روزنامه‌‏نگار بوقچی نیست

در هفته گذشته و در حوزه رسانه، دو اتفاق متاثرکننده در جامعه رخ داد که ناشی از فقدان درک صحیح از جایگاه رسانه و روزنامه‌نگار و نیز انتظارات نامعقول از سوی مدیران و افراد همسو با ساختار قدرت از رسانه و روزنامه‌نگاری است. در اولین مورد، یک استاد دانشگاه که نظریه‌پرداز وضعیت کنونی اقتصاد کشور است در یک مناظره تلویزیونی و مستقیم، طرف مقابل خود را تحت تاثیر روزنامه‌نگاران منحط معرفی می‌کند و در رویداد دیگر، یک مقام فدراسیون کشتی یک خبرنگار را با تندی از جلسه‌ای که مستلزم پاسخگویی بوده است، اخراج می‌‌کند. واقعیت ناهنجار این است که، گرچه این دو فرد جایگاه دولتی ندارند، ولی به‌نحوی دنباله‌ای از نگاه و رویکرد رسمی به جایگاه روزنامه‌نگاری و رسانه هستند. به عبارت دیگر آنان دنبال بوق و بوقچی هستند، زیرا قادر به پاسخگویی نیستند. بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در مذمت این دو رفتار توهین‌آمیز و در ضرورت تحریم خبری هر کس که چنین برخوردهایی را پیشه کند، به‌خوبی گویای آن است که نهادهای روزنامه‌نگاری باید واکنش مناسب نشان دهند. ما نیز به تبعیت از این رویکرد، هیچ‌گاه اخبار چنین افرادی را مگر آنکه در نقد آنان باشد، پوشش نخواهیم داد، تا زمانی که رسما از کرده خود پشیمان شوند و اعلام کنند. شاید روزنامه‌نگاران هم بتوانند نان‌به‌نرخ‌روز خور و همچون برخی از افراد غیرمتعهد؛ به منافع کشور و اصول حرفه‌ای پشت پا بزنند و فقط در پی منافع خود باشند و برای جلب‌نظر اصحاب قدرت دورویی پیشه کنند؛ البته می‌دانند که در این صورت اعتبار و اثرگذاری خود را نیز از دست خواهند داد. شاید روزنامه‌نگاری پیدا شود که متظاهرانه وسط جلسه اداری و پشت صندلی نماز بخواند؛ یا خلاف بدیهیاتِ علمِ اقتصاد و عقل متعارف بشری چیزی را بگوید، در این صورت و به‌سرعت از جامعه مستقل روزنامه‌نگاری کشور طرد خواهد شد. در مقابل نیز اگر جایگاه رسمی و عینی حرفه روزنامه‌نگاری در ایران در وضعیت مطلوبی قرار داشت، بدون تردید همه افرادی که چنین بی‌محابا در برابر آنان رفتار می‌کنند، چه در ساختار رسمی قدرت و چه در بیرون آن باشند، مجبور می‌شدند که پیش از انجام هر اقدامی یا زدن هر حرفی، کلاه خود را قاضی کنند که آیا قادر به پاسخگویی در برابر روزنامه‌نگاران هستند یا خیر؟ تنها رسانه‌های آزاد و روزنامه‌نگاران مستقل هستند که مانع از قدرت‌گیری و تنها به قاضی رفتن افراد منحط می‌شوند؛ افرادی که از فرط انحطاط قادر به تمییز دادن درست از نادرست نیستند.