لشک کولاکوفسکی (۱۹۲۷–۲۰۰۹) فیلسوف لهستانی ازجمله مارکسیستهایی بود که به مرور زمان در حقانیت این مکتب تردید کرد و بعدتر نهتنها از حزب کمونیست اخراج شد، بلکه با اثر سهجلدی «جریانهای اصلی در مارکسیسم: تکوین، توسعه و تباهی»، یکی از مؤثرترین نقادیها از توتالیتاریسم کمونیستی را صورتبندی کرد. با این همه حیات پربار فکری او با حضور و تدریس در آکسفورد و برکلی تداوم پیدا کرد و اگرچه او به دلیل اعتراض دانشجویان غالباً چپگرای آلمانی، نتوانست پس از مرگ تئودور آدورنو، بر کرسی درس فلسفه دانشگاه فرانکفورت بنشیند، اما افکار و آرای او که زمینههای گوناگونی از فلسفه تا الاهیات مسیحی، از اسطورهشناسی تا مباحث عصر روشنگری، از اومانیسم تا سکولاریسم و... را در برمیگیرد، امروزه پیش روی ماست و ازقضا بیشازپیش مورد توجه قرار میگیرد. خسرو ناقد، نویسنده و مترجم شهیر ایرانی نیز بهتازگی کتابی را با نام «رویارویی با پاسداران مطلقگرایی» از مجموع مقالات کولاکوفسکی «تدوین و ترجمه» کرده است که راهی نو برای شناخت «جهان اندیشگی» کولاکوفسکی و برخی از سویههای کمترشناختهشده اندیشه او در ایران در اختیار خوانندگان فارسیخوان قرار میدهد. در ادامه گفتوگوی «هممیهن» با خسرو ناقد تقدیم شما خواهد شد.