مسئله زن

اعتراضات اخیر اگرچه ابعاد گسترده‌ای داشت، ولی به چند دلیل مسئله زن نقطه محوری آن بود. نماد مهسا، حضور گسترده زنان به‌ویژه دختران در اعتراضات، شعار اصلی آنان که با زن شروع می‌شود و حجاب، همه و همه کافی بود تا مسئله حقوق و جایگاه زن برجسته و محور اصلی شود. از این رو طبیعی بود که انواع گرایش‌های موجود در جامعه نسبت به این مسئله اعلام‌نظر کنند. از جمله سنتی‌ترین گروه سیاسی یعنی موتلفه اسلامی با برگزاری نشستی به مناسبت تولد حضرت‌زهرا(س) به ابراز مواضع پرداخت که طبعا باید از چنین کاری استقبال کرد و این امکان را برای همه گرایش‌های موجود در کشور فراهم کرد که در فضایی امن و به‌دور از اتهام‌زنی و ناامنی دیدگاه خود را اظهار دارند. گرچه این نشست محورهای متعددی داشت ولی تأکید برخی از سخنرانان بر اصلی بودن نقش تربیتی و خانه‌داری زنان یکی از محوری‌ترین گزاره‌ها بود. بدون تردید همه می‌دانیم که نهاد خانواده تا چه اندازه مهم است و نقش تعیین‌کننده‌ای در اجتماعی کردن و تربیت فرزندان دارد. ولی در کنار این اهمیت باید به نکات دیگر هم توجه داشت و پرسش‌هایی را پاسخ داد. از جمله اینکه مگر پدر نقش تربیتی ندارد؟ چه کسی گفته نقش او از نقش تربیتی مادر کمتر است، احتمالا بیشتر هم هست؟ به علاوه مگر زنان قدیم یا حتی حالا که تمام وقت در خانه هستند صبح تا شب مشغول تربیت فرزندان‌شان هستند؟ آیا حاضرید درباره وضعیت تربیتی فرزندانی که مادران‌شان تمام وقت در خانه هستند با آنان که مادران‌شان شاغل هستند تحقیق کنیم؟ مگر آن دسته از خانم‌های شما که شاغل هستند فرزندان‌شان تربیت نمی‌شوند؟ به‌علاوه مگر مسئله فقط تربیت است؟ اقتصاد خانواده چه می‌شود؟ چقدر از مردم به‌ویژه افراد جوان قادر به گذران زندگی خود بدون اشتغال زنان خود هستند؟

فقر که بدتر از هر چیز است. نکته دیگر اینکه این همه مشاغل که از نظر شما حتما باید زن باشد را چکار خواهید کرد؟ پزشک و آموزگار و مشاور و انواع کارهای دیگر. کدام زنان بروند این مشاغل را انتخاب کنند؟ اگر رفتند آیا فرزندان‌شان تربیت نمی‌شوند؟ به‌علاوه برای تربیت باید بر کودک اقتدار اخلاقی داشت و این نیازمند تحصیلات است. خوب در این صورت زن نباید درس بخواند یا موارد محدودی را بخواند؟
این پرسش‌ها در سطح فرد و خانواده بود، حال در سطح جامعه؛ چگونه می‌توان کشور را بدون حضور زنان در مسیر توسعه قرار داد؟ مگر ممکن است که ظرفیت نیمی از جامعه را در داخل خانه که آپارتمان ۶۰ متری شده محبوس کرد و آن جامعه روی ترقی و پیشرفت را ببیند؟ اصلا به چه حقی می‌خواهیم برای آنان چنین محدودیتی قائل شویم؟ همین رویکرد سلطه بر حقوق زن بزرگترین مانع جوامع سنتی برای توسعه است.
اگر این را هم ندیده بگیریم واقعیت جامعه به ما چه می‌گویند؟ پس از انقلاب، زنان ۶۰ درصد ورودی دانشگاه‌ها را به خود اختصاص می‌دهند، درحالی‌که پیش از انقلاب فقط ۳۰ درصد بودند. این زنان با تقاضای بالای آموزش را نمی‌توان در خانه محصور کرد. اگر نگاهی به اطرافیان و نزدیکان خود بیندازید، متوجه این تغییرات خواهید شد. هر گروهی حق دارد و باید از مواضع خود دفاع کند ولی اگر رویکردهای دیگران را نادیده بگیرد یا آنها را تخطئه کنید، جامعه با بن‌بستی مواجه می‌شود که جز اعتراض و تقابل چاره آن نخواهد بود. تأکید بر ارزش‌های سنت خیلی هم خوب است، مشروط بر اینکه مانع ارزش‌های دیگران نشود. ارزش‌هایی که به‌‌رغم میل عده‌ای در حال گسترش است.فقر که بدتر از هر چیز است. نکته دیگر اینکه این همه مشاغل که از نظر شما حتما باید زن باشد را چکار خواهید کرد؟ پزشک و آموزگار و مشاور و انواع کارهای دیگر. کدام زنان بروند این مشاغل را انتخاب کنند؟ اگر رفتند آیا فرزندان‌شان تربیت نمی‌شوند؟ به‌علاوه برای تربیت باید بر کودک اقتدار اخلاقی داشت و این نیازمند تحصیلات است. خوب در این صورت زن نباید درس بخواند یا موارد محدودی را بخواند؟
این پرسش‌ها در سطح فرد و خانواده بود، حال در سطح جامعه؛ چگونه می‌توان کشور را بدون حضور زنان در مسیر توسعه قرار داد؟ مگر ممکن است که ظرفیت نیمی از جامعه را در داخل خانه که آپارتمان ۶۰ متری شده محبوس کرد و آن جامعه روی ترقی و پیشرفت را ببیند؟ اصلا به چه حقی می‌خواهیم برای آنان چنین محدودیتی قائل شویم؟ همین رویکرد سلطه بر حقوق زن بزرگترین مانع جوامع سنتی برای توسعه است.
اگر این را هم ندیده بگیریم واقعیت جامعه به ما چه می‌گویند؟ پس از انقلاب، زنان ۶۰ درصد ورودی دانشگاه‌ها را به خود اختصاص می‌دهند، درحالی‌که پیش از انقلاب فقط ۳۰ درصد بودند. این زنان با تقاضای بالای آموزش را نمی‌توان در خانه محصور کرد. اگر نگاهی به اطرافیان و نزدیکان خود بیندازید، متوجه این تغییرات خواهید شد. هر گروهی حق دارد و باید از مواضع خود دفاع کند ولی اگر رویکردهای دیگران را نادیده بگیرد یا آنها را تخطئه کنید، جامعه با بن‌بستی مواجه می‌شود که جز اعتراض و تقابل چاره آن نخواهد بود. تأکید بر ارزش‌های سنت خیلی هم خوب است، مشروط بر اینکه مانع ارزش‌های دیگران نشود. ارزش‌هایی که به‌‌رغم میل عده‌ای در حال گسترش است.