استفاده از عربستان برای فشار به ایران

آنچه در این خبر می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

پیش از مراسم تحلیف، تیم انتقالی ترامپ به برخی افراد اطلاع داده بود که او قصد دارد به عربستان سعودی برود تا تضمین‌هایی دریافت کند که اگر فشار بر ایران را افزایش دهد، عربستان نفت بیشتری تولید خواهد کرد. تیم ترامپ برآورد کرده است که تحریم‌های جدید علیه ایران می‌تواند صادرات این کشور را ۵۰۰ هزار تا ۷۵۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد.

تحریم‌های مورد بحث در صورت عدم محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران شامل هدف قرار دادن بنادر چینی که نفت ایران را وارد می‌کنند، معاملات نفتی عراق با ایران و سایر مسیرهای انتقال نفت ایران است. دو مقام سابق آمریکایی گفته‌اند که عربستان سعودی تمایلی به افزایش سریع تولید نفت ندارد، زیرا از تکرار مازاد عرضه در سال ۲۰۱۹ نگران است. در آن سال، دولت ترامپ از عربستان خواست که با پیش‌بینی بازگشت تحریم‌های ایران، تولید خود را افزایش دهد اما سپس عربستان را غافلگیر کرد و به برخی خریداران آسیایی نفت ایران معافیت داد؛ که منجر به عرضه بیش از حد نفت و کاهش قیمت‌ها شد.

یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار این است که سعودی‌ها به‌صورت خصوصی اعلام کرده‌اند که به مشارکت روسیه در ائتلاف اوپک‌پلاس نیاز دارند تا قیمت‌ها را حفظ کنند. دولت سعودی همچنین اکنون به بهبود روابط با ایران اولویت می‌دهد، برخلاف موضع خصمانه‌ای که در سال ۲۰۱۸ داشت. در آن زمان، عربستان مخالف توافق هسته‌ای بود و از تحریم‌ها حمایت می‌کرد.

اکنون، ریاض می‌خواهد بخشی از مذاکرات هسته‌ای باشد، نه اینکه علیه آن لابی کند. ترامپ ماه‌هاست که صنعت نفت شیل آمریکا را به «حفاری، حفاری، حفاری» تشویق می‌کند، اما یک رونق جدید در نفت آمریکا به این زودی رخ نخواهد داد، مهم نیست که چقدر از مقررات کاهش یابد. به گفته مدیران صنعت نفت، بسیاری از تولیدکنندگان در دوران رونق نفت شیل بیش از حد حفاری کردند و به ورشکستگی کشیده شدند، بنابراین اکنون تمرکز صنعت بر کاهش هزینه‌ها و بازگرداندن سود به سرمایه‌گذاران است.

مشاوران رئیس‌جمهور اذعان دارند که تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا به این زودی تولید خود را افزایش نخواهند داد. به گفته افرادی که با این موضوع آشنا هستند، مشاوران ترامپ معتقدند که بهترین راه او برای کاهش قیمت‌ها، متقاعد کردن سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و رهبر دوفاکتوی آن، عربستان سعودی، برای افزودن بشکه‌های بیشتر به بازار است. اما عربستان سعودی به مقامات سابق آمریکایی اعلام کرده که مایل به افزایش عرضه جهانی نفت نیست.

برخی از این مقامات سابق، این پیام را به تیم ترامپ منتقل کرده‌اند. ترامپ معتقد است یک موج جدید از افزایش عرضه نفت می‌تواند مشکلات او را حل کند: این امر می‌تواند تورم را مهار کند و راه را برای کاهش نرخ بهره هموار سازد. همچنین می‌تواند موقعیت او را در رویارویی‌های آینده با کشورهای نفت‌خیز مانند روسیه و ایران تقویت کند.

در سخنرانی ماه ژانویه، ترامپ گفت که قصد دارد از عربستان سعودی و سایر اعضای اوپک بخواهد قیمت‌های نفت را کاهش دهند. او برنامه دارد که در یکی از نخستین سفرهای خارجی دوره دوم ریاست‌جمهوری خود به پادشاهی سعودی برود و انتظار می‌رود که در این سفر، برای افزایش تولید نفت عربستان فشار بیاورد. تمرکز ترامپ بر قیمت نفت، برخی از افراد در صنعت را آشفته کرده است.

قیمت نفت که در حال حاضر حدود ۷۳ دلار در هر بشکه است، نسبت به سال ۲۰۲۲ که به‌طور متوسط بیش از ۹۴ دلار در هر بشکه بود و قیمت بنزین در آمریکا به رکورد بیش از ۵ دلار در هر گالن رسید، نسبتاً پایین است. قیمت میانگین بنزین در حال حاضر 3/10 دلار است. ترامپ یک «وضعیت اضطراری انرژی» ملی اعلام کرده و قول داده که هزینه کلی انرژی برای آمریکایی‌ها را به نصف کاهش دهد. کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین و روسیه، گفته است که تولیدکنندگان جهانی باید قیمت نفت را تا ۴۵ دلار در هر بشکه کاهش دهند تا روسیه را برای پایان دادن به جنگ اوکراین تحت فشار بگذارند.

چنین قیمتی می‌تواند برای تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا و عربستان سعودی - دو متحد قدرتمند ترامپ در بازار جهانی نفت- فاجعه‌بار باشد. آخرین باری که قیمت‌ها به زیر ۴۵ دلار سقوط کرد، در زمان همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۰ بود که باعث جنگ دردناکی بر سر سهم بازار میان عربستان سعودی و روسیه شد و ده‌ها شرکت حفاری شیل را به ورشکستگی کشاند.