حسن روحانی با معرفی محمدجواد ظریف برای وزارت امور خارجه برای نخستین بار مسئولیت پرونده هستهای را از شورای عالی امنیت ملی خارج کرده و به وزارت امور خارجه سپرد. محمدجواد ظریف مسئولیتی سنگین و مهم را برعهده گرفته بود که انتظار میرفت در مدتی کوتاه به دستاوردی ملموس دست پیدا کند.
طی دوره تصدی جلیلی، شدیدترین تحریمهای ناشی از قطعنامههای شورای امنیت یا تحریمهای اتحادیه اروپا و آمریکا بر کشور تحمیل شد. دامنهدار شدن چالش هستهای ایران و غرب موجب شد مذاکرات طرفین نتواند به مرحله درک متقابل و انگیزه مشترک برای گشودن گره کور هستهای نزدیک شود.
علی لاریجانی در راستای همین نگاه روسیه و چین را هم به ترکیب سه کشور اروپایی طرف مذاکره اضافه کرد به این امید که آنان به ایران در مقابل غربیها کمک خواهند کرد؛ با این حال گذشت زمان نشان داد که روسیه برای معاملههای سیاسی و چین برای معاملههای اقتصادی خود از کارت پرونده هستهای ایران استفاده کردند.
پیشنهاد ایران برای باز کردن برنامه غنیسازی اورانیوم خود به روی مشارکت خصوصی و عمومی خارجی، منعکسکننده پیشنهادهای کمیته متخصص آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود که برای بررسی روشهای کاهش خطر کمک به فعالیتهای چرخه سوخت حساس به قابلیتهای تسلیحات هستهای ملی تشکیل شده بود و برخی از کارشناسان غیردولتی آمریکایی نیز این رویکرد را تایید کرده بودند.
در یک مطالعه تحقیقی درباره چشمانداز توسعه اجتماعی، اقتصادی و صنعتی ایران که بنیاد پژوهشی استنفورد آمریکا به سفارش دولت ایران در سال ۱۳۵۳ انجام داد، پیشبینی شد پیشرفت صنعتی و اقتصادی ایران متکی به تولید ۲۰ هزار مگاوات برق تا سال ۱۳۷۴ است و راه اساسی تولید این میزان برق از طریق تاسیس نیروگاه های هسته ای عنوان شد
در پی توافق هاشمی‌رفسنجانی و گورباچف آخرین و پیشرفتهترین تسلیحات استراتژیکی شوروی اعم از هواپیماهای جنگی سوخو و میگ، زیردریایی، موشک و تانک در اختیار ایران قرار گرفت. در این جلسه سری، گورباچف یک برگه سفید با امضا آورد و گفت بالای این برگه سفید اما زیر آن ۱۲ امضای اعضای دفتر سیاسی شوروی است. وی خطاب به مرحوم هاشمی گفت؛ شما هر تسلیحاتی بخواهید و بنویسید، ما در اختیار شما قرار خواهیم داد.
فروپاشی شوروی موجی از تحرک سیاسی و اقتصادی را در منطقه ایجاد کرد و کشورهای منطقهای و جهانی را به نقشآفرینی و نفوذ در این قلمرو آزادشده فراخواند. طبیعتاً ایران و پاکستان و ترکیه نیز به عنوان قدرتهای منطقهای امیدوار بودند که بتوانند در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز نفوذ پیدا کنند.
ایران و عراق تا زمانی که صدام حسین روی کار بود، هرگز معاهده صلح امضا نکردند و وضعیت رسمی بین دو کشور همچنان «آتشبس» بود. به موضوع غرامت جنگی و آغازگر جنگ هرگز رسیدگی نشد و حتی برخی از مفاد قطعنامه شورای امنیت نیز محقق نشد.
گروگانگیری کارکنان سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام که بعدها به لانه جاسوسی معروف شد، نقطه عطف مهمی در رابطه ایران و آمریکاست.
ایران بهعنوان یکی از کشورهای بزرگ اسلامی و تنها کشور شیعی جهان در سال ۱۳۴۸ یکی از بیستوپنج موسس سازمان کنفرانس اسلامی بود. این سازمان ۳ مهر ۱۳۴۸ با تصمیمی که در اجلاس تاریخی رباط پادشاهی مراکش در واکنش به جنایت آتش زدن مسجدالاقصی در قدس اشغالی برگزار شد، تأسیس شد.
