جایی که موشک‌های ایرانی اصابت کرد؛ قلب آلودگی محیط زیستی اسرائیل!
موشک‌های ایران، پالایشگاه‌های سرطان‌ساز حیفا را هدف گرفتند؛ همان جایی که دولت اسرائیل سال‌هاست سلامت مردم را فدای سود شرکت‌های نفتی می‌کند. حالا دودِ تعطیلی موقت «بازان» به چشم خودشان رفته است!
به گزارش هم میهن آنلاین، پالایشگاه‌های نفت در حیفا، نفت خام را پالایش می‌کنند و آن را به انواع محصولات که در اصطلاح به آنها محصولات پایین‌دستی گفته می‌شود، تبدیل می‌نمایند. در طول جنگ، این پالایشگاه‌ها با دو موشک هدف قرار گرفتند که موجب آسیب جدی به زیرساخت‌ها، خطوط لوله و خطوط انتقال برق شدند.
بازان، که نام کامل آن "گروه صنایع پالایش نفت بنیانی حیفا" (Bazan Group Ltd.) است، یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی اسرائیل به‌شمار می‌رود. این شرکت در خلیج حیفا واقع شده و مالک و اداره‌کننده‌ی مجموعه‌ای از پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های شیمیایی و انرژی است که از لحاظ اقتصادی و زیست‌محیطی نقشی بسیار مهم و بحث‌برانگیز در شمال اسرائیل ایفا می‌کنند.
بازان سالانه بیش از ۹ میلیون تن نفت خام را پالایش می‌کند و آن را به طیفی وسیع از محصولات پایین‌دستی شامل بنزین، دیزل، نفت سفید، آسفالت، و مواد اولیه‌ی پلاستیک تبدیل می‌نماید. این شرکت تأمین‌کننده‌ی اصلی سوخت و مواد پتروشیمی برای بازار داخلی اسرائیل است و بخشی از محصولات خود را نیز صادر می‌نماید.
شرکت بازان رابطه‌ای پیچیده و گاه پرتنش با دولت اسرائیل دارد. از یک‌سو، این شرکت برای اقتصاد و تأمین انرژی کشور حیاتی تلقی می‌شود؛ و از سوی دیگر، فشارهای عمومی و علمی برای تعطیلی یا جابه‌جایی آن افزایش یافته‌اند. دولت اسرائیل در سال ۲۰۲۲ تصمیم گرفت که تأسیسات بازان تا سال ۲۰۳۰ تعطیل شوند و جای خود را به ناحیه‌ای سبز و فناورانه بدهند. اما شرکت بازان به‌صورت آشکار با این تصمیم مخالفت کرده و فعالیت‌های لابیگری گسترده‌ای را برای ممانعت از اجرای آن آغاز کرده است. حمایتهای جدی دولت نتانیاهو و تبدیل نظارت بر این شرکت و فعالیتهایش به سیرکی مضحک، همه چیز را تحت تأثیر قرار داده است.
پس از حمله موشکی قدرتمندانه کشورمان، روند تعمیر آسیب‌ها آغاز شد با هدف بازگشت به ظرفیت کامل که تا ماه اکتبر نهایی شود. همزمان با آغاز این فعالیت‌ها، یک سازمان زیست‌محیطی که شبکه‌ای از چندین شهر شمالی را دربر می‌گیرد، متوجه انتشار بنزن، ماده‌ای سرطان‌زا، با سطحی صد برابر بیشتر از میزان عادی شد. این انتشار در حصار محوطه‌ی پالایشگاه "بازان" و همچنین در یک دبیرستان مشاهده شد.
شرکت "بازان" طبق روال معمول، وقوع هرگونه مورد غیرعادی را انکار کرد و اعلام نمود که ایستگاه‌های سنجش داخلی‌اش در محدوده‌ی مجموعه، هیچگونه مقادیر غیرمعمولی را ثبت نکرده‌اند. نهاد ناظر دولت نتانیاهو، دستور بررسی موضوع را به شرکت بازان صادر کرده و اعلام کرده است که همه‌ی اقدامات لازم را برای رفع علل این مشکل انجام خواهد داد. این وضعیت در عین حال سیرک نظارتی در نظام موجود را برجسته می‌کند، نظامی که در آن خودِ کارخانه مسئول تحقیق درباره‌ی حادثه است، نه یک نهاد بیرونی.
نکته کلیدی آن است که سال‌هاست درخواست‌هایی برای تعطیلی این پالایشگاه مطرح شده است. گزارش‌های متعددی درباره‌ی نرخ بالای ابتلا به سرطان و آسم در حیفا منتشر شده است. حیفا شهری است با نرخ مهاجرت منفی؛ مردم نمی‌خواهند در آن زندگی کنند یا به آن مهاجرت کنند.
شهر حیفا، واقع در شمال اسرائیل و در ساحل دریای مدیترانه، یکی از آلوده‌ترین مناطق کشور به‌شمار می‌رود. بخش عمده‌ی این آلودگی ناشی از وجود صنایع سنگین نفتی و شیمیایی، به‌ویژه مجتمع عظیم پالایشگاهی «بازان» و سایر تأسیسات پتروشیمی در منطقه‌ی خلیج حیفا است.
مهم‌ترین مشکل زیست‌محیطی حیفا، آلودگی شدید هواست. گزارش‌های متعددی از نهادهای مستقل و سازمان‌های دولتی نشان داده‌اند که ساکنان این شهر در معرض میزان‌های بالایی از آلاینده‌های سمی، به‌ویژه ترکیبات فرّار آلی مانند بنزن، تولوئن، و آمونیاک قرار دارند. این ترکیبات می‌توانند باعث بروز بیماری‌هایی همچون سرطان، آسم، و بیماری‌های تنفسی مزمن شوند.
مطالعات اپیدمیولوژیک، به‌ویژه تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، نشان دادند که نرخ ابتلا به سرطان خون و بیماری‌های ریوی در منطقه‌ی خلیج حیفا به‌طور معناداری از میانگین کشوری بالاتر است. این آمار، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان شهروندان، فعالان محیط زیست و حتی برخی مقامات رسمی برانگیخت.
یکی از مشکلات ساختاری در مدیریت زیست‌محیطی حیفا، اتکای بیش‌ازحد به خوداظهاری صنایع بزرگ نظیر «بازان» است. در واقع، سپردن نظارت به خود کسانی که باید به آنها نظارت شود! ایستگاه‌های سنجش آلودگی که توسط خود این شرکت‌ها اداره می‌شوند، معمولاً اطلاعات دقیقی از تخلیه‌ی واقعی مواد آلاینده منتشر نمی‌کنند یا موارد غیرعادی را انکار می‌نمایند. نبود نهادهای نظارتی مستقل، امکان پاسخ‌گویی و شفافیت را به‌شدت تضعیف کرده است.
در مقابل این بحران، طرحی بلندپروازانه برای تعطیلی کامل تأسیسات بازان تا سال ۲۰۳۰ و تبدیل منطقه‌ی صنعتی خلیج حیفا به یک ناحیه‌ی سبز با کاربری مسکونی و فناوری‌محور مطرح شده است. این طرح از حمایت شورای ملی اقتصاد و برخی مقامات دولتی برخوردار است. با این حال، شرکت‌های نفتی همچنان در حال مقاومت علیه این تغییر هستند.
بازان فعلا در تلاش برای استفاده از اهرم لابیگری است و خریدن دولتیان برای بقای فعالیتهایش، پالایشگاه موشک خورد و تعطیل شد فعلاً!!!
