چند نکته به بهانه ویدئوی یکتا ناصر

در حال و هوای نوروز و آغاز سال نو سرگرم مرور اخبار و تصاویر مرتبط با این حال و احوال بودم که ویدئوی خانم یکتا ناصر با آن حال پریشان و بغض‌آلود سبب شد تا ساعات آغازین سال۱۴۰۳ با یادآوری فضای دادگاه خانواده و گرفتاری‌های زوجین در پرونده‌ی طلاق و تبعات منفی آن سپری شود.

طلاق واقعه‌ تلخی است که علیرغم افزایش آمار چنین پرونده‌هایی کماکان پاسخی روشن به پرسش‌هایی مانند؛ شایسته‌ترین اقدام لازم برای شناسایی طرق برون رفت از چالش ها و مشکلات زوجین با هدف پیشگیری از بروز چنین معضلی وجود ندارد، دستگاه‌های ذیربط و متولیان امر تا به امروز کدام اقدام موثر و راهبردی را ارائه کرده اند، کدام نهاد و مرجع حاکمیتی به طور مشخص متولی رسیدگی و ارائه راهکاری موثر برای پیشگیری و مرتفع کردن این معضل اجتماعی است؟ وجود ندارد.

سبب و علت اصلی افرایش روزافزون آمار طلاق و متارکه‌ی زوجین که بخش اندکی از آن در دفاتر ثبت طلاق به ثبت رسیده و بخش عمده‌ای از آن تحت عنوان طلاق عاطفی و...ثبت نشده و دسترسی به آمار دقیق آن ممکن نیست، چیست؟ با توجه به افزایش آمار پرونده‌های موصوف به دعاوی خانوادگی،ضرورت اصلاح قوانین و به روزرسانی مقررات حاکم بر حقوق خانواده احساس نشده است؟

آیا در بین نهادهای حاکمیتی مرجعی به عنوان متولی بررسی و شناسایی دلایل مطرح شدن پرونده‌های ثبت شده در محاکم خانواده تعریف شده است؟ فارغ از مثبت و منفی بودن پاسخ، خروجی و بازده متولیان حقوق خانواده در دستگاه قضا و سایر نهادهای ذیربط چه بوده؟ و ده‌‌ها پرسش مهم و البته بی پاسخ که بدون شک عدم توجه به چنین مسائلی یکی از چندین علل مطرح شدن پرونده‌ طلاق، حضانت فرزند، مطالبه مهریه و... است.

شاید یکی از اقدامات موثر و البته کم هزینه و زودبازده، تعریف راهکاری است برای شناسایی خواست و توقع اشخاص  از زندگی مشترک.

به جرات می‌توان ادعا کرد برابر با تعداد افرادی که قصد تشکیل زندگی مشترک دارند، تنوعِ توقع وجود دارد. ثروت، وضعیت ظاهری و به اصطلاح زیبایی، موقعیت اجتماعی - خانوادگی، تحصیلات، درک متقابل، همراهی در علاقمندی‌ها، تعلق خاطر به فرزند، استقلال مالی، نجابت، آزادی عمل در رفتارهای اجتماعی و... را می‌توان  جزئی از این توقعات بر شمرد، لذا امکان محصور کردن توقعات و ذکر مصادیق خواست و توقع افراد از زندگی مشترک امر ساده‌ای نبوده، صد البته همین اختلاف دیدگاه و سلایق مانع بزرگی است برای شناسایی راهکاری مطمئن و قابل اعتنا  و  ارائه نسخه‌ای مشترک در حل معضلات و مشکلات خانوادگی که با نهایت تاسف عدم کشف طریق صوابِ خروج از مشکلات، موجب تجویز بدترین راه حل یعنی طلاق حتی از سوی متخصصین امر می‌شود.

با این وصف و علی‌رغم سخت بودن ارائه‌ طریقی مورد وثوق برای شناسایی توقعات اشخاص،می‌توان به عنوان مقدمه و گام اول در این مسیر به مسئله‌ قابل اهمیتِ آگاهی بخشی توجه ویژه کرده، با استمداد از کارشناسان و متخصصین مجرب، برای پیشگیری از بروز برخی چالش‌ها و موضوعات مبتلابه و پرتکرار راهکارهای موثر ارائه کرد، بلکه بستر مناسبی فراهم شود برای تغییر و بهبود اوضاع.

در این بین توجه به این نکته‌ی مهم از اهمیت خاصی برخوردارست که نمی‌توان با قوانین و باید و نبایدهای برگرفته از قواعدی که قرن‌ها از زمان تاسیس آن گذشته، روابط زوجین را در جامعه‌ی امروزی تعریف کرد و توقع تحکیم بنیان خانواده را داشت.

لذا یکی از مهم‌ترین اقدامات لازم با هدف کاهش آمار چنین دعاوی و پیشگیری از بروز اختلافاتی تحت عنوان اختلاف خانوادگی اصلاح قوانین و بازتعریف اصول حاکم بر حقوق خانواده است.