اول رواداری، دوم تساهل

غلامعلی دهقان، کارشناس سیاسی و مدرس تاریخ، در یادداشتی برای "راهبرد" نوشت:

 نامه فائزه هاشمی در مورد برخوردهای هم‌بندی‌هایش در زندان اوین بار دیگر نشان داد اولویت نخبگان کشور می‌بایست توجه و اهتمام به مقوله فرهنگ باشد؛ نه سیاست.

واقعیت این است دارا بودن فرهنگ سیاسی مناسب در برخورد با دیگراندیشان ذیل داشتن فرهنگ بالا و رشد جامعه از جنبه فکری و فرهنگی قابل‌تصور است.

 اگر در جامعه‌ای از همان اوان کودکی تا بزرگسالی همزیستی مسالمت‌آمیز و تقویت روحیه کار جمعی شکل نگیرد و هرکس بخواهد فقط خود را حق و دیگری را باطل بداند، وضعیتی بهتر از آنکه فائزه هاشمی ترسیم کرده، شکل نخواهد گرفت.

 به تعبیری، نخست باید همگان باور داشته باشند تمامی حقیقت نزد آنان نیست. به قول بزرگمهر حکیم: "همه‌چیز را همگان دانند و همگان از مادر زاده نشده‌اند".

 اگر این ذهنیت شکل بگیرد که در دادوستد فکری، دیگران هم کالای فکری به‌دردبخوری دارند که می‌تواند‌ فایده داشته باشد؛ آنگاه تحمل همدیگر سهل و آسان می‌شود.

درغیراین‌صورت، هرکدام از ما می‌تواند بالقوه استبداد رای خود را بالفعل کند. تنها در صورتی می‌توانیم همدیگر را به رسمیت بشناسیم که حافظ‌گونه بیندیشیم:

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است

با دوستان مروت با دشمنان مدارا