آخرین تحولات قره‌باغ
دور تازه تنش‌های نظامی در قره‌باغ ۱۹ سپتامبر (۲۸ شهریور) آغاز شد. باکو اعلام کرد که در این منطقه یک عملیات «ضدتروریستی» را آغاز کرده و خروج نیروهای نظامی ارمنست
دور تازه تنش‌های نظامی در قره‌باغ ۱۹ سپتامبر (۲۸ شهریور) آغاز شد. باکو اعلام کرد که در این منطقه یک عملیات «ضدتروریستی» را آغاز کرده و خروج نیروهای نظامی ارمنستان از قره‌باغ را خواستار است. ارمنستان اعلام کرد که هیچ نیرویی در قره‌باغ ندارد و اقدام باکو را «تهاجم گسترده» خواند. این حمله به دنبال ماه‌ها تنش بر سر محاصره گذرگاه لاچین رخ داد و ترس از بازگشت به خصومت‌های جنگ ۲۰۲۰ را که هزاران نفر در جریان آن، جان خود را از دست دادند، برانگیخت؛ آتش‌بس غیرمنتظره که به ۲۴ ساعت درگیری بین نیروهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ پایان داد. پس از آتش‌بس در تاریخ ۲ مهرماه، دبیرکل سازمان ملل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با وزرای خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان دیدار کرد. آنتونیو گوترش طی این دیدار بر لزوم پایبندی به آتش‌بس در قره‌باغ تاکید کرد. در همین روز، ایروان خواستار اعزام فوری هیئت سازمان ملل به منطقه قره‌باغ برای نظارت بر اوضاع در منطقه شد. آرارات میرزویان در سخنرانی خود در سازمان ملل گفت: «سازمان ملل پس از ناکامی در جلوگیری از نسل‌کشی در رواندا، توانست مکانیسم‌های پیشگیری را ایجاد کند... اما امروز ما در آستانه شکست دیگری هستیم. جامعه بین‌المللی باید تمام تلاش خود را برای استقرار فوری یک مأموریت مشترک آژانس سازمان ملل در قره‌باغ به‌منظور نظارت و ارزیابی وضعیت حقوق بشر، بشردوستانه و امنیتی در محل انجام دهد». وزیر خارجه ارمنستان تاکید کرد که باکو در حال انجام «پاکسازی قومی» در منطقه است. در ۳ مهرماه، امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه باکو را به «تهدید کردن» مرزهای ارمنستان متهم کرد. وی گفت که فرانسه پس از حمله آذربایجان برای کنترل کامل قلمرو قره‌باغ کوهستانی، تمامیت ارضی ارمنستان را زیر نظر دارد. مکرون گفت: «فرانسه در حال حاضر در مورد تمامیت ارضی ارمنستان بسیار هوشیار است، زیرا این همان چیزی بوده که در خطر است.» وی افزود که روسیه اکنون با باکو «همدست» است درحالی‌که ترکیه، متحد آذربایجان «همیشه حامی اقدامات آن (آذربایجان) بوده است.» در پی اعتراضات شکل‌گرفته در ارمنستان پس از حمله نظامی آذربایجان به منطقه قره‌باغ کوهستانی، ۳ مهرماه یک منبع در وزارت کشور ارمنستان اعلام کرد که پلیس ایروان ۱۴۲ فعال سیاسی معترض را که خیابان‌ها را در مطالبه برای استعفای نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر این کشور، مسدود کرده بودند، بازداشت کرد. در همین روز دفتر مطبوعاتی دولت ارمنستان گزارش داد که تا ساعت دوازده به وقت محلی حدود ۵ هزار نفر از منطقه قره‌باغ وارد این کشور شده‌اند. در بیانیه این دفتر آمده است: «تا ساعت ۱۲ امروز به وقت محلی۴ هزار و۸۵۰ نفر از منطقه قره‌باغ وارد خاک جمهوری ارمنستان شده‌اند». در ادامه این بیانیه آمده است: «اطلاعات ثبت‌نامی مربوط به ۳ هزار و ۹۰۰ نفر از آنها جمع‌آوری شده است و نیازهای ۹۵۰ شهروند همچنان در حال شناسایی است. دولت برای همه شهروندانی که محل سکونت ازپیش‌تعیین‌شده ندارند، مسکن مناسب فراهم می‌کند. روند ثبت نیازها به‌منظور ارائه کمک‌ها همچنان ادامه دارد». دولت ارمنستان همچنین روز جمعه ۷ مهرماه اعلام کرد که تا ساعت ۱۸، ۹۷هزار و ۷۳۵ نفر از قره‌باغ به ارمنستان رسیدند. همچنین در روز ۴مهرماه دادگاهی در ارمنستان حکم بازداشت آلبرت بازیان، شهردار سابق ایروان و رئیس پیشین اتحادیه داوطلبان را به اتهام توطئه برای غصب قدرت صادر کرده است. وکیل مدافع متهم افزود: «به درخواست تحقیقات برای دستگیری بازیان به‌طور کامل پاسخ داده شد». وی اتهامات توطئه برای غصب قدرت و ترور «نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان علیه موکلش را بی‌اساس توصیف کرد. این وکیل مدافع گفت:«همه این اتهامات تنها متکی به شهادت یک نفر بوده است». ۵مهرماه آذربایجان رئیسجمهور خودخوانده قره‌باغ کوهستانی را بازداشت کرد. بنا به گزارش رسانه‌ها، روبن واردانیان، تاجر و رئیس‌جمهوری خودخوانده قره‌باغ از سوی نیروهای جمهوری آذربایجان در حال فرار به ارمنستان بازداشت شد. نخست‌وزیر ارمنستان روز ۶ مهرماه اعلام کرد که حتی یک ارمنی در منطقه قره‌باغ باقی نخواهد ماند. پاشینیان گفت که ساکنان ارمنی قره‌باغ «به‌عنوان بخشی از سیاست سیستماتیک پاکسازی قومی اخراج خواهند شد». پاشینیان افزود: «تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در روزهای آینده هیچ جمعیت ارمنی در قره‌باغ باقی نخواهد ماند، این اقدام مستقیم پاکسازی قومی و تبعید است و این همان چیزی است که جامعه جهانی به ما هشدار داده است.» روز گذشته، ۸ مهرماه نیز یک سخنگوی سازمان ملل گفت که سازمان ملل برای اولین بار در حدود ۳۰ سال گذشته، برای رفع نیازهای بشردوستانه هیئتی را به این منطقه اعزام خواهد کرد. این سخنگو گفت: «دولت آذربایجان و سازمان ملل متحد بر سر ماموریت در منطقه به توافق رسیده‌اند. این ماموریت در آخر هفته انجام خواهد شد.» وی افزود: «ماموریت ما بررسی وضعیت بشری و همچنین تعیین نیازهای بشردوستانه و افراد آواره خواهد بود.»
