نیست بلکه ترکیبی از سه سوخت گاز، گازوییل و نفت‌کوره است. معمولاً میزان ذخایر سوخت مایع در نیروگاه‌ها و در انبارهای فرآورده یکی از داده‌های محرمانه بوده و ضرورتی هم برای افشای دقیق آن وجود ندارد.
اما اینکه به یکباره این آمارها در یکی از بزرگ‌ترین توپوگرافی‌های تجمیع سوخت مایع (یعنی همین نیروگاه‌ها) سر از رسانه‌ها درمی‌آورد، محل تعجب است. در آن زمان به مخیله‌ی کسی هم نرسیده بود که چند روز بعد از آن قرار است برنامه‌‌ی قطعی منظم برق در شهرها اتفاق بیفتد. قرار بود رسانه‌های منتقد دولت همه چیز را به موضوع سوخت نیروگاهی ربط دهند و متاسفانه بخش‌هایی از دولت نیز در این قضیه همداستان منتقدان شدند.
اما یک روز پس از این جنجال رسانه‌ای بود که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی خبرنگاران را فراخواند و آمارهای مربوط به تحویل سوخت مایع نیروگاهی را در اختیارشان قرار داد. منتقدان احتمالاً فکر نمی‌کردند وزارت نفت دست به این اقدام بزند و از این حرکت غافلگیر شدند. وقتی آمارها منتشر شد، جامعه در شوک فرو رفت. مقامات نفتی به صراحت گفتند که در ابتدای شهریور امسال سطح ذخایر نفت‌گاز نیروگاه‌ها ۴۳ درصد و نفت‌کوره ۲۳ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش داشته است.
هرچند در اولین روزهای آغاز به کار دولت کنونی سطح مخازن مذکور کمتر بوده اما میزان تولید این سوخت از ابتدای شهریور و سپس تا زمان کنونی روبه‌ازدیاد گذاشته و طبعاً میزان تحویل آن به نیروگاه‌ها نیز روند افزایشی داشته است. به عنوان نمونه در شهریور امسال تقریباً 32درصد بیشتر از شهریور پارسال گازوییل به نیروگاه‌ها تحویل شده است. این نرخ برای 12 روز آبان و مصادف سردشدن هوا به نرخ بسیار بالای 80درصد می‌رسد.
همزمان با اینکه میزان تولید گازوییل و نفت‌کوره از شهریور امسال در مقایسه با سال قبل بیشتر شده، آمارهای رسمی وزارت نفت حاکی است که میزان تحویل‌های سوخت‌های مایع نیروگاهی (یعنی گازوییل و نفت‌کوره) از شهریور تا 12 آبان نرخ افزایشی داشته است. به‌طور کلی نهادهای بالادستی هستند که برای بخش نیروگاهی مشخص می‌کنند در چه بازه‌ی زمانی باید از کدام سوخت و به چه ترتیبی یا ترکیبی استفاده کند و وزارت نفت نقشی در این زمینه ندارد. معلوم نیست چه نیتی در پشت این اقدام وجود دارد.
اکنون کاملاً مشخص شده که بخش‌های مذکور می‌خواستند پیشاپیش موضوع قطعی برق را به گردن وضعیت سوخت تحویلی نیروگاه‌ها مرتبط کرده و پیشاپیش زمین بازی رسانه‌ای را به نفع خود جهت داده باشند؛ امری که با هوشیاری وزارت نفت ابتر ماند. اکنون با درنظر گرفتن وضع عرضه‌ی سوخت نیروگاهی، می‌توان به سمت مصرف آن رفت. به‌طور کلی وزارت نفت هیچ اطلاعی از میزان ارقام سوخت در مخازن نیروگاه‌ها ندارد. این وزارتخانه صرفاً در مقام تحویل‌دهنده‌ی سوخت است و طبعاً اطلاعی از سرنوشت سوخت در داخل محدوده‌ی نیروگاه‌ها ندارد.
اینکه نیروگاه‌ها از کدام سوخت و به چه ترتیبی و با چه راندمانی و با چه مقاصدی استفاده می‌کنند، تماماً در حیطه‌ی اختیار همان نیروگاه‌ها است. شاید بتوان بخشی از موضوع را در مقوله‌ی مدیریت مصرف دنبال کرد. سطح ذخایر سوخت مایع باید قاعدتاً تابعی از میزان مصرف باشد. این مصرف به‌نوبه‌ی خود متاثر از میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها و از همه مهم‌تر راندمان تجهیزات و تاسیسات تولید برق است. به نظر می‌رسد اینگونه فضاسازی‌ها صرفاً موجب نگرانی بیشتر مردم و تشویش آنها می‌شود.
حتی در سردترین روزهای سال نیز سوخت نیروگاهی (مشتمل بر گاز و دو نوع فرآورده) به میزان مکفی در اختیار بخش تولید برق قرار گرفته است. مراجعه به سوابق نشان می‌دهد که توقف عملیات یک نیروگاه خاص می‌تواند ناشی از هر مشکل یا ایراد فنی و غیرفنی باشد اما تاکنون هرگز هیچ نیروگاهی (در هر کلاس مصرف که بوده) به خاطر کمبود سوخت از کار بازنمانده است.
