ضرورت تصمیم شجاعانه

در میان خبرهای منفی که منتشر می‌شد، به یک‌باره و بدون هیچ پیش‌آگهی، خبر موافقت ایران با عربستان برای از سرگیری روابط دو طرف و اجرای توافقات سال‌های 1377 و 1380 منتشر گردید؛ خبری که مرهمی بود بر اخبار گرانی ارز و دلار و تورم از یک‌سو و نیز بحران مسمومیت‌ها. البته چند روز پیش از آن نیز توافق با مدیرکل آژانس هسته‌ای تا حدی این اخبار منفی را تحت تاثیر قرار داده بود. واکنش بازار ارز و طلا نسبت به هر دو اتفاق بسیار مهم بود و این آموزه مهمی است که دولتمردان کنونی باید به آن اذعان کنند.

آقایان باید توجه کنند که اگر می‌توان طی چند روز 20 درصد به قیمت ارز اضافه شود یا در واقع 20 درصد از ارزش ریال کاسته شود و حتی در روزهای تعطیل هم این فرآیند رخ دهد، این امر بیش از آنکه ناشی از توطئه بیگانگان و دلالان ارز باشد، به دلیل واقعیات موجود در سیاست خارجی و نقدینگی کشور است. به همین علت هنگامی که این سیاست‌ها بهبود پیدا می‌کند، بلافاصله قیمت ارز به جای قبلی بر می‌گردد و حتی در روزهای تعطیل نیز این بازگشت رخ می‌دهد. البته این افزایش و کاهش ناشی از تورم انتظاری است و نه لزوما افزایش نقدینگی، بنابر این کاهش و افزایش آن محدود است. پس اگر همین یک درس را مسئولان کشور بگیرند که تحولات قیمت ارز و طلا، در درجه اول متاثر از نقدینگی، سپس تحلیل و انتظار از آینده است، در این صورت موفقیت و دستاورد بزرگی داشته‌ایم، زیرا براساس این درس نتیجه خواهیم گرفت که این توافق گام اول از راهی طولانی است. اگر توافق با عربستان تا این حد اثرگذار است، پس توافق با قدرت‌های جهانی به مراتب اثرگذاری و پایداری بیشتری دارند. اگر با کشوری مثل عربستان می‌توان توافق کرد که در کلیت خود تابع غرب و ایالات متحده است یا حداقل بدون نظر آنان اقدام مهمی نمی‌کند، در این صورت امکان توافق‌های مشابه با همان قدرت‌ها نیز فراهم است، حتی اگر فراهم نباشد، این نافی انجام گفت‌وگو، حتی کاملا محرمانه نیست. به‌ویژه اگر دقت کنیم در شرایط کنونی آمریکایی‌ها خیلی جلوتر از اروپا آمادگی دارند که برجام با اصلاحاتی به سرانجام برسد.
نتیجه دوم تبعیت تورم از نقدینگی و نرخ ارز است. به‌جای آنکه تورم را انکار کنید یا به دست‌های پشت‌پرده منتسب کنید، بهتر است فقط به همین دو عامل و کنترل آنها بسنده کنید که حتما حل خواهد شد.
و بالاخره، نتیجه سوم که مهمتر است، اینکه لزومی ندارد که با هر سیاستی که رقبا انجام می‌دهند، مخالفت کنید و یک روز رابطه با عربستان را ننگ بدانید و روز بعد آن را بزرگترین دستاورد تعریف کنید، درحالی‌که شرایط هم فرقی نکرده است. امیدواریم با همین منطق به مسئله برجام نگاه کنید و تصمیم شجاعانه بگیرید.