آینده ارتباطات در سال ۱۴۰۴/تحولات فناورانه ارتباطی و تاثیرات آن بر جامعه ایران
سال ۱۴۰۴ در حالی از راه میرسد که فناوریهای نوین ارتباطی در حال متحولکردن شیوههای برقراری ارتباط میان انسانها، سازمانها و دولتهاست. این تحولات به سرعت در حال گسترشاند و ایران نیز بهعنوان بخشی از جامعه جهانی، نمیتواند از آنها دور بماند. با ورود به سال جدید، تغییرات مهمی در عرصه ارتباطات در ایران نمایان خواهد شد.

سال ۱۴۰۴ در حالی از راه میرسد که فناوریهای نوین ارتباطی در حال متحولکردن شیوههای برقراری ارتباط میان انسانها، سازمانها و دولتهاست. این تحولات به سرعت در حال گسترشاند و ایران نیز بهعنوان بخشی از جامعه جهانی، نمیتواند از آنها دور بماند. با ورود به سال جدید، تغییرات مهمی در عرصه ارتباطات در ایران نمایان خواهد شد.
تحولات فناورانه، نحوه انتشار اخبار و اطلاعات و نیز الگوهای تعامل اجتماعی، شیوههای بیان نظرات و حتی فضای عمومی جامعه را تا حدی دگرگون خواهد کرد. آینده ارتباطات در ایران از یکسو، افقهای جدیدی را برای تعاملات بینفردی و جمعی باز میکند و از سویدیگر، چالشهایی را به همراه دارد. در این یادداشت با روندهای کلیدی ارتباطات اجتماعی در سال پیشرو آشنا میشوید. هوش مصنوعی پیشرفتهای چشمگیری داشته است و تأثیرات آن نیز روزبهروز بیشتر نمایان میشود.
این فناوری قادر شده ارتباطات را به گونهای خودکار و هوشمند بهینهسازی کند. چتباتها و دستیارهای هوشمند همچنان در حال تغییر نحوه تعامل مردم با دستگاهها و سیستمها هستند. هوش مصنوعی در تحلیل دادهها، تولید خودکار محتوا و بهبود تجربه کاربران در رسانههای اجتماعی و پلتفرمهای خبری، تأثیرگذار خواهد بود. از یکسو، این فناوری انتشار اطلاعات را سریعتر و دقیقتر میکند اما از سویدیگر، نگرانیها در مورد سوءاستفاده از الگوریتمهای هوشمند برای هدایت افکار عمومی و ایجاد فیلترهای اطلاعاتی بیشتر خواهد شد.
نقش شبکههای اجتماعی در سال 1404، بیشازپیش برجسته خواهد بود. تغییرات فرهنگی ناشی از شبکههای اجتماعی در ایران، بهویژه در میان نسل جوان، بسیار چشمگیر است. این شبکهها نهتنها بستری برای تبادل اطلاعات و اخبار هستند، بلکه به مکانهایی برای ابراز هویت فردی، تعاملات اجتماعی و حتی کسبوکارهای نوین تبدیل شدهاند. تأثیرات این شبکهها بر سبک زندگی و نگرشهای اجتماعی بهخصوص در موضوعاتی چون سیاست، فرهنگ و مصرف، هر روز پُررنگتر میشود.
با گسترش اینترنت پُرسرعت و فناوریهای جدید، مصرف رسانهای مردم بهسوی پلتفرمهای درخواستی محتوای شخصیسازیشده خواهد رفت. تلویزیونهای اینترنتی، سرویسهای استریم و رسانههای تعاملی، جایگزین شیوههای سنتی دریافت اخبار و سرگرمی خواهند شد. این روند باعث کاهش اهمیت تلویزیون و افزایش نقش کاربران در انتخاب و تولید محتوا میشود.
رسانههای سنتی در سالهای اخیر با چالشهای فراوانی مواجه شدهاند؛ ازجمله کاهش مخاطب، بحران اعتماد عمومی و فشارهای اقتصادی که بر کسبوکار آنها تأثیر گذاشته است. در سال ۱۴۰۴، این چالشها همچنان ادامه خواهد داشت، اما علاوه بر آن، شاهد تحولاتی در ساختار و شیوه فعالیت رسانهها خواهیم بود. یکی از مهمترین تغییرات، ظهور پلتفرمهای چندرسانهای است که موجب شدهاند رسانهها به فضایی پویا و چندبعدی تبدیل شوند.
این پلتفرمها با استفاده از ترکیب متن، تصویر و ویدئو، تجربه کاربری را بهکلی دگرگون میکنند و راهحلی برای جلبتوجه و تعامل بیشتر با مخاطبان ارائه میدهند. افزون بر این، ادغام فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی، بلاکچین و واقعیت افزوده در تولید محتوا، مرزهای رسانههای سنتی را از نو تعریف میکند. این فناوریها نهتنها فرآیندهای خبری را سریعتر و دقیقتر میکنند، بلکه تجربه مخاطب را جذابتر و تعاملیتر میسازند. واقعیت افزوده، بهویژه امکان ایجاد تجربیات غنیتری را در اختیار کاربران قرار میدهد که رسانهها را قادر میکند محتوا را بهشکلی جذاب و تاثیرگذارتر ارائه کنند.
تلویزیون و روزنامهها در رقابت با پلتفرمهای دیجیتال، بیشتر به سمت تولید محتوای آنلاین حرکت خواهند کرد. تولید محتوای چندرسانهای، انتشار اخبار در لحظه و افزایش نقش پادکستها و ویدئوهای کوتاه، شیوه مصرف اطلاعات را دگرگون میکند. همچنین روزنامهنگاری شهروندی با رشد ابزارهای دیجیتال، تقویت خواهد شد و مردم بیشازپیش در تولید و انتشار اخبار نقش خواهند داشت.
همچنین سرعت و دقت انتشار اخبار، افزایش یافته و ابزارهای تحلیل دادهها به رسانهها امکان میدهد تا بهتر نیازها و علاقهمندیهای مخاطبان خود را شناسایی کنند. خلاصه در سال ۱۴۰۴، تحولات فناوری ارتباطی ادامه خواهد یافت و تأثیر عمیقی بر فرهنگ و سبک زندگی مردم خواهد گذاشت.
فضای مجازی بهعنوان بستری دموکراتیک، فرصتهای جدیدی برای بیان نظرات و مشارکت عمومی فراهم کرده، اما با چالشهایی مانند شیوع اطلاعات جعلی، مواضع افراطی و قطبیشدن جامعه نیز همراه است. در کنار بهرهبرداری از امکانات مثبت این تحولات، باید برای مقابله با چالشهای فرهنگی و اجتماعی، راهکارهایی اندیشیده شود. همگامی با این روندها، بهبود کیفیت زندگی اجتماعی و اقتصادی کشور را بههمراه خواهد داشت.