راه حل فوری کاهش قیمت خودرو / دولت به جای مداخلات دستوری پی در پی باید به سیستم بازار اعتماد کند
سیاست‌های حمایتی دولت در حوزه تولید خودرو تنها برای دو خودروساز بزرگ بیش از ۲۲۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته به بار آورد.
سیاست‌های حمایتی دولت در حوزه تولید خودرو تنها برای دو خودروساز بزرگ بیش از 220 هزار میلیارد تومان زیان انباشته به بار آورد. نیت دولت اگرچه جلوگیری از تورم خودرو و حمایت از مصرف‌کننده است اما این هدف به دلیل مکانیزم نادرست فروش به ضد خود تبدیل شده است.
قرعه‌کشی‌هایی که بیشتر به لاتاری تبدیل شده بود، فرصت‌های بادآورده‌ای نصیب عده‌ای محدود کرده بود و رانتی به بزرگی فاصله قیمت کارخانه و بازار برای افراد برنده ایجاد می‌کرد.
در روزهایی که خودروسازان با قرعه‌های بعضاً نمایشی در حال رانت‌فروشی بودند، عرضه خودرو در بورس فضایی شفاف برای فروش و قیمت این محصول فراهم کرد اما دستانی که نفع‌شان در ماندگاری سودهای یک‌شبه بود، مانع از ادامه عرضه‌های بورسی شدند.
حذف رانت، بزرگ‌ترین مزیت بورس
با وجود آنکه بخشی از خودروهای تجاری در بورس همچنان عرضه می‌شود اما در بازار خودروهای شخصی، به موازات بورس، بازاری غریب در جریان است.
حمیدرضا محمدی، کارشناس ارشد خودرو و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با هم‌میهن تاکید کرد: در شرایط تورمی، کالاهایی با نقدشوندگی بالا تبدیل به کالایی سرمایه‌ای شدند. خودرو نیز یکی از این کالاهاست که به واسطه فاصله بسیار زیاد و قابل توجه قیمت کارخانه و بازار آزاد، رانتی بزرگ با خود دارد که متاسفانه به مصرف‌کننده واقعی نمی‌رسد.
او با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین کارکرد بورس کالا حذف رانت‌فروش و خالی کردن دست دلالان است، گفت: در عرضه‌های بورسی، تنها افرادی که واقعاً مصرف‌کننده هستند، معامله انجام می‌دهند و اساساً رانتی وجود ندارد که انگیزه‌ای برای حضور افرادی غیر از مصرف‌کننده نهایی وجود داشته باشد.
سیاست اشتباه فریز قیمت
محمدی عنوان کرد: در بورس، مکانیزم بازار تابع عرضه و تقاضاست و قیمت‌ها مطابق بر شاخص‌های کلان اقتصاد کشف می‌شود. این اتفاق نقطه مقابل سرکوب قیمت است. با لحاظ تورم 50 درصد، رشد قیمت دلار و هزینه تمام‌شده کارخانه، قیمتی در بازار پیشنهاد می‌شود و خریداران آمادگی خرید خود را با توجه به جمیع شرایط اعلام می‌کنند. بورس کالا سیاست فریز قیمت را دفع می‌کند و به مکانیزم اصلی بازار باز می‌گردد.
به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه در کنار شکل‌گیری یک بازار رقابتی، تامین نقدینگی مورد نیاز و سرمایه در گردش تولید نیز از مهمترین دستاوردهای عرضه خودرو در بورس محسوب می‌شود. این دستاورد موجب افزایش تولید شده و رشد تولید نیز به افزایش عرضه و در نتیجه کاهش قیمت می‌انجامد. بنابراین به جای اینکه به صورت دستوری قیمت‌ها را سرکوب کنیم با فراهم کردن زمینه افزایش تولید به هدف کاهش قیمت دست پیدا می‌کنیم.
محمدی در نتیجه‌گیری مزایای عرضه خودرو در بورس کالا را در 6 دسته طبقه‌بندی و بیان کرد: مزیت‌های بورسی شدن خودرو عبارتند از 1.حذف رانت واسطه‌ها و دلالان و حواله‌داران و برندگان لاتاری و قرعه‌کشی و حذف شکاف قیمت کارخانه و بازار ۲.کشف قیمت واقعی کالا در یک بازار شفاف و رقابتی از طریق مکانیسم عرضه و تقاضای بازار ۳. افزایش سرمایه در گردش تولید و بالبطع افزایش تولید خودرو و افزایش عرضه خودرو و تنظیم بازار ۴.رضایت مصرف‌کنندگان واقعی بایت تهیه خودرو به قیمت پایین‌تر از بازار آزاد ۵.کسب درآمد مالیاتی دولت از ناحیه مالیات بر خرید و فروش در بورس کالا درحالی‌که در شرایط فعلی دلالان مالیاتی پرداخت نمی‌کنند. ۶.کمک به اقتصاد کشور و حل مشکل ناترازی‌ها و ایجاد فضای کسب و کار سازنده به نفع مصرف‌کننده و تولید‌کننده و سهامداران.
تقدیم سرمایه گردش به دلالان در روش غیربورسی
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با هم‌میهن اظهار کرد: موضوع عرضه خودرو در بورس یکی از پرچالش‌ترین سیاست‌های مالی سال‌های گذشته بوده. از عجایب این حوزه اینکه تمام مسئولان به‌ویژه وزیر صمت فعلی، پیش از گرفتن سمت، بر عرضه خودرو در بورس تاکید می‌کنند ولی به محض آنکه بر صندلی مسئولیت می‌نشینند؛ موضع‌شان تغییر می‌کند.
او معتقد است: کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا و نه به صورت قطره‌چکانی در بورس کالا می‌تواند صورت بگیرد. با حضور مصرف‌کننده واقعی در معامله، پیشنهادها از طرف عرضه‌کننده و متقاضی مطرح می‌شود و قیمت مبتنی بر مکانیزم بازار کشف می‌شود. این قیمت بدون فاصله قیمتی که امروز بین محصول کارخانه و بازار وجود دارد به دست می‌آید و خالی از رانت است.
آقابزرگی توضیح داد: نکته مهم دیگر درعرضه خود در بورس، به گردش افتادن مجدد سرمایه در گردش ناشی از فروش خودرو است. اگر خودرو غیر از بورس در جای دیگری عرضه شود، این سرمایه‌ها که می‌تواند در اختیار تولید خودرو و افزایش کیفیت قرار بگیرند، به دست دلالان می‌افتد. با کشف قیمت منصفانه و شفاف و تامین سرمایه در گردش تولید، نهایتاً قیمت مصرف‌کننده نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
