جنگ روایت‌ها و عملکرد دولت

تصور نادرستی نزد مدیریت امور جامعه از رسانه وجود دارد که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم و ضمنی آن را اظهار می‌دارند. این برداشت بر این پایه استوار است که حقیقت برساخته رسانه است، هر روایتی که رسانه عرضه کند، همان حقیقت است و مردم آن را باور دارند. از این رو می‌کوشند که رسانه‌ها را تبدیل به بلندگوی روایت رسمی کنند. به طور طبیعی برساخته‌های رسانه نیز بخشی از حقیقت هستند، ولی نمی‌توانند جانشین واقعیت عینی شوند. براساس این برداشت رسمی از رسانه بود که پس از انتشار کارنامه یک‌ساله دولت آقای رئیسی در هم‌میهن، رسانه‌های طرفدار دولت در نوبت‌های گوناگون سعی کردند کارنامه دیگری را ارائه کنند که معرف موفقیت دولت باشد، موفقیتی که آرزوی همه ما هم است، غافل از اینکه روایت آنان مبتنی بر واقعیت اصیل نیست و هیچ‌کس باور نمی‌کند، حتی نویسندگان گزارش. شاهد این ادعا درخواست ما از مدیریت ذیربط در دولت برای ارائه گزارش‌های رسمی در نقد گزارش هم‌‌میهن بود که سازمان برنامه اجابت کرد ولی متاسفانه نه‌تنها پاسخ دقیقی به گزارش هم‌میهن نداد، بلکه آن را تایید کرد؛ از جمله تعهد دولت در ایجاد ۹۹۰ هزار شغل در ۹ ماه را در عمل فقط ۲۰ هزار شغل تحقق‌یافته اعلام کردند، که ده‌ها برابر این رقم نیز به دلیل بهبود شرایط کرونا بود. با این مقدمه باید پرداخت به این پرسش که معیار ما برای ارزیابی گزارش عملکرد دولت چیست؟ شاید کسان دیگری هم اگر عهده‌دار دولت می‌شدند عملکرد آنان تفاوت چندانی نداشت، ولی مهمترین معیار مقایسه عملکرد با وعده‌های داده‌شده است. مساله ما وعده‌ها است. یا آنها وعده‌های سرخرمن بوده یا به دلیل بی‌اطلاعی وعده‌‌دهنده بوده است. اگر دومی است که در ادامه دولت‌مداری نیز این بی‌اطلاعی وجود دارد، ولی اگر وعده سرخرمنی داده شده که بحثی نمی‌ماند. البته هر دولتی می‌تواند بهبود برخی از شاخص‌ها را به عنوان موفقیت خود ارائه کند، ولی این کافی نیست، زیرا در هر صورت برخی شاخص‌ها بهبود یافته و بسیاری نیز بدتر شده‌‌اند. مساله اصلی در چند شاخص مهم است، تورم، اشتغال (و نه بیکاری)، تولید ناخالص و سرمایه‌گذاری و در نهایت ضریب جینی پایدار. بقیه شاخص‌ها اگر بهبود یابند باید خود را در این موارد نشان بدهند. پس پرداختن به شاخص‌های دیگر چندان مساله‌ای را حل نمی‌کند. شیوه دیگر ارزیابی عملکرد دولت، نظرسنجی از مردم است که گمان نمی‌کنیم دولت محترم موافق با انتشار نتایج این‌گونه از ارزیابی‌ها باشد. در مجموع به نظر می‌رسد که توضیحات سازمان محترم برنامه نیز به نحوی مؤید ارزیابی هم‌میهن بود و گزارش‌های سایر رسانه‌های طرفدار دولت نیز نتوانسته اثری بر افکار عمومی بگذارد چون مبتنی بر واقعیت نیست و فقط این خطر را دارد که مسئولین ذیربط را گمراه کند. ما می‌دانیم دولت محترم مشکلات زیادی دارد، ولی این دلیل نمی‌شود که آنها را بیان نکنیم، هدف از ذکر گزارش‌های انتقادی جلب توجه مدیران محترم است تا فریب گزارش‌های ساختگی اداری و مطبوعات طرفدار خود را نخورند و به اصلاح سیاست‌های خود اقدام کنند.