عدالت شرط لازم تشفی خاطر

بدون تردید سقوط هواپیمای اوکراینی در چند دهه گذشته از حیث عوارض و تبعات و خسارات، حادثه بسیار مهمی بود و نظام قضایی می‌توانست و می‌باید حکمی صادر کند که موجب تشفی خاطر بازماندگان و جامعه شود. گرچه حکم صادره دو روز پیش یا هر حکم دیگری نمی‌تواند عزیزان آنان را بازگرداند، ولی عدالت و صدور حکم عادلانه یکی از عوامل موثر در آرام‌بخشی و تشفی‌خاطر بازماندگان داغدار است. در دیگر پرونده‌های کیفری به‌ویژه در مورد قتل عمد نیز شاهد این وضع هستیم. مهمترین دغدغه خانواده مقتول، صدور حکم نهایی و روشن شدن حقیقت است.

در واقع تا پیش از این مرحله عزاداری آنان در اوج است، ولی هنگامی که حکم صادر شد، اعم از اینکه قاتل قصاص شود یا بخشیده شود، آرامش روحی و روانی به خانواده و جامعه باز می‌گردد. اتفاقا بسیاری از عفوها و بخشش‌ها پس از پذیرش حقیقت و روشن شدن آن رخ می‌دهد. در مورد خانواده‌های هواپیمای اوکراینی نیز می‌توان گفت که اکثریت آنان دنبال انتقام نیستند، آنچه آنان را آرام می‌کند، کشف حقیقت و دادن پاسخ به ابهامات و پرسش‌هایشان است. با این ملاحظه حکم صادره، حداقل آنچه که انتشار عمومی یافته است، واجد ابهامات گوناگونی است.
به عبارت دیگر مسئله پاسخ داده نشده برای مردم، صدور حکم زندان و سایر مجازات‌ها علیه افراد نیست، مسئله اصلی علت و روشن شدن چرایی وقوع این فاجعه غم‌بار است. در نتیجه پرسش‌های گوناگونی درباره ماجرا وجود دارد که باید در حکم صادره به آنها پاسخ روشن و ‌مستدلی داده شود. این پرسش‌ها از ابتدا و از علت ممنوع نکردن پرواز در آسمان ایران آغاز می‌شود تا آنجا که ادعاهای خلافی که مدیر وقت هواپیمایی در مصاحبه‌های تلویزیونی گفت و مسئله جمع‌آوری اجساد و مدارک و اموال و علت تحویل ندادن برخی موارد.
طبعا این پرسش‌ها تخصصی است و از سوی شاکیان و وکلای آنان مطرح شده است و آنان باید حق داشته باشند که در این موارد صریح پاسخ بخواهند و نظر دهند و حکم را به چالش و نقد بکشند و به‌طور قطع اعتراض به حکم نیز، هم قانونی است و هم به رفع ابهامات و قوام حکم و عدالت کمک می‌کند. تا این مرحله به‌خوبی انجام نشود و رضایت نسبی بازماندگان به دست نیاید، بعید است که تشفی‌خاطر لازم نیز ایجاد شود.