اندیشکده‌ها

راه دشوار آلمان به تحقق اهداف جدیدش

اندیشکده شورای آتلانتیک نوشت:«زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، آلمان به طرز دردناکی متوجه شد که رویکرد تجاری‌محور آن به ژئوپلیتیک مسکو شکست خورده است. انتقاد چنددهه‌ای از روابط آلمان با روسیه در بخش انرژی و شکست آن در دستیابی به هدف دفاعی ۲ درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) برای اعضای ناتو، به اوج رسیده بود. در مقابل این واکنش‌ها، سخنرانی تاریخی صدراعظم اولاف‌شولتز در پارلمان آلمان در 27 فوریه سال 2022 - سه روز پس از تهاجم - یک چرخش سیاسی بود؛ یک اعتراف ذاتی به شکست، که با یک چرخش رو به جلو در سیاست مقابله کرد. وی از یک صندوق ذخیره دفاعی ویژه یکصد میلیارد یورویی خبر داد و قول داد که از هدف هزینه سالانه ناتو فراتر برود. او قول داد به اوکراین اسلحه صادر کند و واردات انرژی از روسیه را کاهش دهد. یک سال پیش، این سوال مطرح شد که وقتی گرد و غبار فروکش کرد و آدرنالین و سرخوشی از بین رفت، آیا این تغییر ادامه خواهد داشت؟ بدون شک آلمان راه درازی را پیموده است. این کشور واردات گاز طبیعی خود از روسیه را کاهش داده، کمک قابل‌توجهی از لحاظ نظامی به اوکراین کرده، خرید جنگنده‌های F-35 از ایالات‌متحده را تایید کرده است و اکنون تانک‌های لئوپارد را به اوکراین می‌فرستد. با این حال، احتمالاً اینها پاسخ‌های تاکتیکی به فشارهای سیاسی و تحولات مقطعی بوده است. تردیدها در مورد اینکه آیا مفاد سخنرانی شولتز یک تغییر ساختاری و ذهنی در سیاست خارجی و امنیتی آلمان است یا خیر، وجود دارد. حتی اگر روح آلمان مایل به انجام این تغییرات باشد، باید گفت که جسم‌اش ضعیف است. این امر اجرای عناصر کلیدی این سخنرانی را با مشکل مواجه می‌کند. اولاً، فرآیندهای بروکراتیک تدارکات آلمان احتمالاً صندوق دفاع ویژه را از بین می‌برد. در همین حال، آلمان با مشکل تورم روبه‌رو است و ارزش صد میلیارد یورو در حال حاضر به حدود هشتاد و هفت میلیارد یورو کاهش یافته است. دوم، بعید است آلمان به هدف 2 درصدی هزینه ناتو دست یابد. انتظار می‌رود این رقم تا سال 2027 به کمتر از 2 درصد برسد و پس از آن هزینه‌های دفاعی به حدود 1.2 درصد تولید ناخالص داخلی کاهش یابد. برلین برای مدرنیزه کردن ارتش خود به یک راه‌حل بلندمدت نیاز دارد. با این حال، برخلاف ژاپن که قصد دارد هزینه‌های دفاعی را از طریق مالیات افزایش دهد، آلمان هیچ راه‌حل ساختاری برای افزایش دائمی بودجه دفاعی ندارد. ثالثاً، اگر سخنرانی تاریخی شولتز یک تغییر ساختاری و ذهنی در سیاست خارجی و امنیتی آلمان باشد، پس باید چیزی فراتر از بازگرداندن ارتش به شکل اولیه باشد. این سخنرانی باید شامل پیشنهادهای ساختاری برای تقویت سرویس‌های اطلاعاتی، قابلیت‌های سایبری و انعطاف‌پذیری آلمان در برابر تهدیدات ترکیبی باشد. با این حال، تاکنون تمرکز کمی روی این جنبه‌ها صورت گرفته است. امید زیادی وجود دارد که استراتژی امنیت ملی آلمان به این سوالات پاسخ دهد. اما تاکنون این استراتژی به دلیل درگیری‌های سیاسی بین احزاب ائتلاف حاکم به تعویق افتاده است. پیشنهادهای ساختاری، مانند ایجاد شورای امنیت ملی به سبک ایالات‌متحده، لغو شده است. در نهایت، آزمون واقعی آلمان، چین خواهد بود. در اینجا نیز در داخل ائتلاف دولت آلمان و جامعه تجاری اختلاف‌نظر وجود دارد. یکی از چهره‌های برجسته حزب سوسیال‌دموکرات صدراعظم استدلال کرده است که «فقط به این دلیل که سیاست «تغییر از طریق تجارت» در خصوص ولادیمیر پوتین شکست خورد، به این معنی نیست که در خصوص پکن نیز شکست خواهد خورد». درحالی‌که تعدادی از شرکت‌های آلمانی در حال افزایش فعالیت‌های خود در چین هستند. با این وجود، درکی کلی در دولت آلمان وجود دارد که وابستگی اقتصادی به چین عاقلانه نیست. تنوع‌بخشی یک سیاست تدافعی و تجارت‌محور است. هدف آن کاهش ریسک‌های اقتصادی در رابطه با چین و در عین حال افزایش فرصت‌های اقتصادی در بقیه نقاط آسیا است. کاهش ریسک روابط اقتصادی با چین و همچنین تعامل سیاسی و امنیتی بیشتر در آسیا برای آلمان مهم است.»