آدرس به گذشته

روز گذشته سیدابراهیم رئیسی، در نشست خبری با نمایندگان رسانه‌‌های داخلی و خارجی ضمن شرح کلیتی از وضعیت کشور در طول یک‌سال گذشته به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. او درباره مشکلات اقتصادی کشور و علل عدم موفقیت دولت سیزدهم، مواردی را مطرح و بیان کرد، اما در مجموع عمده دلایل را به دولت گذشته نسبت داد. رئیس‌‌جمهور در گام نخست از رویکرد دولت برای گرفتار نشدن در حاشیه سخن گفت و اظهار داشت: در برخی دولت‌‌های قبلی شاهد این امر بوده‌‌ایم، اما از ما تاکیدات همواره در دولت این بوده که حاشیه‌‌ها ما را از متن، که خدمتگزاری به مردم است، دور نکند. نگاه به درون، نه بیرون، برای حل مشکلات مدنظر بوده است تا بدانیم بیگانگان برای ما مشکلی حل نمی‌‌کنند و برای هیچ‌کس هم حل نکرده‌‌اند. مثل برخی دولت‌‌ها منتظر تغییر نگاه بیگانگان نباشیم. اگر امور با روحیه مسئولیت‌پذیری همراه نباشد و تصمیمات متقن اتخاذ نشود، کارها پیش نمی‌‌رود. رئیس‌جمهور درباره دلایل ارزان نشدن اینترنت به برخی از مشکلات اشاره کرد که ریشه آن در دولت گذشته بوده. او گفت: از ابتدای دولت در یک سال گذشته، فیبر نوری که سرعت را تا 10برابر بالا ببرد شاهد بودیم. کارهایی باید در سنوات گذشته انجام می‌‌شد. برای زیرساخت‌‌ها که انجام نشده است. اگر زیرساخت‌‌ها کامل شده بود، امروز مشکلی نداشتیم. مشکلات امروز به دلیل این است که زیرساخت‌‌هایی که باید در حوزه اینترنت و ارتباطات ایجاد می‌‌شد، ایجاد نشده است. حالا ما باید عقب‌‌ماندگی‌‌ها را جبران کنیم. با همکاری بخش خصوصی تلاش داریم که این کار را پیش ببریم و این پیگیری و تلاش روزانه است. هم‌‌چنین دسترسی دهک‌‌های پایین به اینترنت هم انجام شد و وزیر هم اعلام کردند که برای به سه دهک اول دسترسی رایگان شده است. موضوع دیگر کمبود کالاهای اساسی بود که بنا به گفته رئیسی، در گذشته برخی از آنها در وضعیت قرمز قرار داشت. او در این باره گفت: «در مورد کالاهای اساسی امروز هیچ نگرانی‌ای وجود ندارد. قطعی برق را داشتیم که باعث می‌‌شد مردم و کارگاه‌‌ها، هزینه‌‌هایی از این جهت پرداخت کنند. اما امروز دیگر این اتفاق رخ نداد و حتی قطعی گازی که در برخی استان‌‌ها داشتیم را دیگر شاهد نبودیم. در کنار آن، کار حوزه انرژی و گاز را با همسایگان آغاز کردیم و سیاست همسایگی را پیگیری کردیم.» او تاکید کرد: «من اولین سفرم در دولت به خوزستان بود تا مشکلاتی را که مردم آنجا در مساله آب داشتند بررسی کنیم. آبرسانی به خوزستان امروز در حال اجراست و برنامه‌‌های بلندمدت، میان‌‌مدت و کوتاه‌‌مدت داریم و در دولت تاکید داریم که در زمینه مصرف آب، برنامه‌‌ریزی و مدیریت داشته باشیم. همچنین تنش‌‌های آبی در استان‌‌های مختلف شناسایی شده است و برای آن برنامه‌‌ریزی کرده‌‌ایم.» کسری بودجه و نرخ تورم مبحث دیگری بود که رئیس‌‌جمهور به آنها پرداخت. او کسری بودجه را مسئله اصلی کشور دانست و اعلام کرد: «در حالی سال ۱۴۰۰ را پشت سر گذاشتیم که کسری بودجه بدون استقراض از بانک مرکزی و خلق پول حل شد. اما چطور حل شد؟ چون درآمد ایجاد شد. در مساله تورمی که قریب به ۶۰درصد در شهریور ۱۴۰۰ بود، با اولین اقدام دولت سیزدهم مواجه شد، که برای مقابله با آن کارهای تورم‌‌زا را کنار بگذارد. کار به جایی رسید که اقدامات دولت در اسفند ۱۴۰۰ و فروردین ۱۴۰۱ به کاهشی شدن تورم انجامید و تورم را به حدود ۳۵ درصد کاهش داد.» رئیس دولت سیزدهم ادامه داد: «بعد از آن با تورم ۱۲درصدی در خرداد ۱۴۰۱ مواجه شدیم که با اصلاح اقتصادی رخ داد و البته آن تغییری که داده شد تغییر بزرگی بود. چندنرخی بودن ارز را همه کارشناسان اقتصادی غیرقابل قبول می‌‌دانستند، اما از جنبه‌‌های اجرایی و مسائل اجتماعی، نظرهایی داشتند که خدا را شاکرم در نهایت کار به شکلی پیش رفت که تورم به 5/40درصد رسیده است.» موضوع دیگری که رئیس‌جمهوری به آن پرداخت، مساله حقوق و دستمزدها بود. او گفت: «در زمانی که دولت را تحویل گرفتیم برای پرداخت حقوق کارمندان با مشکلاتی مواجه بودیم، اما تا امروز یک روز پرداخت حقوق و دستمزدها عقب نیفتاده، آن‌‌هم بدون اینکه استقراض و چاپ پول داشته باشیم. چراکه درآمد ایجاد شد. فروش نفت صورت گرفت و فرارهای مالیاتی را پیگیری کردیم. نتیجه این شد که هم حقوق پرداخت شد و هم بدهی دولت گذشته را پرداخت کردیم. در کنار حقوق و دستمزدها، سررسیدهای اوراقی که وجود دارد، می‌‌رسد و باید پرداخت شود.» او افزود: «۲۰۲هزار میلیارد تومان مجموعه کار ما در حوزه عمرانی است و این امر با افزایش درآمد رخ داده است. این در حالی است که ما یک چیز را نداریم و آن این است که ما آن ۲۰درصد درآمد از صندوق توسعه ملی را نداریم و ۴۰ درصد از فروش نفت را به صندوق توسعه می‌‌ریزیم تا در اختیار توسعه کشور باشد، در حالی که درگذشته از این ۴۰ درصد، ۲۰ درصد در اختیار دولت قرار داشت.»

آیا دست آنها به سفره می‌‌رسد

تحقق وعده‌‌های انتخاباتی از جمله بهبود معیشت مردم و حذف ارز رانتی محور دیگر اظهارات رئیس‌‌جمهور بود که درباره آن سوال پرسیده شد، آن هم در قالب پایان پروژه آواربرداری دولت قبل. رئیسی‌‌ دراین‌باره اینگونه پاسخ داد: «برای برداشتن فاصله بین مردم و دولت، به مردم می‌‌گویم که از وضعیت آنها مطلع هستم؛ روزانه و ساعتی. ساعتی بر من نمی‌‌گذرد که معیشت مردم برایم مهم نباشد. نشده در کنار سفره‌‌ای بنشینم و به این فکر نباشم که مسئولیت من در قبال تامین سفره مردم است. آیا دست آنها به سفره می‌‌رسد یا نه؟ از ابتدای دولت بحث بوده که چه کنیم تورم مهار و کاهشی شود و چه باید کرد نسبت به نظارت بر قیمت‌‌ها و کالاها. همواره این مورد، تاکید دولت بوده است.» رئیسی خاطرنشان کرد: «پنج میلیارد دلار سرمایه‌گذاری اقتصادی، یعنی دو برابر گذشته در این مدت داشتیم و تنها در زمان برجام این سابقه بوده است و در مواقع دیگر سابقه نداشته است. به علاوه سرمایه‌‌گذاری داخلی هم داشتیم و شرکت‌‌های بزرگ و بانک‌‌ها را به سرمایه‌گذاری وارد کردیم. از این رو افزایش بهره‌‌وری، جبران حقوق و دستمزد و یارانه‌‌ها در مجموع بهبود یافت و حتما شرایط را در آینده بهتر می‌‌کند.»

در وعده ساخت مسکن تجدیدنظر نخواهیم کرد

تحقق وعده‌‌ ایجاد اشتغال و ساخت مسکن محور دیگر نشست روز گذشته بود. رئیس‌‌ دولت سیزدهم دراین‌باره گفت:‌‌« ما در پیمان خود تجدیدنظر نخواهیم کرد و به مردم و وعده‌‌ای که داده‌‌ایم وفادار خواهیم بود. رفع بیکاری ضرورت کشور و نیاز جدی کشور است، نه یک وعده تبلیغاتی تا دیگران ما را ببینند یا به ما توجه کنند. اگر این اتفاق رخ ندهد و یک میلیون شغل شکل نگیرد، ما شاهد افزایش بیکاری خواهیم بود. اشتغال هم چه در شش‌ماهه دوم ۱۴۰۰ و چه در پنج‌ماهه ۱۴۰۱ عددی که داریم ۹۷۰ هزار اشتغال است که البته آن را کافی نمی‌‌دانیم و زمینه را برای ایجاد اشتغال بیشتر می‌‌دانیم.» به اعتقاد رئیسی نیاز کشور است که یک میلیون مسکن در سال ساخته شود. وضعیت امروز در مسکن به دلیل عقب‌‌ماندگی سال‌‌های پیش است که باید یک میلیون مسکن ایجاد می‌‌شد و نشد. ۲۰۰ هزار مسکن روستایی و ۸۰۰ هزار مسکن شهری جزو نیاز کشور است و مصوبه مجلس هم در زمینه قانون مسکن است. او تاکید کرد: «مسکن، زمین می‌‌خواهد که در حاشیه شهر، زمین دولتی وجود دارد، دوم، تسهیلات و سوم، مصالح است که مشکلی در آن نداریم و تسهیلات هم در اختیار دولت است و کار آن آغاز شده و در دست ساخت در بخش‌‌های مختلف کشور است. البته معنایش این نیست که همه مسکن را هم خود دولت بسازد. بخش خصوصی را هم باید در این زمینه مشارکت داد. بنابراین ما در این وعده خود تجدیدنظر نمی‌‌کنیم و نخواهیم کرد. ما مصمم هستیم که آن را انجام دهیم و آن را قابل اجرا می‌‌دانیم.»

سلاح هسته‌‌ای جایی در دکترین دفاعی ما ندارد

واکنش دولت به تهدیدات رژیم صهیونیستی درباره فعالیت هسته‌‌ای ایران محور دیگر اظهارات رئیس‌جمهور بود. او گفت:‌‌ «اقدامات هسته‌‌ای و داشتن فناوری هسته‌‌ای حق ملت ماست و بارها تاکید کرده‌ایم که سلاح هسته‌‌ای جایی در دکترین دفاعی ما ندارد. رهبری انقلاب اعلام کرده‌‌اند که سلاح هسته‌‌ای حرام است و این امر جایگاهی در دکترین دفاعی ما ندارد. این صنعت هسته‌‌ای‌‌ که در بسیاری از فناوری‌‌ها لازم است و این دانش در کشور ما امروز برخلاف خواست رژیم صهیونیستی، بومی شده است و ترورها و خرابکاری‌‌ها و اقدامات این رژیم و تهدیدات آنان هم راه به جایی نبرده است. امروز رژیم صهیونیستی وضع خود را ببیند که با همه حرف‌‌هایی که می‌‌زند، آیا می‌‌تواند امنیت خود را تامین کند؟ رژیم صهیونیستی امروز حریف موشک‌‌های نقطه‌‌زن می‌‌شود؟ یا دیروز حریف سنگ‌‌های مردم فلسطین می‌‌شد؟ آیا امروز در برابر مقاومت مردم غزه می‌‌تواند بایستد؟ چه برسد به مقاومت دربرابر مردم بزرگ و سلحشور ایران.» او اضافه کرد: «اگر رژیم صهیونیستی می‌‌توانست مقاومت کند، چرا شهید سلیمانی را ناجوانمردانه ترور کردند که قهرمان مبارزه با تروریسم در منطقه بود. چرا از او ترسیدند؟ پس به رژیم صهیونیستی می‌‌گویم که فاصله بین تصمیم و اقدام را ببینند که اگر تصمیم به چنین کارهایی بگیرند، شاید به آنان مهلت داده نشود که دست به اقدامی ببرند و خواهند دید که در این فاصله، چیزی از رژیم صهیونیستی باقی می‌‌ماند یا نه.»

مذاکره برای رفع تحریم‌هاست

دیپلماسی ایران درباره رفع تحریم‌ها‌‌، سوال دیگری بود که رئیسی دراین‌باره، اظهار داشت: «خنثی‌سازی تحریم‌‌ها را دنبال می‌‌کنیم. در خنثی‌سازی تحریم‌‌ها، خیلی از تحریم‌‌هایی که ما را محدود می‌‌کرد، محقق نشد و محدودیتی را برای خود در این رابطه به رسمیت نمی‌‌شناسیم. سطح تعامل ما با کشورهای منطقه تا پنج برابر افزایش یافته است. صادرات نفت ما امروز در وضعیتی است که احساس می‌‌کنیم باید آنچه در توان داریم را بگذاریم و چه صادرات نفتی و غیرنفتی را ادامه می‌‌دهیم.» ابراهیم رئیسی ادامه داد: «نسبت به بلوکه کردن پول‌‌های ایران که اقدامی ظالمانه و غیرقانونی است، برخی پول‌‌ها را آزاد کردیم و برخی با اقدمات غیرقانونی آمریکا در محدودیت است. برای برداشتن تحریم‌‌ها ما میز مذاکره را ترک نکردیم، مذاکره برای رفع تحریم‌هاست و آنهایی که به تعهدات خود پشت پا زدند، باید برگردند و تعهدات‌شان را عملی کنند. ما تاکیدمان در این مذاکرات رفع تحریم‌‌هاست. مذاکرات هم در همین چارچوب با محوریت رفع تحریم‌‌ها انجام می‌‌شود. ما بر راستی‌آزمایی اطمینان‌بخش و تضمین‌‌های اعتمادآفرین در مذاکرات تاکید کردیم. هم‌‌چنین تاکید داریم که مسائل پادمانی حتما حل‌وفصل شود و این یک رکن در مذاکرات است. بدون آن سخن از توافق معنا ندارد. توافق باید همراه باشد با حل‌وفصل مسائل پادمانی و نکاتی که ایران به عنوان راهبرد دنبال می‌‌کند. ما از تحقق منافع ملت ایران کوتاه نیامده و نخواهیم آمد.» رئیس‌جمهوری تاکید کرد که در توافق، اول، تضمین‌‌های اطمینان‌‌آور و دوم، راستی‌‌آزمایی عینی و عملی و سوم، رفع تحریم‌‌ها به صورت معنادار و پایدار و چهارم، بسته‌‌شدن ادعاهای سیاسی درباره پادمان که به نظر ما اساسی هم ندارد، انجام شود. رئیس‌جمهوری در پاسخ به این پرسش که آیا وی حاضر است در جریان سفر به نیویورک اگر از او خواسته شود یا آمریکا بخواهد، با بایدن ملاقات کند یا به صورت غیررسمی حاضر است به بایدن سلام کند یا با او دست بدهد، تصریح کرد: «من در نشست قبلی در پاسخ به سوال مشابه گفتم خیر. بازهم خیر را تکرار می‌‌کنم. هیچ فایده‌‌ای مترتب بر ملاقات ما و ایشان نیست، نه برای ملت ایران و نه برای ما و نه برای منافع ملت بزرگ ایران و برنامه‌‌ای هم برای این ملاقات وجود ندارد و نخواهد داشت.

وجود آمریکا در منطقه ما هیچ امنیتی به همراه ندارد

نحوه ارتباط جمهوری اسلامی با برخی کشورهای همسایه و برنامه‌‌ریزی برای بهبود و اصلاح روابط با کشورهایی مثل عربستان‌سعودی، محور دیگری بود که رئیس دولت سیزدهم به آن پرداخت. او گفت: «ارتباط با همسایگان و سیاست همسایگی را دنبال می‌‌کنیم. در سال اول دولت، این سیاست تثبیت شد و در سال دوم این روابط دوجانبه به روابط چندجانبه و منطقه‌‌ای و بین‌‌المللی خواهد انجامید و ما آن را دنبال خواهیم کرد. نکته‌‌ای که باید بدانیم این است که گفت‌‌وگوهای ما درون‌‌منطقه‌‌ای و بدون دخالت بیگانگان و درباره مسائل منطقه دنبال می‌‌شود. ما حضور بیگانگان در منطقه را امنیت‌‌ساز نمی‌‌دانیم، بلکه مشکل‌‌ساز می‌‌دانیم. وجود آمریکا در منطقه ما هیچ امنیتی به همراه ندارد، بلکه مشکل ایجاد می‌‌کند و امنیت را به خطر می‌‌اندازد.» او تاکید کرد: «ما همواره به همسایگان تاکید کردیم که امنیت خود را با حضور بیگانگان و آمریکا دنبال نکنید. امنیت منطقه باید به دست منطقه باشد و خود منطقه باید آن امنیت را تامین کند. در مورد عربستان ما با میزبانی کشور عراق، پنج دوره مذاکره داشتیم. تعهداتی طرف عربستانی دارد که انجام آن، راه را برای اقدامات بعدی بازخواهد کرد. حتماً روابط دیپلماتیک بین دو کشور در گروی این تعهداتی است که باید انجام شود.»

بنای تعادل ارتباط با همه کشورها داریم

رئیس‌جمهور درباره میزان پیشرفت عضویت کامل ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای و اثر آن در توسعه روابط ایران با چین و دیگر کشورها اینگونه پاسخ داد: «حضور ما در شانگهای و همکاری ما با اعضای این سازمان، ما را به زیرساخت‌‌های اقتصادی آسیا مرتبط می‌‌کند تا ما سهم خودمان را از تجارت در منطقه داشته باشیم. حضور ما در منطقه امنیت‌ساز است، اما همان‌‌قدر که در تامین امنیت منطقه سهم داریم، در اقتصاد منطقه سهم نداریم. ایران همکاری‌‌های بسیاری با چین داشته است و مصمم هستیم به ارتقای آن و ارتباط با چین. آن را متاثر از مسائل بین‌‌المللی و دیگر مسائل نمی‌‌کنیم، به ویژه در حوزه تجاری و اقتصادی این روابط باید توسعه یابد. از نظر ما اهمیت دارد در اکو و شانگهای و همکاری‌‌های بین‌‌المللی و تعامل با همسایگان باشیم. ما بنای تعادل ارتباط با همه کشورها داریم و در سیاست خارجی این تعادل و توازن به ویژه با کشورهای همسایه در دستور کار ماست.»