پاسخ متقابل تا ۴۸ ساعت آینده

ايران مي‌‌گويد انتظار دارد طي ساعات آينده پاسخ طرف مقابل را دريافت کند

جلسه پشت جلسه برگزار می‌‌شود. نشست فوری شورای عالی امنیت ملی، نشست مسئولان وزارت خارجه با کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌‌ خارجی مجلس و نشست غیرعلنی مجلس با حضور مقامات شورای عالی امنیت ملی که دیروز برگزار شد. به نظر می‌‌رسد ایران خود را برای توافق نهایی آماده می‌‌کند و در حال مهیا کردن مقدمات قانونی آن است. اما هنوز پاسخ نهایی از سوی طرف مقابل ارائه نشده است. ایران توپ را به زمین طرف مقابل انداخته و حالا به انتظار حرکت «عقلانی» طرف مقابل نشسته است. ایران می‌‌گوید نظر نهایی‌‌اش درباره متن مذاکرات احیای برجام را به طرف مقابل ارسال کرده و از نظر ایران با لحاظ کردن برخی جزئیات، توافق نهایی است. خبرگزاری ایسنا هم به نقل از یک منبع آگاه گزارش داده که ایران انتظار دارد طرف دو روز آینده پاسخ طرف مقابل را دریافت کند. محمدتقی نقدعلی، یکی از نمایندگان مجلس نیز با بیان اینکه در جلسه غیرعلنی دیروز مجلس، آخرین نسخه توافقنامه مطرح شد، گفت:«جلسه‌‌ی سازنده و خوبی بود؛ هم نمایندگان از روند مذاکرات مطلع شدند و هم اینکه برخی از نقطه‌نظرات منتقل شد و همچنین به برخی سوءتفاهمات و ابهامات نمایندگان پاسخ داده شد، اما فرصتی برای جمع‌بندی نسبت به پاسخ‌‌های وزارت خارجه و تیم مذاکره‌کننده فراهم نشد. در مجموع به عنوان یک جلسه مقدماتی و دست‌گرمی، مطالب خوبی مطرح شد.» این نماینده مجلس خاطرنشان کرد:«در جلسه امروز به صورت اجمالی برخی از مطالب موجود در پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا که در قالب تقاضای اصلاح مکاتبه شده بود، بیان شد که عمدتاً حول محور بحث رفع تحریم‌‌ها، تضمین‌‌ها و تعاملات و مبادلات بانکی بود.» روز گذشته شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌‌وگویی با خبرگزاری دولت گفت که «متن توافق در حال رد و بدل شدن برای دست‌‌یابی به نتیجه نهایی است. لذا جلسه آینده وزرای امور خارجه ۱+۴ منتج به توافق هسته‌‌ای خواهد شد.» شهریار حیدری از عملکرد تیم مذاکره‌‌کننده نیز دفاع کرده و گفت:«تیم مذاکره‌کننده در تمام طول مذاکرات منافع ملی را مدنظر قرار داده است و خطوط قرمز جمهوری اسلامی در توافق نهایی رعایت خواهد شد.»

با توافق فاصله چندانی نداریم

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز روز گذشته در گفت‌‌وگو با خبرنگاران درباره جلسه غیرعلنی دیروز مجلس گفت:«مجلس، جلسه مهمی به صورت غیرعلنی تشکیل داد. با توجه به اینکه در هفته‌‌های اخیر در روند مذاکرات هسته‌‌ای پیشرفت‌‌هایی داشتیم، لازم بود نمایندگان در جریان تحولات و موضوعات قرار گیرند. امروز در این جلسه میزبان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، امیرعبداللهیان وزیر خارجه، علی باقری‌کنی رئیس تیم مذاکره‌کننده و محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی بودیم که روز گذشته کمیسیون امنیت ملی با همین افراد جلسه‌‌ای را تشکیل دادند و جزئیات مورد بررسی قرار گرفت.» ابوالفضل عمویی درباره راستی‌‌آزمایی هم گفت:«یکی از نواقص توافق قبلی موضوع راستی‌‌آزمایی بود. تعهدات ایران از جانب آژانس مورد راستی‌آزمایی قرار می‌‌گرفت اما تعهدات طرف مقابل برای رفع تحریم‌ها، راهکاری برای راستی‌‌آزمایی نداشت. این خواسته جمهوری اسلامی بود. الان اصل موضوع پذیرفته شده که هم بازه زمانی برای راستی‌آزمایی رفع تحریم‌‌ها در نظر گرفته شود و هم اقدامات مختلفی دنبال شود که ایران بتواند راستی‌آزمایی کند که تحریم‌‌ها به صورت مستمر برداشته شود؛ دو موضوع راستی‌آزمایی و تضمین‌‌ها علاوه بر موضوع رفع تحریم‌‌ها به صورت مکتوب در پیش‌‌نویس اشاره شده است.» سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این پرسش که رفع تحریم‌‌ها به صورت گام به گام یا به صورت یکجا خواهد بود؟ گفت:«از دید ما باید تحریم‌‌ها به گونه‌‌ای برداشته شود که بتوان راستی‌آزمایی کرد؛ از این جهت دولت باید گزارش رفع تحریم‌‌ها را به مجلس بدهد.» عمویی درباره اینکه آیا باید متن توافق احتمالی به تصویب مجلس برسد، گفت: «طبق ماده ۷ قانون اقدام راهبردی، مجلس از دولت گزارش رفع تحریم‌‌ها را دریافت می‌‌کند و این ملاک ما برای تصمیم‌‌گیری است. یعنی وقتی توافق انجام شود متن آن منتشرشده و در اختیار همه قرار می‌‌گیرد و ما هم مسیر عادی نظارت مجلس بر دولت را دنبال می‌‌کنیم. درباره این مورد خاص گزارش رفع تحریم‌‌هاست که در مجلس بررسی می‌‌شود».

شروط ایران چه بود؟

از سخنان نمایندگان مجلس استنباط می‌شود که این‌طور نبوده که ایران متن را دربست پذیرفته باشد. سی‌ان‌ان گزارش داده یکی از درخواست‌‌های ایران در پاسخ موافق مشروطش این بوده که آمریکا ضمانت دهد اگر بار دیگر از برجام خارج شد، باید به ایران خسارت پرداخت کند. یکی از دیپلمات‌‌های غربی به سی‌ان‌ان گفته، ایران این ملاحظه را دارد که رئیس‌‌جمهوری آینده آمریکا بار دیگر از توافق خارج نشود و دوباره تحریم‌‌ها را بر ایران اعمال نکند. اما به گفته این دیپلمات «پیشرفت‌‌هایی در خصوص نزدیک‌‌شدن دیدگاه‌‌ها به هم صورت گرفته است. این نزدیکی دیدگاه به خصوص در مورد تحریم‌‌های غیرمستقیمی که بر شرکت‌‌های ایرانی فعال در خارج اعمال می‌‌شود، صورت گرفته است.» اما به هر حال تا به این جای کار نیز واکنش مقامات اروپایی به پاسخ ایران مثبت بوده است. یک دیپلمات غربی به نقل از هیات مذاکره‌‌کننده فرانسوی گفته است، ایران متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در مورد احیای توافق هسته‌‌ای را به صورت مشروط می‌‌پذیرد. به این معنی که سیاست گام به گام لغو تحریم‌‌ها را در قبال بازگشت به تعهدات برجامی پیش خواهد گرفت. خبرگزاری بلومبرگ روز سه‌‌شنبه در خبری به نقل از یک مقام مطلع از مذاکرات وین نوشت که اتحادیه اروپا معتقد است پاسخ ایران به پیش‌‌نویس نهایی توافق سازنده بوده و تنها «راه پیش رو» رایزنی با ایالات متحده است. روس‌‌ها نیز پاسخ ایران را رضایت‌‌بخش توصیف کرده‌‌اند. روز گذشته سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه که کمتر در مورد برجام صحبت می‌‌کند، در گفت‌‌وگویی با خبرگزاری تاس صراحتا اعلام کرد که «برنامه جامع اقدام مشترک بر سر برنامه هسته‌‌ای ایران در فرمت وین در خط پایانی قرار دارد اما تمامی مسائل تا به این لحظه بسته نشده است. تعاملات در سطوح مختلف ادامه دارد.» میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز روز سه‌‌شنبه در گفت‌‌وگویی با سی‌ان‌ان در رابطه با پاسخ ایران به متن پیشنهاد نهایی اتحادیه اروپا گفت:«به نظر مساله تحقیقات آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی «حل و فصل» شده است و ایرانیان در پاسخ اخیر خود وارد این مبحث نشده‌‌اند. من تایید می‌‌کنم که پیشنهادات بسیار سازنده و منطقی بودند. توپ درحال حاضر در زمین آمریکا است.» اگرچه شرایط به گونه‌‌ای است که هنوز نمی‌‌توان قطعیت امضای برجام را پیش‌‌بینی‌‌ کرد اما روز گذشته آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا موضعی گرفت که از جهاتی امیدوارکننده بود. او دراین بازه زمانی خاص که ایران پاسخ خود را اعلام کرده، به جای پرداختن به موضوع توافق هسته‌‌ای، از تمایل آمریکا برای تبادل زندانیان با ایران سخن گفت! آیا توجه بلینکن به تبادل زندانیان، به جای توافق هسته‌‌ای، در این موقعیت زمانی خاص، به این معنا است که آمریکا مخالفت آشکاری با پاسخ مشروط ایران ندارد؟ آیا قرار است همانند سال 1394، تبادل زندانی بین ایران و آمریکا در حاشیه امضای سند احیای برجام انجام شود؟ دو روز آینده، همه چیز را مشخص خواهد کرد.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید