تبریز در انتظار مدیریت شهری متخصص
توحید اصغری، کارشناس ارشد عمران
دایر شدن بلدیه (شهرداری) در تبریز در صدر مشروطیت، یک رخداد عادی و تاسیس یک اداره معمولی نبود. این نهاد در یک فضای انقلابی، به همت اکثریت بپاخاسته، در راستای مشارکت مردم در سرنوشت خود پا گرفت.
نمایندگان خردمند و دوراندیش انجمن ایالتی آذربایجان برای نهادینه کردن حاکمیت قانون و سپردن امور مردم به خود آنها تشکیل و انجمن‌های شهر و تاسیس بلدیه (شهرداری) در این خطه را تصویب کرده و به اجرا گذاشتند.
سردار همایون خان والی در سال ۱۲۸۶ اولین شهردار تبریز که نظامنامه اولیه توسط او نوشته شده، در بند اول نظامنامه، مقصود اصلی از تاسیس بلدیه (شهرداری) را حفظ منافع شهر و ایفای حوائج اهالی شهرنشین اعلام کرده است. طی ۱۱۷ سال از شروع فعالیت شهرداری، شهر تبریز دستخوش حوادث تاریخی و اقلیمی فراوانی شده و طی این سال‌ها تبریز ۶۰ شهردار داشته است که ازجمله شهرداران توانمند و اندیشمند می‌توان به آقایان سردار همایون قاسم خان والی، علی مسیو، محمدعلی تربیت، حسینقلی‌خان جلیلی( ارفع‌الملک ) و در سال‌های اخیر مهندس میرطاهر موسوی، مهندس درویش‌زاده، دکتر نوین، دکتر ایرج شهین باهر و مهندس عباس رنجبر اشاره کرد.
حسینقلی‌خان جلیلی در سه دوره متفاوت در سال‌های ۱۲۹۹-۱۲۹۷ و ۱۳۱۰-۱۳۰۹ و ۱۳۱۶-۱۳۱۳ شهردار تبریز بود. ارفع‌الملک یکی از برجسته‌ترین افراد در شهر تبریز بود. این شخص شهرت زیادی در درست‌کاری و کاردانی و مدیریت داشت. به همین دلیل بیشتر اوقات مسئولان ارشد کشوری در مواقع سخت از ایشان کمک می‌گرفتند. تبریز شهر اولین‌ها در زمانی بود که در کشور مصیبت‌زده اندک امکاناتی وجود داشت. شهرداری چون ارفع‌الملک جلیلی، کارهای ناممکن آن روزگار را در کمتر از سه سال به سرانجام رساند.
اکنون پس از یک قرن و با پیشرفت سال‌های اخیر و تمام امکانات و تمام اختیارات با توصیه افراد ناآگاه و با تصمیم غیرکارشناسی شورای غیرمتخصص که اغلب اعضای شورای محترم هیچ‌گونه سابقه کار مدیریت عمرانی و شهری نداشتند و تاکیداً با توصیه اشخاص غیرمرتبط که هیچ‌گونه آگاهی به شرایط عمومی و اقتصادی کشور به‌خصوص شهر تبریز نداشتند، تصمیم به برکناری شهردار تازه انتخاب‌کرده خودشان آقای مهندس عباس رنجبر که در روز انتخاب از کارآمدی و پاکدستی ایشان سخن‌ها می‌گفتند، گرفتند و در تصمیم دیگری کلید شهر بزرگ تبریز را به مهندس جوانی سپردند که شهر خود را به امید و وعده ترک کرده و پایتخت‌نشین شده بود تحویل دادند.
این انتخاب به هر دلیل که بین اعضای شورای محترم اتفاق افتاد، شهر تبریز را به سمتی سوق داد که امروز پس از سه سال و در یک اقدام غیرکارشناسی و نابهنگام با افزایش ۳۰۰ درصدی، بودجه شهررا به سی هزار میلیارد تومان رساندند؛ این افزایش باید با افزایش تمامی عوارض‌ها چه عوارض نوسازی، مشاغل و بقیه تامین شود که در شرایط اقتصادی فعلی اثر بسزایی در افزایش قیمت مسکن داشت و قشر آسیب‌پذیر و مستاجران جامعه را هرچه بیشتر تحت فشار قرار داد.
با این تصمیمات نه‌تنها شاهد کاهش ترافیک و بهبود اوضاع شهر نشد که بلکه با اولین برف سال ۱۴۰۲ خیابان‌های شهر تبریز تبدیل به پارکینگ شد. مردم پس از ساعت‌ها تحمل ترافیک مجبور به رها کردن خودرو در خیابان شدند و در سرمای شدید با پای پیاده برای رسیدن به منزل مسیر‌های چندکیلومتری را طی کردند.
برخی خیابان‌های اصلی شهر و کمربندی‌های شهر که نیازی ضروری و بعضاً اصلاً نیاز به آسفالت‌ریزی نداشت با تراش آسفالت و ایجاد چاله‌ها در طول هفته‌ها ترافیک ایجاد کرده و با آسفالت‌ریزی بی‌برنامه مشکل را دوچندان کردند؛ با بی‌تدبیری تصمیم به سنگ‌فرش خیابان‌هایی گرفتند که در مسیر اتوبوس‌های بی‌آرتی هستند، صرف نظر از وزن بالای ترافیکی اتوبوس‌ها بر این سنگ‌فرش‌ها به دلیل شرایط جوی تبریز و باتوجه به تجربه نبود جوابدهی محلول‌پاشی در زمان بارش برف در زمستان، شهرداری تبریز مجبور به نمک‌پاشی خواهد بود؛ با اولین نمک‌پاشی سنگ‌فرش بتنی تخریب خواهد شد و تبریز تبدیل به شهر چاله‌ها می‌شود.
اجرای بعضی از پل‌ها که با این شرایط اقتصادی نیاز مبرمی نبود با این حال اصرار بر اجرای این پل‌ها باتوجه به هزینه‌های اعلامی ازجمله نقاط ضعف مدیریتی وکم‌کاری‌های شورای شهر محترم است. به فرموده مقام معظم رهبری، آذربایجان سر ایران است و به نظر اندیشمندان و فرهیختگان تبریز چشم آذربایجان است. چشم آذربایجان (تبریز) لایق شورا و شهرداری به‌مراتب توانمندتر و کاربلدتر است. حضور مردم در انتخابات آتی شوراها و انتخاب شایستگان و افراد اصلح و متخصص می‌تواند کیفیت شورای هفتم را تضمین کرده و امیدوار به توسعه تبریز باشیم.
