بیراهه آشکار
روزنامه هممیهن ، منتشر کننده آخرین و بروزترین اخبار داخلی و خارجی.
حمله تروریستی داعش به نمازگزاران حاضر در حرم شاهچراغ نه در منطقه و نه در ایران اولین مورد نبود و تا هنگامی که ریشه این گروه خشونتطلب ِ سلفی_وهابی خشک نشود هرازچندی شاهد چنین جنایاتی در منطقه خواهیم بود. این پدیده نیز به دنبال یورش ایالاتمتحده در دو دهه پیش به منطقه و بههمزدن نظم مستقر در آن بهوجود آمد. البته و بدون تردید آن نظم ظالمانه و مستبدانه بود ولی این واقعیت دلیل کافی برای از میان برداشتن آن نبود، مگر سه شرط لازم در کنارش وجود میداشت. اول، مشروعیت نیروی اقدامکننده و دوم، وجود طرح بدیل و عملی برای نظم موجود و سوم، رضایت و مشارکت عمومی مردم منطقه. تقریبا میتوان گفت که هیچکدام از این سه شرط فراهم نبود و بههمین دلیل از دل خلأ سیاسی موجود ناشی از این تهاجم گسترده، نیروهایی خشن و ارتجاعی بیرون آمدند که اکنون از افغانستان تا لیبی و از ترکیه تا سومالی پراکنده هستند و بهعنوان باندهای جنایتکار و مجریان سیاستهای منطقهای کشورها عمل میکنند و از شکافهای گوناگون بهویژه دینی بهرهمند میشوند.
این گروه با مساعی ایران و همراهی برخی دولتها ضربات سنگینی خورد و اکنون در ضعف قرار دارد، ولی زمینهها و ظرفیتهای منطقهای بیش از آن است که آنها را بتوان بهراحتی نابود کرد. در نتیجه دو راهحل موازی برای مواجهه جدی با آنها وجود دارد؛ راهحل خارجی مستلزم کاهش اختلافات میان کشورها و پذیرش گفتوگوی دیپلماتیک بهعنوان شیوه اصلی حل اختلافات و هماهنگی برای نابود کردن این گروههای تروریستی است. بدون این تفاهم در سطح کشورها و با وجود تنش میان آنها حفرههایی در منطقه ایجاد میشوند که زمینه رشد چنین گروههایی را فراهم خواهد کرد. این راهحل مستلزم هماهنگی در سطح جهانی نیز هست.
همزمان با راهحل خارجی، باید به فکر برطرف کردن مشکلات داخلی و رفع تبعیضهای دینی، جنسیتی، قومی و نژادی بود، زیرا چنین نقایصی هستند که زمینه و انگیزه فعالیت و عملیات را برای گروههای تروریستی یا جذب نیرو فراهم میکنند. بدون شک مقابله امنیتی و سختافزاری با تروریسم بسیار ضروری و لازم است ولی بدون اقدامات و برنامههای نرمافزاری و برابریجویانه این هدف محقق نخواهد شد. با این ملاحظات عدهای میکوشند که از این آب گلآلود، ماهی خود را بگیرند و اعلام کردند که اعتراضات ایران عامل یا زمینهساز این اتفاق تاسفبار شده است. روشن است که اگر اقدامات تنبیهی که دیروز علیه خاطیان اتفاقات تاثربار زاهدان آغاز شد، در جریان حوادث زاهدان و چابهار بهموقع انجام میشد، بهطور قطع شاهد تقویت انگیزه گروه داعش برای انجام عملیات نبودیم. به عبارت دیگر گرچه مسئولین مربوط دیر به نتیجه رسیدند که مقصرین چه کسانی هستند تا آنان را برکنار کنند، ولی بسیاری از مواقع نیازمند سرعتعمل بیش از دقت آن هستیم تا فرصتها از دست نروند.
از سوی دیگر مهمترین عملیات داعش در سال ۹۶ و پس از انجام یکی از مهمترین انتخاباتها پس از انقلاب اجرا شد که همزمان به مجلس بهعنوان یک ساختمان کاملا حفاظتشده و نیز مرقد امام(ره) حمله کردند، آیا آن زمان اعتراضی در سطح کشور بود؟ جز امید و خوشبینی به آینده چیز دیگری وجود نداشت، پس چرا آن دو اتفاق در بالاترین سطح عملیاتی انجام شد؟ اینگونه تحلیلها مشکل کسی را حل نمیکند جز اینکه آنان را در ناآگاهی انتخابشده بیش از پیش غرق میکند. این راه مقابله با داعش نیست، بلکه بیراهه آشکار است.