نامهای بزرگ،روایتهای نو/مروری بر برخی فیلمهای شاخص جشنواره کن ۲۰۲۵ که انتظار میرود هیئتداوران روی خوش به آنها نشان دهند
در هفته گذشته که نام فیلمهای بخش رقابت اصلی جشنواره کن رسانهای شدند تا چندروز پیش که آثار پذیرفتهشده در بخشهای موازی و خارج از رقابت این فستیوال مشخص شد، بحثهای زیادی درباره این آثار شکل گرفته. به گفته مسئولان جشنواره کن، ۲۹۰۹ فیلم به دبیرخانه جشنواره ارسال شده که یک رکورد محسوب میشود.

در هفته گذشته که نام فیلمهای بخش رقابت اصلی جشنواره کن رسانهای شدند تا چندروز پیش که آثار پذیرفتهشده در بخشهای موازی و خارج از رقابت این فستیوال مشخص شد، بحثهای زیادی درباره این آثار شکل گرفته. به گفته مسئولان جشنواره کن، 2909 فیلم به دبیرخانه جشنواره ارسال شده که یک رکورد محسوب میشود. اما مانند همیشه از برخی آثار که در بخشهای مختلف این جشنواره حضور دارند، انتظار و توقع بیشتری وجود دارد. این انتظار براساس سابقه کارگردانها، بازیگران یا خط داستانی است که از فیلم رسانهای شده.
افتتاحیه با فیلم یک کارگردان نوظهور
چند سالی است که معمولاً افتتاحییه جشنواره فیلم کن با اثری از یک کارگردان زن یا فیلمی تماماً فرانسوی اختصاص داده میشود. امسال هم قرار است در روز 13 می این جشنواره با فیلم «یک روز ترک کن»، ساخته آملی بونن، کاگردان زن نوظهور فرانسوی شروع شود. بونن، فیلمسازی حرفهای را از سال 2017 شروع کرده و با ساخت یک سریال تلویزیونی بهنام «پارلمان» در فرانسه به شهرت رسیده.
او سال 2021 فیلمی کوتاه بهنام «یک روز ترک کن» را ساخت که با نگاهی کمدی به ماجرای ترک یک دختر از خانه برای ساختن زندگی جدیدی در پایتخت میپردازد. حالا او چهار سال پس از آن فیلم، «یک روز ترک کن» را با همان درونمایه داستانی، در قالب فیلمی بلند به جشنواره کن آورده و براساس تصمیم گردانندگان این جشنواره قرار است کن 2025 با این فیلم افتتاح شود. از میان آثار بخش رقابت اصلی میتوان به هفت فیلم که همه منتظر رونمایی از آنها هستند، نام برد.
«ارزش عاطفی» ساخته یواخیم تریر
یواخیم تریر، کارگردان نروژی است که سال 2021 با فیلم «بدترین آدم دنیا» در جشنواره فیلم کن سروصدای زیادی به پا کرد. فیلمی که هم در کن، هم در اسکار آن سال دیده شد و جایزه بهترین بازیگر زن را از فستیوال کن برای رناته رینسوه، بازیگر اصلی فیلم، به همراه داشت. حالا تریر دوباره سراغ داستانی در دل یک خانواده نروژی رفته و براساس ارتباطات انسانی میان آنها «ارزش عاطفی» را ساخته. داستان درباره یک بازیگر زن است که همراه خواهر کوچکترش پس از سالها تصمیم میگیرند با پدرشان ارتباط برقرار کنند. آنها به دلایلی از پدر فاصله گرفتهاند و حالا به بهانه ساخت یک فیلم قرار است ارتباطات گذشته، شکل جدیدی بگیرد. یواخیم تریر در فیلم جدیدش هم از رناته رینسوه بهعنوان بازیگر اصلی بهره برده. همکاریای که بسیاری را در جهان در انتظار رونمایی از این فیلم گذاشته است.
«آلفا» ساخته جولیا دوکورنو
سال 2021 فیلمی با مضمونی عجیب در جشنواره فیلم کن توانست نخل طلا را از آن خود کند؛ فیلمی بهنام «تیتان» ساخته جولیا دوکورنو فرانسوی. او فیلمسازی جوان با نگاهی متفاوت است. حالا پس از چهار سال دوکورنو با فیلمی بهنام «آلفا» در کن حضور دارد. فیلمی که احتمالا بهدلیل حضور گلشیفته فراهانی در نقش اصلی آن، برای ایرانیها هم جذابتر باشد. داستان در دهه 1980 میلادی در شهر نیویورک میگذرد. دختری 11 ساله با ماجرایی عجیب مواجه میشود. یکی از والدین او به ایدز مبتلا شده و همهچیز دستخوش ماجراهای مربوط به این بیماری استو در آن سالها تازه این ویروس کشف شده بود و درگیری شخصیت زن داستان با ایدز، با زبان صریحی که از دوکورنو در «تیتان» دیدهایم، احتمالاً ما را با یک اثر زنانه قابلتوجه روبهرو خواهد کرد.
«نوول ووگ» ساخته ریچارد لینکلیتر
ریچارد لینکلیتر، کارگردان آمریکایی و سازنده سهگانه «پیش از طلوع»، «پیش از غروب» و «پیش از نیمهشب»، با یک فیلم تاریخنگاری در این دوره از جشنواره فیلم کن حضور دارد. فیلم «نوول ووگ» قرار است قصهای را از پشت صحنه ساخت اولین فیلم ژانلوک گدار یعنی «از نفس افتاده» روایت کند. گدار با ساخت «از نفس افتاده» نظرها را به خود جلب کرد.
گفته میشود این فیلم با تفاوتهایی که با جریان اصلی سینما داشت، شروع موج نوی سینمای فرانسه را رقم زد. لینکلیتر که تابهحال پنج بار نامزد دریافت اسکار شده و یکی از کارگردانهای تاثیرگذار دو دهه اخیر سینمای هالیوود است، با دست گذاشتن روی قصهای از پشت صحنه یک فیلم مهم در تاریخ سینما، نامش را جزو کارگردانهای مورد توجه این دوره از جشنواره قرار داده.
«طرح فینیقی» ساخته وس آندرسون
وس اندرسون، دیگر یکی از کارگردانهای مورد علاقه جشنواره کن شده. او در تمام سالهای فیلمسازیاش آثارش را به این جشنواره فرستاده و حتی یکی از ساختههایش یعنی «هتل بوداپست»، زمانی فیلم افتتاحیه این جشنواره بود. فیلم «گزارش فرانسوی» او، یکی از اتفاقات قابلتوجه در کن را در سال 2021 رقم زد. حالا او با فیلمی عجیب در راه این جشنواره است. فیلمی که بازیگران متفاوتی را در کنار هم قرار داده و قرار است قصه یک نقشه خطرناک را روایت کنند. وقتی بنیسیو دل تورو، تام هنکس، اسکارلت جوهانسون و بندیکت کامبریج بازیگران اصلی فیلمی به کارگردانی وس اندرسون هستند، احتمالاً با یک سورپرایز جدید از طرف این کارگردان آمریکایی روبهرو خواهیم بود. بازی میا تریپلتون، دختر کیت وینسلت در نقش یک راهبه در «طرح فینیقی» هم از اخبار قابلتوجه این فیلم است که رسانهای شده.
«تاریخ صدا» الیور هرمانوس
فیلمساز آفریقایی جوانی که در دورههای قبلی جشنواره کن هم آثارش موردتوجه قرار گرفته، حالا فیلمی درام و تاریخی ساخته است. این فیلم داستان دو دوست را روایت میکند که طی سالهای جنگ جهانی اول تصمیم میگیرند باتوجه به اوضاعی که در جهان است، صدا و موسیقی محلی مردم سرزمین خود در نیوانگلند را ضبط کنند. این فیلم براساس داستان کوتاهی به همین نام نوشته بن شاتاک، ساخته شده. البته «تاریخ صدا» براساس برنامهریزیهای انجامشده باید سال گذشته آماده میشد. اما مراحل فنی صداگذاری آن بهدلیل حساسیتی که روی موضوع صدا در فیلم وجود دارد، طول کشید و اولین نمایش آن به جشنواره فیلم کن رسید.
بازیگر اصلی این فیلم، پل مسکال، بازیگر جوان ایرلندی است که در چند سال اخیر بهدلیل بازی در فیلمهای «همه ما غریبهها» و «افترسان» بسیار مورد توجه قرار گرفته.
«ادینگتون» ساخته آری آستر
یکی از آثار مهم هالیوودی که در این دوره از جشنواره کن حضور دارد فیلم «ادینگتون» ساخته آری آستر، کارگردان آمریکایی است. او که در سالهای گذشته با ساخت فیلمهای «موروثی» و «میدسامر» در ژانر ترسناک، نظرها را به خود جلب کرده، حالا یک کمدی سیاه و البته اندکی ترسناک را با خود به کن خواهد آورد. داستان «ادینگتون» در دوره همهگیری کرونا میگذرد. وقتی کلانتر و شهردار شهری کوچک در ایالت نیومکزیکو در حال برنامهریزی برای مدیریت بحران کرونا در شهر هستند.
گروه بازیگران فیلم و درونمایه داستانی فیلم، با قدرتی که آستر در پرداختن به داستانهای هراسانگیز دارد، این فیلم را از آثار قابل توجه سال 2025 کرده است؛ وقتی واکین فینیکس، اما استون و پدرو پاسکال قرار است در کنار هم راوی یک قصه از روزگار سیاهی که بر همه ما گذشت، باشند.
«مغز متفکر» ساخته کلی رایکارد
قرار است یک درام تاریخی به نمایش گذاشته شود؛ از پشت صحنههای جنگ ویتنام؛ هرآنچه در آن دوران گذشته و شاید افراد زیادی خبر نداشته باشند. جنبشهای در حال رشد زنان در دهه 70 میلادی و خرده جنایاتی که اتفاق افتاده و کمتر دربارهاش حرف زده شده. کلی رایکاد فیلمساز، پس از سال 2022 که با فیلم «نمایش» در کن حضور داشت، حالا دوباره با یک درام تاریخی متفاوت قرار است نگاهها را به خود جلب کند.
در بخشهای دیگر جشنواره نیز فیلمهایی هستند که چشمانتظارشان هستیم. حتی در زمان اعلام برخی از این آثار در بخشهای جانبی جشنواره، توقع عدمحضور آنها در بخش رقابتی وجود نداشت.
«بهشت و دوزخ» ساخته اسپایک لی
در بخش «خارج از رقابت» جشنواره کن امسال چند اثر به نمایش درمیآیند. مثل فیلم «بهشت و دوخ» اسپایک لی که دنزل واشنگتن در آن بازی کرده. واشنگتن قرار بود در 70 سالگی از بازیگری خداحافظی کند، اما پیش از آن در فیلم اسپایک لی بازی کرده. این فیلم در بخش خارج از رقابت جشنواره کن به نمایش در میآید. این فیلم بازسازی انگلیسیزبان از فیلم ژاپنی «بهشت و دوزخ» یا «بالا و پایین»، ساخته آکیرا کوروساوا است که در سال 1963 ساخته شد.
هر دو فیلم براساس رمان «باج پادشاه» نوشته اد مکبین ساخته شده. اسپایک لی از کارگردانهای موفق آمریکایی و مورد توجه کن است که خودش سال 2021 عضو هیئتداوران این جشنواره بوده. حالا قرار است آخرین اثر این کارگردان با بازی واشنگتن و با یادی از کوروساوا در کن به نمایش در بیاید.
«النور کبیر» ساخته اسکارلت جوهانسون
بخش «نوعی نگاه» جشنواره امسال کن، میزبان آثاری مثل «النور کبیر» ساخته مثل اسکارلت جوهانسون است. جوهانسون علاوه بر حضور در فیلم وس اندرسون بهعنوان بازیگر، اولین تجربه کارگردانی خود را هم به این جشنواره فرستاده. فیلم در بخش «نوعی نگاه» قرار دارد. «النور کبیر» داستان زن 90 سالهای است که زندگی او را در مسیر عجیبی قرار میدهد. بازیگر اصلی این فیلم، جون اسکویب، در واقعیت هم 90 سال دارد و از سال 1948 مشغول بازیگری است. اسکویب سال گذشته با بازی در فیلم «تلما» مورد توجه قرار گرفته. حالا قرار است نتیجه همکاری او و اسکارلت جوهانسون، بازیگر پرکار و مشهور این دوران را شاهد باشیم.
«آینه شماره ۳» کریستین پتزولد
بخش دو «هفته با کارگردانان»، یک بخش خاص جشنواره کن امسال است. شاید بتوان یکی از بزرگترین حسرتها و شاید هم یکی از بزرگترین شگفتیهای این دوره، قرار نگرفتن فیلم «آینه شماره 3» پتزولد، کارگردان آلمانی در بخش اصلی رقابتی این دوره از جشنواره باشد. پتزولد که کار خود را با سهگانه ارواح یعنی؛ «حالت من»، «اشباح» و «یلا» شروع کرد، در سالهای اخیر آثار تحسینشدهای مانند «تزانزیت» و «آتشین» را ساخت که در جشنوارههای جهانی بسیار مورد توجه قرار گرفتند.
«آتشین» یکی از آثار برجسته سال 2023 بود. اما حالا فیلم با نام «آینه شماره 3» پتزولد در بخش دو هفته با کارگردانان قرار گرفته است. بخشی که هیئتداورانی جدا و برنامه اکران متفاوتی از خود جشنواره را دنبال میکند. هنوز جزئیاتی از فیلم پتزولد، رسانهای نشده و مشخص نیست در حالوهوای آثار قبلی او است یا نه، اما طرفداران آثارش منتظر اکران اثر او هستند.
«خاتمه رابطه» ساخته مایکل آنجلو کووینو
جشنواره کن یک بخش هم بهنام «اولین نمایش» دارد. همیشه انتظار میرود، آثاری که به جشنواره کن راه پیدا میکنند، باید آثاری عمیق و درام باشند. اما یک کمدی منتقدانه از روابط امروزی که به بخش اولین نمایش راه یافته، میتواند خیلی از تعاریف را بههم بزند. «خاتمه رابطه» فیلمی از مایکل آنجلو کووینو، کارگردان آمریکایی، قرار است یکی از اتفاقات متفاوت جشنواره باشد که در بخشی جنبی به نمایش در میآید.
فیلمی درباره روابط مدرن که از یک گروه دوستی شروع میشود و بعد از ماجرای طلاق دو عضو آن گروه، همه اعضاء را متوجه داستانهای متفاوتی میکند. خود آنجلو کووینو هم در این فیلم نقش اصلی را برعهده دارد و قرار است برای اولینبار در جشنواره کم از این کمدی منتقد رونمایی شود.