حذف ستاره‏‌ها و رسانه‌‎ها درد و فساد را از بین نمی‏‌برد

امیرمحمود حریرچی مدرس دانشگاه:

حذف ستاره‏‌ها و رسانه‌‎ها درد و فساد را از بین نمی‏‌برد

به رغم علاقه جامعه ایرانی به سلبریتی‌ها و جایگاه ویژه آنها در جامعه، عده‌‌ای همچنان به نقد همه‌جانبه سلبریتی‌‌ها ادامه می‌‌دهند و می‌‌گویند آنها نباید وارد فضای سیاسی و اجتماعی شوند، اما اینکه محدوده فعالیت این افراد در فضای سیاسی و اجتماعی چگونه باید باشد؛ موضوع بحث‌برانگیزی بوده است؛ که براساس آن، به سراغ امیرمحمود حریرچی عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی رفتیم و گفت‌وگویی با او داشتیم. او معتقد است که «همراه بودن سلبریتی‌‌ها با مردم علت اصلی مخالفت با سلبریتی‌‌ها است.» این جامعه‌‌شناس و مددکار اجتماعی می‌‌گوید:«قدرت سیاسی به علت ضعفی که در اداره جامعه به نفع مردم دارد، سلبریتی را رقیب خود می‌‌داند و به همین علت سعی در حذف آنها دارند.» ‌ حقیقتی در جهان وجود دارد که مردم به سلبریتی ‌ ‌ها رو آورده و این افراد در جامعه تاثیرگذار هستند. در کشور ما جایگاه و پایگاه این افراد چگونه است؟ من کلمه سلبریتی را دوست ندارم به کار ببرم، واژه بهتر از نظر من این است که این افراد ستاره‌‌هایی هستند که در جامعه گاهی حتی نقش قهرمان را به خود می‌‌گیرند. در حال حاضر مساله‌‌ای که مطرح می‌شود این است که چرا در ایران مردم اینقدر به ستاره‌‌ها اهمیت می‌‌دهند و سراغ آنها می‌‌روند. پاسخ این است که مردم ما به‌دنبال افرادی می‌‌گردند که قهرمان باشند؛ قهرمانانی که به شکل‌‌های مختلف با مردم همراه هستند. اینکه نسبت به ستاره‌‌ها حساسیت پیدا شده و عده‌‌ای آنها را نفی می‌‌کنند همین همراه بودن با مردم از سوی آنهاست وگرنه ستاره‌‌ای که با مردم نیست و کاری با مردم ندارد و مسائل برایش مهم نیست، طبیعتا از سوی آنها نفی نمی‌‌شود. اما آنهایی که به شکلی درد مردم را مطرح می‌‌کنند، با آنها برخورد و در راستای حذف آنها تلاش می‌‌شود. در صورتی که ما نیاز داریم به افرادی که در فضای مجازی حاضر باشند و درد مردم را بگویند. رسانه‌‌ها از جمله اثرگذاران اصلی در این فضا هستند و می‌‌توانند تریبون مردم باشند؛ به یُمن فضای مجازی و شبکه‌‌های اجتماعی، حالا برخی ستاره‌‌ها که حکم قهرمان را دارند؛ الان در کنار رسانه‌ها قرار گرفته‌‌اند و گاهی مسائلی را مطرح می‌‌کنند که رسانه‌‌ها نمی‌‌توانند آنها را طرح کنند. مردم می‌‌خواهند صدایشان به گوش مسئولان و دست‌اندرکاران برسد؛ اما گوش شنوایی وجود ندارد. برهمین‌اساس، درباره نقش‌آفرینی این ستاره‌‌ها هم به ویژه آنها که اثرگذاری اجتماعی دارند؛ اختلاف‌نظر وجود دارد و گاهی به صرف همین اظهارنظرات، با این افراد برخورد می‌‌شود، اما نمی‌‌دانند که با این برخوردها، این قهرمان‌‌ها از سوی مردم قهرمان‌‌تر می‌‌شوند، چون مردمی هستند. باید بدانند با حذف این ستاره‌‌ها و برخورد با رسانه‌‌ها، نمی‌‌توان مسائل را حذف کرد، حذف دردها و فسادی که در جامعه وجود دارد، اینگونه ممکن نیست. ‌ از حذف این ستاره ‌ ‌ها گفتید. آیا توان حذف کامل این افراد از جامعه وجود دارد و تلاش برای حذف آنها برای جریانی که قدرت را در اختیار دارد، چه منفعتی دارد؟ مشکل این است که برخی با سیاست آشنایی ندارند، سیاست یعنی اداره و مدیریت جامعه؛ این تعریفی است که در سطح جهان انجام شده است. سیاستمداران در هر لباسی، مسئولیت اداره امور جامعه به نفع مردم را دارند ولی وقتی چنین توانی را ندارند، اقدام به حذف آنهایی می‌‌کنند که این مسائل را به زبان می‌‌آورند و صدایشان شنیده می‌‌شود؛ از جمله ستاره‌‌های مردمی. البته گاهی حاکمیت هر نوع محبوبیت را بر نمی‌‌تابد، برای مثال می‌‌توان به جمعیت امام علی اشاره کرد، این‌‌ها حذف می‌‌شوند، بدون آنکه دلیل آن مشخص باشد و فقط می‌‌توان چنین برداشت کرد که چون رقیب هستند؛ این اتفاق افتاده است. در این بین اتهامات و انگ‌‌هایی که به آنها زده می‌‌شود و در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌‌شود هم خیلی تاسف‌‌بار است. چرا حذف شدند؟ چون درباره کودک‌‌آزای در حاشیه‌‌نشین‌‌ها و کودک‌همسری تحقیق کرده بودند. البته در این زمینه من در دو مورد حضور داشتم و گفته شده این‌‌ها می‌‌خواهند جلوی رشد جمعیت را بگیرند و سن ازدواج را تغییر دهند. به خاطر سوءمدیریت توان حل مشکلات را ندارند و هر فرد، نهاد، گروه و جریانی را که در میان مردم موقعیت می‌‌یابند، نوعی رقیب خود می‌‌دانند و این خیلی بد است که یک ستاره را رقیب خود بدانید. بیشتر این ستاره‌‌ها و انجمن‌‌هایی که حذف شده یا تلاش برای حذف آنها وجود دارد، سیاسی هم نیستند و می‌‌گویند ما اصلا نمی‌‌خواهیم وارد سیاست شویم. البته من بر این باورم که جامعه زمانی رشد پیدا می‌‌کند که آگاهی سیاسی داشته باشد و این آگاهی کمک می‌‌کند که جامعه پیش برود. هیچ جامعه‌‌ای بدون مشارکت مردم پیش نخواهد رفت. این گروه ستاره‌‌ها و افرادی مانند علی کریمی آگاهی سیاسی مردم را بالا می‌‌برند تا مردم حق‌‌شان را بشناسند و زمانی که حق‌‌شان را شناختند، مطالبه‌‌گر خواهند شد. ‌ نقد دیگری که در رفتار سلبریتی ‌ ‌ها وجود دارد، این موضوع است که برخی از آنها در مسائلی که تخصصی در آن ندارند اظهارنظر می ‌ ‌کنند و همین اظهارنظر آنها فضای جدال را زیاد می ‌ ‌کند. اظهارنظر زمانی مبتنی بر شواهد و کارشناسی‌شده است اما در شبکه‌‌های اجتماعی و رسانه‌‌ها تک‌تک مردم به ابراز نظر خود می‌‌پردازند. مگر مردم در همه حوزه‌‌ها کارشناس هستند؟ اینکه سلبریتی است دلیل نمی‌‌شود حرف نزند. اما اگر حرفی بزند که مبتنی بر شواهد نباشد، مناقشه‌‌ای را بین هواداران و منتقدانش ایجاد می‌‌کند. البته این را می‌‌خواهم بگویم که در فضای سیاسی حاکم افراد بسیاری هستند که از این فضا بدشان نمی‌‌آید و دوست دارند ما با هم مشکل داشته و سرگرم هم باشیم. بنابراین، ستاره‌‌ها باید این آگاهی را داشته باشند که آنچه مطرح می‌‌کنند آنقدر آگاهانه و براساس شواهد باشد که این نمایش‌‌ها ایجاد نشود تا اعتمادی که به شبکه‌‌های اجتماعی وجود دارد پایین نیاید و به جایی نرسیم که هر وقت بحثی از این‌‌ها مطرح شود، بگوییم فیک است.