گزارش تازه رویترز درباره مذاکرات مهم ایران و سه کشور اروپایی در استانبول
در آستانه انقضای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (۱۸ اکتبر) و با هشدار اروپا درباره فعال‌سازی «مکانیسم بازگشت تحریم‌ها» تا پایان اوت، دیپلمات‌های سه کشور اروپایی امروز در استانبول با تیم ایرانی دیدار می‌کنند. محور گفت‌وگوها: سرنوشت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم ناپدیدشده و جلوگیری از خروج ایران از NPT
به گزارش هم‌میهن آنلاین، فرانسه، بریتانیا و آلمان روز جمعه برای نخستین‌بار از زمان حملات هوایی ایالات متحده و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه ژوئن، مذاکراتی حضوری با مقامات ایرانی برگزار خواهند کرد؛ مذاکراتی که به گفته‌ی دیپلمات‌ها با هدف سنجش میزان تمایل تهران به مصالحه و جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها انجام خواهد شد.
این سه کشور اروپایی، به همراه چین و روسیه، طرف‌های باقی‌مانده در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شوند؛ توافقی که در ازای محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌ها را لغو کرد و ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد.
گفت‌وگوهای روز جمعه، میان دیپلمات‌های ارشد گروه موسوم به E3 و تیم مذاکره‌کننده ایران، در شهر استانبول برگزار خواهد شد.
پیش از حملات هوایی ماه ژوئن، ایالات متحده پنج دور گفت‌وگو با ایران انجام داده بود؛ حملاتی که دانلد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، مدعی شد «برنامه‌ای را که به زعم واشنگتن و متحدش اسرائیل برای دستیابی به بمب هسته‌ای طراحی شده بود، نابود کرده است». ایران همواره ادعای تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده است.
به گفته‌ی دیپلمات‌های ایرانی و اروپایی، در حال حاضر چشم‌اندازی برای بازگشت ایران به میز مذاکره با ایالات متحده وجود ندارد.
با این‌حال، طرف‌های اروپایی بر این باورند که احیای مذاکرات ضروری است؛ چرا که با توقف بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تأسیسات هسته‌ای ایران، و با نزدیک‌شدن به ضرب‌الاجل ۱۸ اکتبر ـ زمانی که مفاد اصلی توافق ۲۰۱۵ منقضی خواهد شد ـ خطرات افزایش یافته است.
همچنین، اروپایی‌ها خواهان دریافت توضیحاتی درباره سرنوشت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی هستند؛ ماده‌ای که از زمان حملات ماه گذشته، از محل نگهداری آن اطلاعی در دست نیست.
وزیر خارجه آلمان، روز ۱۸ ژوئیه در یک نشست خبری در پاریس گفت: «ما مصمم هستیم که هرکاری برای رسیدن به راه‌حلی دیپلماتیک انجام دهیم.»
بازگشت تحریم یا تمدید توافق؟
بر اساس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که توافق ۲۰۱۵ را به رسمیت شناخت، امکان بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل پیش از انقضای توافق وجود دارد؛ فرآیندی که حدود ۳۰ روز به طول می‌انجامد.
سه کشور اروپایی، که نمی‌خواهند با انقضای توافق، اهرم فشار خود را از دست بدهند، هشدار داده‌اند که در صورت عدم حصول یک توافق جدید هسته‌ای، مکانیسم موسوم به «بازگشت خودکار تحریم‌ها» را فعال خواهند کرد؛ مکانیسمی که تمام تحریم‌های پیشین سازمان ملل علیه ایران، از جمله در حوزه‌های نفت، بانکداری و دفاعی را بازمی‌گرداند.
با توجه به اینکه روسیه ـ متحد ایران ـ در ماه اکتبر ریاست شورای امنیت را در دست خواهد گرفت، سه کشور اروپایی اعلام کرده‌اند که فرصت نهایی برای فعال‌سازی تحریم‌ها، پایان ماه اوت خواهد بود.
سه دیپلمات اروپایی، یک دیپلمات منطقه‌ای و یک دیپلمات ایرانی اعلام کرده‌اند که گفت‌وگوهای استانبول عمدتاً بر مسئله مکانیسم بازگشت تحریم‌ها متمرکز خواهد بود.
به گفته آنان، کشورهای E3 قصد دارند احتمال تمدید مکانیسم بازگشت تحریم‌ها تا حداکثر شش ماه را با ایران در میان بگذارند.
در مقابل، ایران باید تعهداتی را در زمینه‌هایی کلیدی بپذیرد؛ از جمله آمادگی برای گفت‌وگوهای آتی با واشنگتن، همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، و ارائه گزارشی روشن از وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود.
کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه در سخنانی در سازمان ملل اعلام کرد که تهران با سفر یک تیم فنی از آژانس در هفته‌های آینده موافقت کرده است.
او هشدار داد که فعال‌سازی مکانیسم بازگشت تحریم‌ها با واکنشی قاطع از سوی تهران روبه‌رو خواهد شد. ایران پیش‌تر تهدید کرده بود که در صورت چنین اقدامی، از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج خواهد شد.
غریب‌آبادی همچنین گفت که شنیده‌هایی درباره احتمال تمدید مهلت وجود دارد، اما افزود: «بحث در مورد تمدید در حال حاضر بسیار زودهنگام است. ما تا ۱۸ اکتبر، حدود سه ماه فرصت داریم.»
یکی از مقامات دولت ترامپ، که نخواست نامش فاش شود، در پاسخ به اینکه آیا واشنگتن در حال رایزنی با E3 درباره بازگرداندن تحریم‌هاست، گفت که ایالات متحده با سه کشور اروپایی «هماهنگ» است، اما از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرد.
ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیلی، روز پنج‌شنبه در پاریس حضور داشت و قرار بود با مقامات فرانسوی درباره موضوعاتی از جمله ایران گفت‌وگو کند. به گفته چهار منبع مطلع، این دیدار برنامه‌ریزی شده بود.
اسرائیل اعلام کرده است که هدف از حملات اخیرش به ایران، از میان بردن هرگونه امکان برای دستیابی دشمن قسم‌خورده‌اش به سلاح هسته‌ای بوده است.
