دو الگوی کلی از زنــــــان
روزنامه هممیهن ، منتشر کننده آخرین و بروزترین اخبار داخلی و خارجی.
گفتوگوی امروز هممیهن با خانم خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهوری از این جهت مهم است که تفکر و رویکرد سرکار خانم خزعلی به موضوع زنان از خاستگاه سنتگرایی شناخته شده اگرچه قابل احترام، ولی قابل نقد هم است. واقعیت این است که در جامعه ایران یک «مساله زنان» نداریم، در حقیقت میتوان گفت که دو الگوی کلی از زنان داریم که باید برای رفع مشکلات هر دو برنامه داشت. شاید اغراق نباشد، اگر بگوییم مساله زنان یکی از چند مشکل اصلی در جامعه ما است. این مشکل دو وجه دارد؛ یک وجه آن که بیشتر مورد توجه خانم معاون است، همین مشکلات متعارف چون معیشت، کار، آسیبها، اعتیاد و... است که عموما ناشی از وضعیت نامناسب اقتصاد کشور است و تنها در ذیل یک برنامه کارآمد برای توسعه اقتصادی و ایجاد شغل، قابل حل است. ولی بخشی دیگر از مشکلات مربوط به زنان نوگرا است که با مقررات و ضوابط سنتی و محدودکننده سازگاری ندارند. برای فهم بهتر ماجرا، باید مقایسهای کرد میان منطقه 3 تهران که توسعهیافتهترین منطقه شهر است با مناطق جنوب شهر که به لحاظ اقتصادی در مراحل پایین قرار دارند. در هر دو منطقه، نسبت زنان سرپرست خانوار در مقایسه با مناطق دیگر بیشتر است. در حقیقت ما با دو نوع خانواده با زنان سرپرست مواجه هستیم؛ بخشی ناشی از فقر و ضعف اقتصادی و بخشی ناشی از استقلال و رفاه اقتصادی. اولویتهای مسائل این دو گروه و شیوههای حل آنها با یکدیگر تفاوت دارد. این موضوعی است که در سخنان خانم خزعلی مشاهده نمیشود. در حالی که باید توجه داشت زنان نوگرا به لحاظ کیفی و سطح آموزشی مهم هستند، هرچند هنوز تعداد قابل توجهی از زنان در این مقوله گنجانده نمیشوند. نمونه دیگر رویکرد ایشان به بحث حجاب است. مساله حجاب این نیست که مجازات زندان یا جریمه آن بیشتر باشد یا کمتر. درباره مقررات رانندگی میتوان گفت جریمه را بیشتر یا کمتر کنیم، چون اصل تخلف بودن آن پذیرفته شده است. اینکه ورودممنوع را 200 هزار تومان یا یک میلیون جریمه کنیم، موضوع بحث است. حجاب چنین نیست. گروهی از زنان که زیاد هم هستند و اکنون نظر آنان حداقل با حمایت اکثریت جامعه همراه است، اینگونه برخورد با حجاب را نمیپذیرند و آن را واجد وصف مجرمانه نمیدانند. خانم خزعلی از قول فرمانده نیروی انتظامی نقل میکند که: «در آن جلسهای که با ایشان داشتیم این موضوع را مطرح کردیم و خود ایشان هم در مورد آن مادر که جلوی ماشین گشت ارشاد را گرفت، متاثر شده بودند ولی میگفتند حق با نیروی انتظامی بوده است. میگفتند من متاثر شدم و دلجویی کردم ولی وقتی یک حکم قانونی میخواهد اجرا شود این شیوه قشنگی نیست که آدم جلوی ماشین را بگیرد، من به شدت و حدت جرم کاری ندارم اما اگر قرار باشد در مقابل جرم در برابر نیروی انتظامی ایستادگی شود پسفردا امنیت از جامعه رخت بر میبندد و دیگر شما نمیتوانید در هیچ کجا در امان باشید. چون ممکن است مثلا دزدی بیاید و زنان را واسطه کنند تا بتوانند جلوی مقابله با جرم را بگیرند و حتی ممکن است این جرم قتل باشد.» این حرف آقای فرمانده کاملا درست است. شاید مقصر هم نیروی انتظامی نیست، ولی آقای فرمانده و خانم خزعلی پاسخ نمیدهند که اگر قرار باشد قانون حجاب آنچنان که نوشته شده است اجرا شود، تمام ساختمانهای دولتی را هم زندان کنند، جا برای بازداشت خانمها کم خواهد آمد. هیچکس دستگیری یک قاتل یا دزد را محکوم نمیکند و مانع آن نمیشود، حتی تشویق هم میکنند. پس چرا نسبت به حجاب و پوشش متعارف چنین واکنشی وجود دارد؟ برای اینکه طرفداران سنتگرایی نمیخواهند حتی اندکی به ارزشهای زنان و مردان نوگرا اهمیت دهند. این مشکل اساسی خانم خزعلی است؛ مشکلی که در همه اجزای سیاستهای رسمی از جمله درباره زنان خود را نشان میدهد.