مقامهای جمهوری اسلامی ایران بهصورت پیوسته از تحولی قریبالوقوع در نظام جهانی خبر میدهند و در اظهارات خود نوید پایان نظم جهانی مبتنی بر سلطه آمریکا و ایجاد یک نظم جدید را میدهند. سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور اسلامی ایران در یکی از سخنرانیهای خود شاخصههای نظم جدید جهانی را «ایستادگی در مقابل یکجانبهگرایی، تحقق استقلال ملتها، اجرای عدالت در جوامع بشری، منزوی ساختن تحریم و جنگ، احترام به ملتها، چندجانبهگرایی، انحصارزدایی، گسترش همکاریهای رسانهای و تغییر سازوکارهای موجود در شورای امنیت سازمان ملل» عنوان میکند. اگر پیشبینی ظهور نظام جدید جهانی درست باشد، ایران برای ورود به این دوره جدید چه تمهیداتی اندیشیدهاست؟ آیا دکترین سیاست حکومت جمهوری اسلامی بر مبنای این تحول تدوین شدهاست؟ دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی چه ویژگیهایی دارد؟
چرا در نظام جمهوری اسلامی سند مشخصی برای تعیین راهبردهای بلندمدت سیاست خارجی تدوین و منتشر نشدهاست؟ عبدالرسول دیوسالار، پژوهشگر غیرمقیم اندیشکده مؤسسه خاورمیانه معتقد است که به دلایل مختلف ساختاری در نظام جمهوری اسلامی ایران از جمله تعدد بازیگران، رقابتهای سیاسی داخلی، تعارض منافع، موازیکاری و تهدیدهای فوری خارجی، امکان نگارش و اجرای اسناد بلندمدت راهبرد سیاست خارجی ممکن نمیشود. به اعتقاد این پژوهشگر، شکست در رسیدن به اهداف سند چشمانداز ۲۰ ساله ۱۴۰۴ درسی برای دستاندرکاران حاکمیت ایران بود که امکان توفیق در اجرای چنین اسنادی وجود ندارد. در ادامه متن کامل گفتوگوی «هممیهن» را با عبدالرسول دیوسالار، پژوهشگر غیرمقیم اندیشکده مؤسسه خاورمیانه مطالعه میکنید:
دو سال از حمله روسیه به اوکراین میگذرد و تحلیلگران بینالمللی هنوز بهطور کامل مطمئن نیستند که این جنگ چه سرانجامی خواهد یافت. تاکنون هم روسیه و هم اوکراین و غرب، از هیچ یک از مواضع خود با هدف پایان دادن به این درگیری کوتاه نیامدهاند. در این خصوص با دکتر جهانگیر کرمی، استاد مطالعات جهان دانشگاه تهران و کارشناس ارشد مسائل روسیه و قفقاز گفتوگو کردهایم. کرمی معتقد است امکان پایان جنگ بسیار نامحتمل است و هیچیک از دو طرف نشانهای برای پایان دادن به جنگ ارائه نکردهاند.