بازگشت به ژنرال
سرمربی تیم ملی پس از ۱۳ سال ایرانی شد
سرمربی تیم ملی پس از ۱۳ سال ایرانی شد
امیر قلعه‌نویی سرانجام از بین گزینه‌های عجیب فدراسیون فوتبال به‌عنوان سرمربی تیم ملی ایران معرفی شد تا بعد از گذشت تقریباً 16سال بار دیگر او سکان هدایت سفیدپوشان ایران را بر عهده بگیرد. بعد از ناکامی فدراسیون فوتبال در عقد قرارداد با یک گزینه خارجی، سرانجام قرعه به‌نام سرمربی گل‌گهر افتاد تا تیم ملی را از بلاتکلیفی خارج کند. امیر قلعه‌نویی از بین گزینه‌هایی چون جواد نکونام، مهدی تارتار، حسین فرکی و ساکت الهامی انتخاب شد تا کارش را به‌زودی آغاز کند.
ترس از تکرار «ویلموتس گیت»
مهدی تاج هفته گذشته در گفت‌وگویی تلویزیونی اعلام کرد، نقطه‌نظر مردم را نسبت به معرفی سرمربی جدید تیم ملی می‌دانم که آنها نظرشان بیشتر روی مربی خارجی است تا مربی ایرانی. بااین‌حال مهدی تاج با کارنامه‌ی عقد قرارداد با مارک ویلموتس و شکست سنگین مالی در این پرونده، سعی کرد با یکی، دو مربی خارجی و صاحب‌نام مذاکره کند. مربی اول که فدراسیون قصد داشت او را برای تیم ملی به خدمت بگیرد، «ویچنزو مونتلا» ایتالیایی بود که به‌دلیل رقم درخواستی بالاتر از توان پرداخت فدراسیون، انتخاب او منتفی شد. هرچند انتشار نام مونتلا در رسانه‌ها با توجه به عدم پیگیری فدراسیون فوتبال، بیشتر شبیه یک بازی رسانه‌ای به سود فدراسیون فوتبال بود. مربی دوم اما «فلیکس سانچز» اسپانیایی بود که در جام ملت‌های 2019، تیم ملی قطر را برای اولین‌بار به مقام قهرمانی رساند و به‌خاطر عملکرد درخشانش در کنار بازیکن‌سازی، مهدی تاج تمایل زیادی داشت او سرمربی بعدی ایران باشد. طبق انتظار اما سانچز سرمربی تیم ملی ایران نشد و با عقد قراردادی تا پایان جام‌جهانی 2026 به‌عنوان سرمربی تیم ملی اکوادور معرفی شد تا این گزینه نیز از دست مسئولان فدراسیون فوتبال خارج شود. بعد از ناکامی در جذب مربی خارجی، همان چند گزینه عجیب داخلی تنها باقی‌مانده‌های فدراسیون برای معرفی سرمربی جدید تیم ملی بودند. از بین مهدی تارتار، ساکت الهامی، امیر قلعه‌نویی، حسین فرکی و جواد نکونام به‌جز نام آخر، همگی با انتشار استوری در صفحه شخصی اینستاگرام خود از هدایت تیم ملی انصراف دادند. نکونام نیز روند مذاکره با کاندیداهای مربیگری را قبول نداشت و اصلاً برنامه‌ای به مهدی تاج نداد. در نهایت اما با مذاکرات تلفنی فشرده مهدی تاج، امیر قلعه‌نویی پذیرفت تا پایان لیگ برتر امسال، به‌صورت همزمان سرمربی تیم ملی ایران و تیم فوتبال گل‌گهر سیرجان باشد و بعد از پایان مسابقات لیگ، به‌صورت تمام‌وقت در خدمت تیم ملی باشد.
بازگشت بعد از 16 سال
مربیگری امیر قلعه‌نویی در تیم ملی به این شکل اما یک‌بار دیگر هم رخ داده بود. او پس از جام‌جهانی 2006 آلمان (26 تیرماه 1385) جانشین برانکو ایوانکوویچ شد و این‌بار نیز پس از جام‌جهانی 2022 قطر به‌جای کارلوس کی‌روش انتخاب شده است. قلعه‌نویی 26 تیرماه سال 1385 سرمربی ایران شد تا تیم ملی را آماده مسابقات مقدماتی جام ملت‌های 2007 آسیا کند. در این رقابت‌ها، او با هدایت تیم ملی صاحب چهار پیروزی و دو تساوی شد و بالاتر از کره جنوبی به‌عنوان تیم نخست، تیم ملی را به جام ملت‌ها برد. از نتایج قابل‌قبول قلعه‌نویی پیش از شروع مسابقات جام ملت‌ها می‌توان به پیروزی ایران در ورزشگاه آزادی مقابل کره جنوبی و کسب تساوی مقابل این تیم در سئول اشاره کرد. در جام ملت‌ها نیز تیم ملی با هفت امتیاز به‌عنوان تیم نخست گروهش، راهی مرحله بعد شد. در مرحله یک‌چهارم نهایی، تیم ملی در ضربات پنالتی، نتیجه را به کره جنوبی واگذار کرد تا از رسیدن به نیمه‌نهایی بازماند. پس از این رقابت‌ها، قلعه‌نویی از تیم ملی کنار رفت تا سال‌ها اعلام کند بدون شکست در بازی‌های رسمی برکنار شده است.
دیگر خبری از دادگاه نیست
بعد از حذف تیم ملی ایران در جام ملت‌ها مقابل کره جنوبی در ضربات پنالتی، امیر قلعه‌نویی از سمت خود برکنار شد. در آن سال‌ها عادل فردوسی‌پور در کنار برنامه 90، ویژه‌برنامه جام ملت‌ها را روی آنتن داشت و از سرمربی وقت تیم ملی یعنی قلعه‌نویی دعوت کرد تا پاسخگوی حذف تیم ملی باشد. در آن مسابقه به‌خصوص، قلعه‌نویی برای ضربات پنالتی دروازه‌بان اصلی، حسن رودباریان را تعویض و وحید طالبلو را راهی زمین کرد که همین اتفاق، انتقادات فراوانی را در پی داشت. بعدها قلعه‌نویی گفت، در آن برنامه تلویزیونی عادل فردوسی‌پور با او مثل یک جنایتکار جنگی برخورد کرده و از آن برنامه تحت عنوان «دادگاهی شدن» یاد می‌کند که انصاف در قبال او رعایت نشده است. او همیشه اعتقاد دارد، نقد رسانه‌ها از مربیان داخلی به‌مراتب تند و تیزتر از مربیان خارجی است. در نهایت پایان کار او در تیم ملی 31 تیرماه 1386 بود که با این اوصاف عمر مربیگری‌اش در تیم ملی به 370 روز رسید. تنها شکست قلعه‌نویی در 90دقیقه در زمان تیم ملی توسط او، در دیداری دوستانه مقابل مکزیک و با نتیجه چهار بر صفر بود. تیم ملی، زمان قلعه‌نویی درمجموع 10 بار به پیروزی رسید، در شش بازی به نتیجه تساوی رضایت داد و در یک بازی هم طعم شکست را چشید. پیروزی هشت بر یک مقابل جامائیکا، بهترین نتیجه قلعه‌نویی با تیم ملی به‌شمار می‌رود.
اعتراض، محرومیت و سکوت
امیر قلعه‌نویی خالق جمله‌ی «دست‌های پشت‌پرده»، طی سالیان اخیر بارها اعلام کرده که «عده‌ای» دوست ندارند او در این فوتبال موفق شود. بارها در مصاحبه‌هایش چنین تئوری‌ای را مطرح کرده که اگر با قلعه‌نویی مشکل دارید، یک تیم شهرستانی را نزنید چون چشم امید بسیاری از مردم به فلان تیم است. او با همین تئوری بعد از شکست‌ها، دست‌های پشت‌پرده را از عوامل اصلی شکست می‌داند، هرچند در بسیاری از مسابقات، تیم او به‌دلیل اشتباهات داوری شکست خورده است اما اینکه سناریویی پشت شکست‌های قلعه‌نویی باشد حداقل او خودش نتوانسته به‌صورت شفاف آن را ثابت کند. سال گذشته قلعه‌نویی بعد از شکست در ثانیه‌های پایانی مقابل استقلال تهران در ورزشگاه آزادی در مصاحبه‌ای زنده از شبکه سه، صحبت‌هایی طوفانی و جنجالی علیه ساختار فوتبال ایران و سایر مسائل کشور مطرح کرد که منجر به محرومیت سه‌ماهه این مربی شد. پیش‌تر نیز او معمولا در صفحه شخصی اینستاگرامش نسبت به مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی مردم اظهارنظر می‌کرد اما طی شش ماه اخیر سعی کرده واکنش خاصی نسبت به مسائل مختلف نشان ندهد که کمی با رویکرد همیشگی قلعه‌نویی و با تصویری که از او در ذهن داریم، فاصله دارد.
چه خبر از پاداش بادآورده یک‌میلیاردی؟
«گردن من کلفت است و از این پاداش‌ها دفاع می‌کنم». این آخرین اظهارنظر مهدی تاج در خصوص افشا شدن دریافت پاداش 20هزار دلاری توسط اعضای هیئت‌رئیسه، مبنی بر پیروزی تیم ملی ایران مقابل ولز در جام‌جهانی بود. تاج گفت: «من پاداشی را شخصاً دریافت نکردم اما اعضای هیئت‌رئیسه این پاداش 20هزار دلاری را دریافت کردند. گردن من در این زمینه کلفت است و از این موضوع دفاع می‌کنم، اما گردن من فقط مقابل قانون از مو باریک‌تر است». پیش از انتخاب سرمربی جدید تیم ملی، حواشی زیادی پیرامون اختصاص پاداش 20هزار دلاری به هر نفر از اعضای هیئت‌رئیسه شکل گرفت که آنها دقیقاً چه نقش موثری در پیروزی ایران مقابل ولز در جام‌جهانی 2022 قطر داشتند که هر نفر بیش از یک‌میلیارد تومان، از پاداش مصوب دریافت کرده است؟ سؤالی که با پاسخ روشن از سوی مسئولان فدراسیون فوتبال همراه نبود.
فدراسیون فوتبال که بعد از جام‌جهانی از انتخاب یک مربی خارجی یا داخلی عاجز بود، درنهایت به امیر قلعه‌نویی رسید که از همین ابتدا مخالفان زیادی دارد. شرایط حضور او در تیم ملی نسبت به 16سال پیش کمی متفاوت است. آن‌موقع پیش امیر قلعه‌نویی به‌عنوان چهره موفق باشگاهی که در حال کسب قهرمانی‌های متعدد در لیگ برتر و جام حذفی بود، شناخته می‌شد اما حالا در شرایطی سرمربی تیم ملی شده که از آخرین قهرمانی‌‌اش در لیگ برتر یا حتی جام حذفی نزدیک یک دهه می‌گذرد. او با تیم‌های استقلال، سپاهان، تراکتور، ذوب‌آهن و حالا گل‌گهر طی 10سال اخیر هیچ جامی را کسب نکرده و نتوانسته افتخارات گذشته خود را تکرار کند. تاریخ برای او اما بازهم تکرار شده و این فرصت را دارد تا خودش را ثابت کند که به‌زعم خودش دادگاهی شدنش در اواسط دهه80 اشتباه بوده است.
