بورس آماده جهش است، اما نمی‌گذارند

یک کارشناس: مردم در حال فروش سهام ارزشمند خود با ضرر هنگفت هستند

19مرداد دو سال پیش بود که تابلوی بورس، به رنگ خون شد و زندگی خیلی از افرادی که به مدیران اقتصادی و مسئولان اعتماد کرده بودند، برای همیشه تغییر کرد. نمایشگاه بورس، بانک و بیمه بعد از دو سال غیبت کرونایی در حال برگزاری است، اما نکته جالب اینجاست که در تنها گردهمایی بزرگ بازار مالی کشور، سازمان بورس حضور ندارد. در ماه‌های ابتدایی سال، این سازمان در اطلاعیه‌ای عنوان کرد که متولی برگزاری این نمایشگاه نیست و برای پایین آوردن هزینه‌ها و صرفه‌جویی، از حضور در آن خودداری می‌کند اما همه می‌دانستند که این غیبت، فقط به‌خاطر حاشیه‌ها و عدم پاسخ‌گویی به سهامداران است؛ افرادی که بیشتر آنها از اقشار متوسط و ضعیف جامعه هستند و سرمایه خود را به‌زحمت به‌دست آورده‌اند و آن‌قدر این سرمایه برای آنها عزیز بوده که می‌ترسیدند آن را در حوزه‌های دیگر سرمایه‌گذاری کنند، اما وقتی رئیس‌جمهور که بالاترین مقام اجرایی کشور است، در تاریخ «22‌ مردادماه ‌1399» در رسانه رسمی خطاب به مردم گفت: «سکه و دلار، جای سرمایه‌گذاری نیست، اما بورس و خرید نفت، جای سرمایه‌گذاری مطمئن است. مردم می‌توانند در بازار بورس خریدهایی کنند و از حفظ دارایی‌شان اطمینان داشته باشند. هدف از اینکه سهام ای.تی.اف در اوایل شهریور ماه با تخفیف فروخته می‌شود، این است که مردم بدانند سکه و دلار جای سرمایه‌گذاری نیست، بلکه بورس و خرید نفت، جای سرمایه‌گذاری است. می‌خواهیم از طریق مطمئن به مردم کمک کنیم.»، این جملات به‌همراه جو اجتماعی آن زمان باعث شد برای اولین بار پس از انقلاب، در برهه‌ای مردم دلار خود را بفروشند و با آن ریال بگیرند تا سرمایه خود را حفظ کنند؛ امری که اشتباه محض بود و مشخص شد که همواره دلار، بهترین راه برای حفظ سرمایه و زندگی است. امروز با گذشت دو سال از آن روز تاریخی، بیشتر سهامداران به این نتیجه رسیده‌اند که شاخص بورس مستقیم توسط دولت دستکاری می‌شود و به هیچ وجه نشان‌دهنده وضعیت سهامداران نیست، زیرا در این دو سال، دو بار شاخص سقف یک میلیون 600‌هزار را رد کرده اما هنوز سبد بیشتر سهامداران بیش از 80‌درصد در ضرر است. صندوق توسعه بازار که سرمایه آن از کارمزد سازمان بورس و فرابورس تامین می‌شود و صندوق توسعه ملی که مطابق مصوبه دولت قرار است به‌تدریج مبلغ 12‌هزار میلیارد تومان را به بازار تزریق کند، وظیفه حمایت از بازار بورس را برعهده دارند اما دیگر برای همه مشخص است که رویکرد این صندوق‌ها، فقط حمایت از سهام‌های شاخص‌ساز است. مهدی ساسانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «هم‌میهن» درخصوص عملکرد این دو صندوق گفت: «اینکه هنگامی‌که بازار منفی است و قیمت‌ها نزولی، سهم خریداری شود و زمانی‌که بازار مثبت شد، آن را بفروشند، حمایت از بازار نیست؛ بلکه به آن نوسان‌گیری می‌گویند.» او ادامه داد: «این صندوق‌ها به‌ادعای خودشان، در 300‌نماد خرید و فروش انجام می‌دهند، اما در ظاهر عمده تمرکز آنها روی سهام‌های شاخص‌ساز است؛ درواقع، به مدیران این صندوق‌ها گفته شده که با این روش در بازار حضور داشته باشند.» ساسانی درخصوص وضعیت بازار سهام گفت: «مهم‌ترین عامل رکود امروز در بازار بورس، کمبود نقدینگی است. برای بازار سرمایه، نقدینگی همانند خون تازه در رگ است. هر چقدر میزان آن کاهش پیدا کند، به‌همان‌اندازه، بازار پویایی و نشاط خود را از دست خواهد داد. اتفاقی که امروز در بازار سرمایه رخ می‌دهد، این است که مردم سهام خود را می‌فروشند، اما پول آن‌را صرف خرید سهام جدید یا تزریق به صندوق‌ها نمی‌کنند، بلکه حاضر هستند سهم خود را با ضرر هنگفت به فروش برسانند، ولی نقدینگی خود را به بازار ملک، خودرو یا دلار منتقل کنند که این شامل درصد کمی از افراد جامعه می‌شود. متاسفانه بیشتر فروش‌های این چند ماه اخیر، از سر ناچاری و برای مصرف هزینه‌های روزانه بوده است.» این کارشناس بازار سرمایه درخصوص علت این رفتار سهامداران گفت: «وقتی به‌طور مشخص هیچ سیگنال، رفتار یا موضع‌گیری مثبتی از سوی مسئولان یا سیاست‌گذاران درباره بهبود شرایط بازار وجود ندارد و تمام شواهد حاکی از این است که هنوز تصمیم‌گیران قصد حمایت از این بازار را ندارند، وضعیت همین می‌شود. تا زمانی‌که دو ابزار اصلی حمایتی از بازار (صندوق توسعه بازار و توسعه ملی) فقط از چند سهم مشخص، آن‌هم برای درست کردن عدد شاخص حمایت می‌کنند، وضعیت بهتر از این نخواهد شد. اینکه اخبار مثبت هیچ‌گونه اثرگذاری در روند بازار ندارد و در مقابل انتشار اخبار منفی، بیشتر از حد معمول تاثیرگذار است، نشان از این دارد که بازار همچنان روند ریزشی خواهد داشت. این رفتار بازار سرمایه در حالی است که بیشتر کارشناسان امیدوار بودند با انتشار گزارش مالی سه ماه ابتدایی سال و بالا رفتن قیمت‌ها وضعیت بهتر شود.» ساسانی با اشاره به انتشار صورت‌های مالی سه ماه اول سال گفت: «سود محقق‌شده بیشتر شرکت‌ها نسبت به سه ماه ابتدایی سال گذشته، چهار برابر شده است؛ پس انتظار می‌رفت وضعیت بیشتر مجموعه‌های حاضر در بورس بهتر شود، اما کمبود نقدینگی در بازار باعث شد که قیمت سهام‌ها افت کند.» این کارشناس بازار سرمایه در پایان تصریح کرد: «با وجود ارزش واقعی شرکت و حجم معاملات و میزان P بر E شرکت‌ها، بازار مستعد جهش و بالا رفتن ارزش سهام است. هم‌اکنون در حوزه صنعت، شرکت‌های لوازم خانگی مانند مادیران و پارس‌خزر فروش بالایی دارند یا سرمایه‌گذاری جدید انجام داده‌اند یا در گروه فلزات، شرکت‌های گل‌گهر، مبارکه یا گروه بانکداری همگی آماده جهش هستند، اما عنصر مجهول این جهش، کمبود نقدینگی و حمایت نکردن تصمیم‌گیران در حوزه بازار سرمایه است.»