باید سه حزب واحد اصلاح‏‌طلبی تشکیل داد

افشین حبیب‏‌زاده عضو حزب اسلامی کار:

باید سه حزب واحد اصلاح‏‌طلبی تشکیل داد

چند روز پیش پیشنهاد تشکیل حزب واحد اصلاح‌‌طلبی از سوی یکی از اعضای احزاب اصلاح‌طلب مطرح شد. آیا تشکیل چنین حزبی با تجربه 25ساله اصلاحات عملی و ممکن است؟

این موضوع بحثی است که مربوط به چند روز اخیر نیست و سال‌‌ها مطرح شده است. تقریبا می‌‌توان گفت به نوعی به بخش‌‌هایی از آن دست پیدا کرده‌‌ایم. همین شورای هماهنگی جبهه اصلاحات که تشکیل شد، بیشتر هدفش این بود که احزاب اصلاح‌‌طلب بتوانند با هم تبادل‌نظر کنند تا به موضع مشترک برسند و در زمان انتخابات، لیست واحد داشته باشند تا پایگاه اجتماعی اصلاح‌‌طلبان دچار سردرگمی نشود و مردم بدانند که می‌‌توانند به لیست واحد رای دهند. در حال حاضر ما به بخش‌‌هایی از این مطالبه دسترسی پیدا کرده‌‌ایم، اما اینکه همه احزاب به صورت رسمی لغو مجوز کنند یا بامجوز واحد یک حزب تشکیل دهند، به نظر می‌‍‌‌‌‌‌‌رسد کار راحتی نباشد. اینکه علت چیست باید گفت اصلاح‌‌طلبی یک طیف است و افرادی که دور این میز قرار گرفته‌‌اند دارای مواضع مشترک نیستند و شاید این موضوع یکی از موانع تشکیل یک حزب مشترک باشد. ما در این مدت و در زمانی که فعالیت تحت عنوان جبهه اصلاحات صورت گرفته، حتی شده و اتفاق افتاده که برخی احزاب دچار انشعاب هم شده‌‌اند و به علت اختلافات پیش‌آمده، عده‌‌ای با خروج از حزب اقدام به ثبت حزب جدید کرده‌‌اند که شاید از منظری امری طبیعی هم باشد؛ خصوصا اختلاف‌نظرهایی که بین جوانان و افرادی که سابقه بیشتری دارند، وجود دارد یا اختلاف‌نظرهایی که درباره مسائل اقتصادی بین گرایش‌‌های چپ و بازار آزاد دیده می‌‌شود. به لحاظ سیاسی هم در برخی موارد اختلاف‌نظرهایی وجود دارد که مانع از تشکیل حزب واحد خواهد شد. اما نکته حائز اهمیت این است که ما اگر نتوانیم تحت عنوان یک حزب خودمان را به ثبت برسانیم، شاید بتوان این پیشنهاد را برای سه حزب مطرح کرد که از این تعدد احزاب جلوگیری شود و به جای اینکه مثلا 40 حزب داشته باشیم، این‌‌ها به سه حزب با سه گرایش تبدیل شوند. به نظر من تشکیل سه حزب با گرایش‌‌هایی که در جبهه اصلاحات وجود دارد، شدنی‌‌تر از تشکیل یک حزب واحد خواهد بود.

‌شما پیشنهاد تشکیل سه حزب را عنوان می‌‌کنید. آیا این نمی‌‌تواند تکرار تجربه‌‌های گذشته باشد و در نهایت باز هم منجر به وحدت نهایی نشود؟

من فکر نمی‌‌کنم اینطور باشد و تجربه‌‌های گذشته تکرار شود. درست است که این احتمال وجود دارد، اما درصد احتمال خیلی کمتر از زمانی است که 40 حزب بخواهند به یک لیست واحد برسند. وقتی سه حزب با هم مذاکره کنند، احتمال اختلاف کمتر است. ضمن اینکه بحثی که همیشه در مورد لیست‌‌های انتخاباتی وجود داشته، همیشه دو وجه داشته است؛ یک وجه این است که همیشه احزاب معتقد بودند ما باید سهمیه‌‌ای در لیست داشته باشیم که بتوانیم پاسخگوی پایگاه اجتماعی خودمان باشیم، وجه دیگر این بود که گروهی مطرح می‌‌کردند موضوع لیست انتخاباتی سهم‌‌گیری نیست و ما بهترین‌‌ها و توانمندترین‌‌ها را براساس آئین‌‌نامه انتخاب می‌‌کنیم. وقتی تعداد احزاب کاهش پیدا کند، این وجه هم حل‌شدنی است و احتمال رسیدن به لیست واحد زیاد است، اما احتمال صفر نیست و امکان دارد اختلاف‌نظر وجود داشته باشد.

‌به سهم خواهی اشاره کردید. این موضوع در سیاست ایران وجود دارد، اما سوال اینجاست که آیا این سهم‌خواهی متوقف خواهد شد و بالاخره مصلحت بالاتر از سهم‌خواهی قرار می‌‌گیرد؟

اصولا شما نمی‌‌توانید به یک حزب بگویید که شما فرد شایسته‌‌ای ندارید و در لیستی که قرار است تعیین شود شما فردی ندارید که بتواند حضور داشته باشد. بیان و پذیرش این حرف سخت خواهد بود. اما به‌رغم این موضوع ما در زمینه سهم‌‌خواهی طی سال‌‌های اخیر اختلاف جدی نداشته‌‌ایم، البته اختلاف‌نظر بوده اما برطرف شده است. راه‌حل هم آن بود که آئین‌‌نامه‌‌ای مشخص شود و بر سر آن آئین‌نامه همه افراد توافق ‌‌کنند و شروع به امتیازدهی به کاندیداها ‌‌کنند، اما راه‌حل دیگری وجود ندارد. شما تصور کنید وقتی 40حزب وجود داشته باشد و از هر حزب یک نفر بخواهد کاندیدا شود، وقتی برای لیست تهران قرار است 30نفر در لیست قرار بگیرند، پس به صورت طبیعی 10نفر حذف خواهند شد و این منطقی است که باعث خواهد شد اگر از تشکیلاتی فرد در لیست قرار نگیرد، بپذیرد که جزئی از افرادی است که به واسطه محدودیت نمی‌‌توانند وارد لیست شوند. اما به نظر می‌‌رسد روش امتیازگیری و همچنین وجود تخصص‌‌های مختلف در آن لیست، مواردی است که باید در آئین‌نامه وجود داشته باشد، اما اینکه اختلاف وجود نداشته باشد، شدنی نیست.

‌به موضوع آسیب‌‌شناسی اشاره کردید. آیا در جبهه اصلاحات آسیب‌‌شناسی صورت گرفته است؟

در جبهه اصلاحات دو کار صورت می‌‌گیرد که هر دو با هدف آسیب‌‌شناسی انجام می‌‌شود و در نهایت هر دو کار تجمیع خواهد شد و نتیجه این آسیب‌‌شناسی تا قبل از انتخابات مجلس و احتمالا در نیمه دوم سال جاری مشخص و اعلام خواهد شد.

‌در ماجرای آسیب‌‌شناسی از تجربه سامانه سرا هم استفاده شده است؟ به یاد داریم پس از اعلام لیست نهایی برآمده از سامانه سرا، عده‌‌ای به صورت مستقل و برخلاف نظر جمعی وارد جریان انتخابات شدند.

سامانه سرا چون مستقیم مربوط به لیست انتخاباتی می‌‌شود، هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است. ما بلافاصله بعد از آسیب‌‌شناسی سراغ این سامانه خواهیم رفت که در جریان تعیین لیست‌‌های انتخاباتی مجلس از آن استفاده کنیم. اما در مجموع سامانه سرا، یکی از راه‌‌حل‌‌هایی است که می‌‌تواند اختلافات را کاهش دهد.