نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

اختلاف ایروان و مسکو

مانور مشترک سربازان ارمنی و آمریکایی در نزدیکی شهر ایروان پایتخت ارمنستان برگزار شد. این مانور در واقع بسیار کوچکتر از تیترهایی بود که چند روز پیش درباره آن منتشر شده بود. براساس بیانیه مطبوعاتی نیروهای ایالات متحده در اروپا، تنها ۸۵ سرباز آمریکایی و ۱۷۵ سرباز ارمنی به مدت ۹ روز با یکدیگر برای ماموریت‌های بین‌المللی حفظ صلح آموزش دیدند. برخلاف آنچه برخی رسانه‌ها ادعا کردند، این اولین مانور نظامی مشترک ارمنستان نیست که با سربازان آمریکایی انجام می‌شود. در گذشته، ارمنستان نیروهای حافظ صلح را به افغانستان، کوزوو و عراق اعزام کرده و در رزمایش‌های ناتو در گرجستان شرکت کرده است. اما این بار، این مانور به دلیل شرایط سیاسی خاص، توجه‌ها را به خود جلب کرد: ارمنستان به‌رغم عضویت در پیمان نظامی مسکو، سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، امسال اجازه هیچ‌گونه تمرین نظامی تحت رهبری روسیه را در خاک خود نداده است. ایروان دلایلی برای این اقدام داشت. ارمنستان احساس می‌کند که توسط روسیه که به‌طور سنتی حامی ایروان بوده، مورد خیانت قرار گرفته است. ارمنستان معتقد است که کرملین به مدت ۲ سال و نیم بیکار ایستاده است، درحالی‌که آذربایجان، ارمنستان را گلوله‌باران می‌کند. ایروان همچنین احساس می‌کند در قره‌باغ کوهستانی، منطقه ارمنی‌نشین که توسط جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است، تنها مانده است. آذربایجان با مسدود کردن کریدور لاچین، تنها جاده ارتباطی ارمنستان و قره‌باغ کوهستانی، از مشغولیت‌های روسیه در ۹ ماه گذشته استفاده کرده است. حتی این منطقه از ماه ژوئن قادر به دریافت کمک‌های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نبوده و این امر منجر به بروز بحران گرسنگی برای ۱۲۰ هزار نفر از ساکنان این منطقه شده است. نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، آشکارا خشم خود را از ولادیمیر پوتین بیان کرده است. او ظاهراً می‌خواهد به مسکو نشان دهد که اگر روسیه به وظایف خود عمل نکند، کشورش می‌تواند به دنبال شرکای امنیتی دیگری باشد. این مصاحبه اولین مورد از چندین اقدام تحریک‌آمیز علیه کرملین بود. برای اولین بار از زمان آغاز جنگ تجاوزکارانه روسیه، ارمنستان نیز در روزهای اخیر یک محموله کمک‌های بشردوستانه به اوکراین ارسال کرد. تقریبا در همان زمان، آنا هاجوبجان، بانوی اول ارمنستان، به دعوت اولنا سلنسکا، همسر رئیس‌جمهور اوکراین، به کی‌یف سفر کرده و با رئیس‌جمهور این کشور نیز دیدار کرد. به نظر می‌رسد انتشار عکس این دو با هم خشم قابل‌توجهی را در کرملین برانگیخته است. روز جمعه وزارت خارجه روسیه سفیر ارمنستان را احضار و یادداشت اعتراضی را به وی تسلیم کرد. وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که «رهبری ارمنستان در روزهای اخیر یکسری اقدامات غیردوستانه انجام داده است.» استفان مایستر، کارشناس روسیه در شورای روابط خارجی آلمان، می‌گوید که در نتیجه جنگ اخیر تغییری در منافع صورت گرفته است. او می‌گوید که آذربایجان و ترکیه به شرکای مهم‌تری برای مسکو تبدیل شده‌اند، زیرا روسیه برای اجتناب از تحریم‌های غرب به مسیرهای تجاری جایگزین مانند کریدور شمال به جنوب از طریق آذربایجان نیاز دارد. ترکیه نیز نقش مهمی در این امر ایفا می‌کند. این سناریویی است که طی آن ارمنستان قربانی منافع بزرگتری شده است.
دوری سیاسی ارمنستان از پوتین با انقلاب دموکراتیک ۲۰۱۸ آغاز شد که نیکول پاشینیان را به قدرت رساند. با این حال، حتی اگر ایروان ترجیح می‌دهد از نظر سیاسی از آغوش روسیه خارج شود، نمی‌تواند از نظر اقتصادی یا امنیتی از مسکو دور شود. پوغوسیان کارشناس ارمنستان می‌گوید: «اگر ارمنستان رهبری روسیه را عصبانی کند، تأثیر منفی خواهد داشت.» او استدلال می‌کند که هیچ قدرت غربی مایل به ارائه حمایت نظامی از ارمنستان نخواهد بود. پوغوسیان می‌گوید هیچ نیروی نظامی به ارمنستان اعزام نخواهد شد. مایستر، کارشناس آلمانی روسیه نیز نگران است که پاشینیان با تحریکات خود علیه مسکو «قمار» کند. مایستر می‌گوید: «او به ما علامت می‌دهد: من آماده‌ام که از مسکو دور شوم.» اما این تحلیلگر همچنین می‌گوید که غرب آماده ارائه کمک زیادی به ارمنستان حداقل در قالب کمک نظامی نخواهد بود.»