متجاوز را متوقف کنید/بررسی اظهارات رئیس جمهور و وزیر امور خارجه خطاب به طرف آمریکایی
روز گذشته جلسه هیئت دولت در مجموعه ریاست‌جمهوری با حضور رئیس‌جمهور کشورمان برگزار شد. همچنین وزیر امور خارجه نیز در محل این وزارتخانه میزبان سفرا، دیپلمات‌های خارجی و رؤسای نمایندگی‌های بین‌المللی در تهران بود.
روز گذشته جلسه هیئت دولت در مجموعه ریاست‌جمهوری با حضور رئیس‌جمهور کشورمان برگزار شد. همچنین وزیر امور خارجه نیز در محل این وزارتخانه میزبان سفرا، دیپلمات‌های خارجی و رؤسای نمایندگی‌های بین‌المللی در تهران بود. جلسه روز یکشنبه ۲۵ خرداد، اولین جلسه کابینه بعد از آغاز درگیری نظامی مستقیم میان ایران و اسرائیل از روز جمعه هفته گذشته بود.
آمریکا بدون تردید در تجاوز اسرائیل نقش دارد
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در جلسه عصر یکشنبه هیئت دولت با تسلیت شهادت جمعی از فرماندهان عالی‌رتبه کشور و همچنین تعدادی از مردم کشورمان، بر لزوم ایستادگی در برابر تجاوزات اسرائیل تأکید کرد و گفت: «این حوادث بار دیگر نشان داد که رژیم صهیونیستی به هیچ‌یک از قواعد انسانی، حقوقی و بین‌المللی پایبند نیست.»
رئیس‌جمهور با انتقاد از سکوت و حمایت کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، از اقدامات جنایت‌بار رژیم اشغالگر قدس اظهار داشت: «به‌جای جلوگیری از این حملات بی‌رحمانه، شاهد حمایت‌های تسلیحاتی، اطلاعاتی و سیاسی از این رژیم هستیم. همان هواپیماها، موشک‌ها و سلاح‌هایی که امروز در تجاوز به کشور ما در اختیار این رژیم است، از سوی همین کشورها تأمین شده و پشتیبانی اطلاعاتی آن نیز از طریق سامانه‌های راداری و نظامی آن‌ها انجام می‌شود.»
پزشکیان با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال جنگ و درگیری نبوده است، افزود: «اما همان‌گونه که نیروهای مسلح ما، اعم از ارتش و سپاه مقتدر جمهوری اسلامی، تاکنون پاسخ‌های مناسب و محکم ارائه داده‌اند، در صورت تداوم اقدامات خصمانه، پاسخ‌ها نیز قاطع‌تر و شدیدتر خواهد بود.»
رئیس‌جمهور روند کنونی را وحشیانه و مغایر با شعارهای دروغین طرفداران گفت‌وگو و تمدن توصیف کرد و گفت: «انتظار می‌رود کشورهای اسلامی و منطقه، موضعی روشن، قاطع و مؤثر در برابر تجاوزگری رژیم صهیونیستی و حامیانش اتخاذ کنند. رژیمی که بدون هیچ محدودیتی و با چراغ سبز آمریکا، هر جنایتی را در منطقه دنبال می‌کند.»
پزشکیان به نقل از یک مقام آمریکایی تأکید کرد: «آن‌گونه که در گفت‌وگوی یکی از مقامات آمریکایی با عراقچی عنوان شده، رژیم صهیونیستی بدون اجازه آمریکا قادر به هیچ اقدامی نیست و آنچه امروز شاهد آن هستیم، با پشتیبانی مستقیم واشنگتن انجام می‌شود؛ هرچند آن‌ها در رسانه‌ها تلاش می‌کنند نقش خود را پنهان کنند.»
رئیس‌جمهور با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تمام توان خود را برای جلوگیری از آسیب به مردم به کار خواهد گرفت، تصریح کرد: «دولت با همکاری همه نهادهای مسئول، در جهت خدمت‌رسانی مؤثر به مردم عزیز کشور، متحد و همدل عمل خواهد کرد. در شرایط حساس کنونی، همه ما باید اختلافات را کنار بگذاریم و برای حفظ انسجام و وحدت ملی، در کنار یکدیگر باشیم.»
پزشکیان وحدت و انسجام را ضرورت اجتناب‌ناپذیر امروز کشور دانست و با اشاره به نقش حیاتی مردم در این میدان، خاطرنشان کرد: «ملت ایران همواره در صحنه بوده و خواهد بود، و ما نیز با اتکا به‌ایمان و همدلی ملی، در برابر هرگونه تجاوز، پاسخی درخور و کوبنده ارائه خواهیم کرد. ان‌شاءالله به فضل الهی، ملت بزرگ ایران با ایستادگی در برابر این رژیم اشغالگر و نسل‌کش، و حامیان مدعی تمدنش، آن‌ها را زمین‌گیر خواهد ساخت.»
دفاع مشروع ادامه پیدا خواهد کرد
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در این جلسه که صبح روز یکشنبه با حضور مدیران ارشد وزارت خارجه برگزار شد، میزبان دیپلمات‌های خارجی بود. عراقچی در ابتدای صحبت‌های خود، به شرح تجاوزات اسرائیل به ایران از روز جمعه، ترور فرماندهان ارشد نظامی، دانشمندان هسته‌ای، مردم غیرنظامی، حمله به تاسیسات اتمی و همچنین پاسخ مشروع ایران بر اساس قوانین بین‌المللی پرداخت.
وزیر امور خارجه بر این موضوع تاکید کرد که پس از روی آوردن اسرائیل به هدف قرار دادن نقاط اقتصادی، ایران نیز طیف اهداف خود را گسترده‌تر کرد. او همچنین با اشاره به حمله اسرائیل به عسلویه، تلاش برای کشاندن جنگ به منطقه خاورمیانه را یک اشتباه راهبردی خواند؛ اشتباهی که نه‌فقط منطقه بلکه جهان را درگیر می‌کند. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنین بر این موضوع تاکید کرد که جلسه فوق‌العاده شورای حکام آژانس روز دوشنبه به درخواست ایران برگزار می‌شود و ایران انتظار دارد که این شورا اقدام اسرائیل را به عنوان نقض آشکار حقوق بین‌الملل به طور قاطع محکوم کند.
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه ما به‌هیچ‌وجه خواهان گسترش این جنگ به سایر کشورها یا منطقه نیستیم، مگر اینکه بر ما تحمیل شود، گفت: «اصولاً ما آغازگر این جنگ نبودیم و در حال پیگیری دیپلماسی در خصوص برنامه هسته‌ای خود بودیم، اما این تجاوز به ما تحمیل شد. ما از خود دفاع می‌کنیم و این دفاع کاملاً مشروع است. با اقتدار از خود دفاع خواهیم کرد و این دفاع صرفاً پاسخی به تجاوزات است. بنابراین، اگر تجاوز متوقف شود، واکنش‌های ما نیز به‌طور طبیعی متوقف خواهد شد.» این بخش از سخنان عراقچی مبنی بر توقف حملات ایران در صورت توقف تجاوزات طرف اسرائیلی، با واکنش‌های تندی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد.
عراقچی با اشاره به اینکه قرار بود امروز در مسقط، دور ششم مذاکرات هسته‌ای برگزار شود، گفت: همان‌گونه که بارها اعلام کرده‌ایم، ما به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود اطمینان کامل داریم و هیچ مشکلی برای اثبات این اعتماد به جهانیان نداریم، همان‌طور که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ این کار را انجام دادیم. ما برای هر توافقی که هدف آن جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد، آمادگی داریم، زیرا این اصل اعتقادی ماست که سلاح‌های هسته‌ای ممنوع و حرام هستند. اما اگر هدف توافق، محروم کردن ایران از حقوق هسته‌ای مشروع خود باشد، طبیعی است که برای چنین توافقی آمادگی نداریم.»
او ادامه داد: «با همین منطق، ما وارد مذاکرات با آمریکا شدیم و تاکنون پنج دور مذاکره برگزار کرده‌ایم. در دور ششم، قرار بود طرح پیشنهادی خود را برای یک توافق احتمالی به طرف آمریکایی ارائه دهیم. در دور گذشته، پیشنهاد آمریکا از نظر ما دارای اشکالاتی بود و قابل‌قبول نبود. ما دیدگاه‌های خود را منتقل کرده و پیشنهاد متقابلی آماده کرده بودیم که قرار بود امروز ارائه شود. به اعتقاد ما، این پیشنهاد می‌توانست راه را برای دستیابی به توافق هموار کند. کاملاً روشن است که رژیم صهیونیستی نه‌تنها خواهان هیچ توافقی در موضوع هسته‌ای نیست، بلکه مخالف مذاکره و دیپلماسی است. تجاوز به ایران در میانه مذاکرات هسته‌ای، گواهی بر این است که رژیم صهیونیستی با هرگونه مذاکره‌ای مخالف است.»
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه تجاوز رژیم اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران هرگز نمی‌توانسته بدون توافق و حمایت آمریکا صورت بگیرد، گفت: «ما مدارک متقنی در اختیار داریم که نشان‌دهنده حمایت نیروهای آمریکایی و پایگاه‌های آمریکا در منطقه از حملات نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی است. این تحرکات را با دقت رصد کرده‌ایم و همچنان در حال رصد آن‌ها هستیم و شواهد متعددی در دست داریم که نشان می‌دهد چگونه نیروهای آمریکایی به رژیم صهیونیستی کمک کرده‌اند.»
عراقچی خاطرنشان کرد: «از همه این شواهد مهم‌تر، اظهارات رئیس‌جمهور آمریکاست که در توئیت‌های خود به‌صراحت حمایت خود را اعلام کرده است. او صریحاً بیان کرده که بدون تجهیزات آمریکایی، این حملات ممکن نبود و همچنین اعلام کرده که مراحل بعدی نیز در دستور کار قرار دارد. بنابراین، از نظر ما، آمریکا شریک این حملات محسوب می‌شود و باید مسئولیت خود را بپذیرد. البته، در واکنش به حملات رژیم صهیونیستی، تمرکز خود را بر اهدافی در داخل رژیم صهیونیستی معطوف کرده‌ایم.»
عراقچی با بیان اینکه خرابکاری اسرائیل در سایت نطنز در جریان مذاکرات احیای برجام (بهار ۱۴۰۰) نیز با هدف تخریب مسیر دیپلماسی صورت گرفت و ایران در واکنش به آن غنی‌سازی ۶۰ درصدی را آغاز کرد، ادامه داد: «اکنون نیز اقدامی که صورت گرفته، دقیقاً با هدف تخریب دیپلماسی و مذاکرات انجام شده است. ما اطلاع داریم که دولت آمریکا با این اقدام همراهی کرده است. طی دو روز گذشته، از طریق کانال‌های مختلف، پیام‌هایی از آمریکا دریافت کردیم که ادعا می‌کنند در این حمله دخالتی نداشته و نخواهند داشت.
با این حال، ما این ادعا را باور نداریم، زیرا شواهدی در اختیار داریم که خلاف آن را نشان می‌دهد. اگر دولت آمریکا واقعاً چنین ادعایی دارد، باید به‌صورت صریح و علنی موضع خود را اعلام کند. ارسال پیام خصوصی کافی نیست. لازم است دولت آمریکا به‌طور شفاف حمله به تأسیسات هسته‌ای را محکوم کند. چنین اقدامی از منظر حقوق بین‌الملل محکوم است و انتظار ما این است که دولت آمریکا برای اثبات حسن‌نیت خود، حمله به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای را صراحتاً محکوم کرده و خود را از این ماجرا کنار بکشد.»
حسن‌نیت ایران
صحبت‌های عراقچی نشان می‌دهد که ایران در عین دفاع از خود در برابر تجاوزات اسرائیل و وارد کردن ضربه‌های متقابل به این رژیم، با توجه به دکترین و سیاست اصولی هسته‌ای خود مسیر دیپلماسی را مسدود نمی‌بیند؛ نه اینکه به هر توافقی تن می‌دهد. نکته‌ای که می‌توان در صحبت‌های عراقچی نیز مورد توجه قرار داد این است که ایران در چند روز گذشته فقط اسرائیل را هدف حملات سنگین قرار داده و سمت پایگاه‌های آمریکایی نرفته است. همچنین روز گذشته رسانه آمریکایی سی‌ان‌ان مدعی شد که یکشنبه هفته گذشته تماس تلفنی میان استیو ویتکاف و عراقچی به صورت مستقیم برقرار شده است. این خبر تا زمان تنظیم این گزارش تائید یا تکذیب نشد. اینکه آیا مسیر دیپلماسی می‌تواند ادامه پیدا کند یا نه، به تحولات روزهای آینده بستگی دارد.
