سایه روشن یک سخنرانی
شور و هیجان فضای عمومی سخنرانی دیروز آقای رئیسجمهور به مناسبت ۱۶ آذر متفاوت از همه سخنرانیهای بیروح و کسلکننده و تکراری بود. آقای پزشکیان در این سخنرانی نکاتی را گفتند که باید سایه روشنهای آن را مورد توجه قرار داد.
همان گونه که انتظار میرفت و در سرمقاله دیروز هم نوشتیم سخنرانی در محیط دانشجویی و جوانان و دانشگاه متفاوت از سخنرانی در سالنهایی با شنوندگان رسمی است و به فضای سیاسی جامعه نزدیکتر است، به همین دلیل شور و هیجان فضای عمومی سخنرانی دیروز آقای رئیسجمهور به مناسبت ۱۶ آذر متفاوت از همه سخنرانیهای بیروح و کسلکننده و تکراری بود.
آقای پزشکیان در این سخنرانی نکاتی را گفتند که باید سایه روشنهای آن را مورد توجه قرار داد. پزشکیان گفت: «چه کسانی که پای صندوق رای آمدند و چه کسانی که نیامدند، همگی متعلق به ایران ما هستند. اگر ایرانمان را میخواهیم بهتر نیست دیگران را اجنبی و خودمان را خودی حساب نکنیم؟»
این نگاه برابر و ملی پزشکیان مهمترین نقطه قوت و مشترک و عنصر احساسی است که او با مردم خود دارد، ویژگی مهمی که ساختار سیاسی به شدت نیازمند آن است. گرچه این ویژگی لازم است ولی کافی نیست و باید در روی زمین نیز تحولاتی دیده شود.
این ویژگی در مرحله عمل رنگ میبازد آنجا که گفت: «درمورد بنزین، بحث ما اجرای عدالت است، الان بنزین را لیتری حدود 60هزارتومان وارد میکنیم و لیتری 1500 تومان میفروشیم.
-وضعیت فعلی بنزین به ضرر محرومان است.
-درآمد اصلاح قیمت بنزین را به کالابرگ اختصاص میدهیم.»
این رویکرد نهتنها کافی نیست بلکه نادرست هم هست. اول؛ چرا دولت بنزین ۶۰ هزار تومانی را از پول این ملت میخرد و رایگان توزیع میکند که قاچاق شود؟ مجوز علمی و عقلایی و اخلاقی این خریدهای کلان چیست؟ دوم؛ این سیاست به ضرر همه است و نهفقط محرومین. ملت و کشور زیان میکند و زیان وحشتناک هم هست و شما هم این واقعیت را میدانید؟ چرا همه انرژی را به مردم منتقل نمیکنید تا آنگونه که میخواهند هزینه و مصرف کنند؟ چرا پاسخ به این پرسشهای مهم را با جملات تکراری خود میدهید؟
آقای پزشکیان گفت که: «دستور دادم سیمکارتهای سفید، سیاه شود تا بفهمند بقیه چه میکشند. فیلترینگ بدترین چیزی است که در کشور با آن روبهرو هستیم.» میگویند ظلم بالسویه عدل است. شاید بر این اساس دستور مزبور را دادهاید، دستوری که بعید است اجرایی شود. اگر هم بشود وعده شما این نبوده است. شما تاکنون برای تحقق وفاق سعی کردهاید با توافق کار شود ولی الان میبینید که با چه جماعت خودخواهی طرف هستید. خُب اگر این بدترین چیز است و بدون هیچ منطقی ادامه دارد چرا کاری نمیکنید؟ دستور بدهید همه سفید شوند و نه سیاه. وعده شما سفید کردن سیمکارت بود و نه سیاه کردن آن.
ایشان در ادامه به مسئله دنبالهدار حجاب پرداختند و البته به روشنی گفتند که: «موضوع حجاب مسئله سادهای نیست که با دستور و تحکم حل شود؛ اما مسئلهای است که باید حلّ شود و باید برای آن اقناع ایجاد کرد. هر آنچه مقام معظم رهبری تأکید دارند، نیازمند کارِ اقناعی و فرهنگی است.»
متاسفانه حکومت نمیتواند این مسئله را حل کند به دو دلیل. اول مسئله اصلی حجاب نیست بلکه چیز دیگری است. اگر در دولت رئیسی خانمها در کیش بدوند خیلی هم خوب است ولی در این دولت باید جنجال شود و پرونده کیفری باز کرد. با این رویکرد هیچوقت هیچ مسئلهای حل نمیشود. دوم؛ آقای اژهای هم دیروز گفتند: «برخی ناهنجاریهای اجتماعی مثل حجاب غیرقابل تحمل شده و همه در مقابل آن مسئولیم.»
معنای ضمنی این سخن خیلی مهم است. یعنی تا یک جایی قابل قبول است بیش از آن نیست. خُب! چاره چیست؟ اعلان همان حد قابل قبول. این حد هر چه باشد قانون موجود (تبصره ۶۳۸) نیست. این حد را باید با نظر جامعه تعیین کرد تا همه تکلیف خود را بدانند و مردم هم از آن حمایت کنند. حکومت حاضر نیست کوچکترین انعطافی به خرج دهد آن هم درباره قانونی که هیچگاه اجرایی نبوده و اجرایی هم نشده است. متأسفانه مردم هم سرگردان هستند و مطابق درک عرفی خود عمل میکنند.
آقای پزشکیان به مسئله مهم دیگر که بودجه باشد پرداخت و گفت: «عامل تورم دولت، بانکها و مجلس هستند. قانون بدون پول مینویسند و مجبوریم پول چاپ کنیم. بودجه سال آینده را فقط با ۲ درصد رشد نوشتیم.»
خواهیم دید که این ادعا چقدر واقعیت دارد؟ آن هم در اقتصادی که نزدیک به ۵۰ درصد تورم خواهد داشت و در شرایط نیمهجنگی قرار دارد؟ در اغلب سالهای گذشته رشد هزینههای دولتی از خصوصی بیشتر بوده است. امسال با ۵۰ درصد تورم چگونه میتواند بدون اصلاحات سیاستی و رویکردی فقط ۲ درصد رشد بودجه داشت؟
در ادامه گفتند که: «همه ما در ایجاد مشکلات امروز مقصر هستیم، چپ یا راست، با تفاوت یا بیتفاوت ما هستیم و بودیم که باید پاسخگو باشیم. ناترازیها در حوزههای مختلف برق، آب، پول، محیط زیست و فرهنگی تازه به وجود نیامده است، ناترازی فرهنگی مدتهاست که ادامه دارد.» این درست، ولی بعید است که کسی دنبال یافتن محکوم باشد اگر حکومت و دولت در مسیر کاهش و حل مشکلات قرار داشته باشند.
